MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ “MESLEK AHLAKI KURALLARI” AÇISINDAN HİZMET SATIN ALANLAR TARAFINDAN ALGILANMA BİÇİMİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2006, Sayı: 17, 139 - 152, 01.01.2006

Engin Dinç Uğur Kaya

Öz

Muhasebeden elde edilen bilgilerin doğru, güvenilir ve tarafsız olarak hazırlanması son derece önemlidir. Buönemden dolayı meslek mensuplarının, faaliyetlerini yürütürken yasalarla belirtilen kuralların yanında, içindebulunduğu toplumun ahlaki değerlerini de dikkate almaları gerekir. Sözkonusu ahlaki değerler, toplumdan topluma değişse de, günümüzde bir takım çalışmalarla “genel” nitelik kazanmış durumdadır. “Meslek Ahlakı Kuralları” olarak nitelendirilen bu ahlaki değerler, muhasebecilerin başarılarının değerlendirilmesinde bir kriter olarak kullanılır duruma gelmiştir. Bu gerçekten yola çıkılarak hazırlanan bu çalışmada, muhasebe hizmeti satınalanların, sözkonusu meslek ahlakı kurallarına uyum açısından, meslek mensuplarını nasıl algıladıkları tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, Doğu Karadeniz Bölgesi’nde toplam 422 hizmet alıcısı üzerinde anket çalışmasıyapılmıştır. Araştırma sonucunda, hizmet alıcılarının, “meslek ahlakı kurallarına uyma” açısından muhasebe meslek mensupları hakkında genelde olumlu kanaat taşıdıkları, hizmet alıcılarının genel özellikleri dikkate alındığında ise bakış açılarında bazı farklılıkların olduğu tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Muhasebe Mesleği, Meslek Ahlakı, Meslek Ahlakı Kuralları

A RESEARCH ON ACCOUNTING SERVICE BUYERS’ PERCEPTION OF ACCOUNTANTS IN TERMS OF ACCOUNTING ETHICS CODES

Öz

It is of vital importance that the information gathered from accounting be true, reliable and neutral. Due to thisimportance, apart from legal principles accountants should also take into consideration the ethical values of thecommunity in which they live while they are working. Although these values may change from one communityto another, nowadays they have a general quality by means of some studies. These ethical values, called “Professional Ethics Codes”, are considered to be the basic criteria for the assessment of the accountants’ achievements. The present study, which is based upon this hard fact, aims to investigate how those who purchase accounting services perceive accountants in terms of concordance with the professional ethical codes. To achieve thispurpose, a survey was conducted upon 422 accounting clients in the Blacksea Region. The investigation showedthat the clients surveyed generally had some positive attitudes towards their accountants in terms of compliance with “professional ethical codes”, but as regards the clients’ general characteristics their view of perceptionshowed some divergence

Anahtar Kelimeler

Accounting Profession, Professional Ethics, Professional Ethical Codes

Kaynakça

• AKBULUT, Yıldız.,“Meslek Ahlakı Kriterleri ve Muhasebe Mesleği Üzerine Bir Araştırma”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, Nisan 1999, ss.124-143.
• ARENS, Alvin A., LOEBBECKE, James K., Auditing an Integrated Approach, Prentice Hall, Seventh Editi- on, 1997
• AYSAN, Mustafa A., “Türkiye’de Muhasebe Meslek Ahlakı İle İlgili Gelişmeler ve Gereksinimler”, MÖDAV, Sayı.11, Temmuz 1998, ss.27-35.
• CİVELEK, Mehmet A., DURUKAN, M.Banu., “Günümüz Koşullarında Muhasebe Mesleği ve Meslek Ahlakı”, III. Türkiye Muhasebe Denetimi Sempozyumu, Muhasebe Denetimi Mesleğinde Yetkiler, Sorumluluklar ve Meslek Ahlakı, İSMMMO Yayını, Mayıs 1998, Alanya, ANTALYA, ss.130-143.
• DAŞTAN, Abdulkerim., Meslek Ahlakı Kuralları ve Muhasebe Mesleğindeki Yeri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, KTÜ- S.B.E, Trabzon, 2001
• KARASİOĞLU, Fehmi, ALTAN Mikail.,“Muhasebecilerin Bilgi, Beceri, Güvenilirlik ve Toplumsal Sorumluluk Açısından Toplumun Çeşitli Katmanları Tarafından Algılanma Biçimi Üzerine Bir Araştırma”, Muhasebe ve Fi- nansman Dergisi, Sayı.21, Ocak 2004, ss.53-64.
• KOTAR, Erhan., “Muhasebe Denetim Mesleğinde Meslek Ahlakının Yeri ve Önemi” III. Türkiye Muhasebe Denetimi Sempozyumu, Muhasebe Denetimi Mesleğinde Yetkiler, Sorumluluklar ve Meslek Ahlakı, İSMMMO Yayını, Mayıs 1998, Alanya, ANTALYA, ss.65-89.
• MAŞRAP, Beyhan., “Muhasebe Mesleği, Fonksiyonları ve Meslek Mensuplarının Nitelikleri”, Yaklaşım Dergi- si, Sayı.37, Ocak 1996, ss.119-123.
• OTLU, Fikret., “Muhasebe Mesleğinde Meslek Ahlakının Yeri ve Önemi”, Süleyman Demirel Üniversitesi, İk- tisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Yıl.1999, Sayı.4, ss.125-142
• SELİMOĞLU, Seval Kardeş., “Muhasebede Meslek Ahlakı Yaklaşımı”, III. Türkiye Muhasebe Denetimi Sem- pozyumu, Muhasebe Denetimi Mesleğinde Yetkiler, Sorumluluklar ve Meslek Ahlakı, İSMMMO Yayını, Mayıs 1998, Alanya, ANTALYA, ss.144-158.
• SÖZBİLİR, Naciye., Türkiye’de Muhasebe Uygulamalarında Etiksel Boyutlar, Yayınlanmamış Doktora Te- zi, Afyon Kocatepe Üniversitesi- S.B.E, Afyon 1999.
• SWEENEY, Robert B.,“Ethics in an International Environment; Standards of Ethical Conduct for Management Accountants”, Management Accounting, Vol.8, February 1991, ss.27-30.
• TURMOB., “Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Meslek Ahlak Kuralları ile İlgili Mecburi Meslek Kararı” Resmi Gazete, 18 Ekim 2001 Tarihli, Sayı: 24557 Yargılar Tamamen Katıyorum Kısmen Katılıyorum Tamamen Katılmıyorum Mesleki Yeterlilik