MUHASEBE HİLELERİ İLE MÜCADELEDE KONTROL ÖZ DEĞERLENDİRMENİN ROLÜ VE İSO 500 İŞLETMELERİNDE BİR UYGULAMA

Year 2016, Volume: 16 Issue: 48, 21 - 44, 01.06.2016

Reşat Karcıoğlu Seyhan Öztürk

Abstract

Globalleşen ekonomik yaşamın gereklerine uygun olarak işletme kaynaklarının etkin kullanılması suretiyleişletme amaçlarının gerçekleştirilmesine katkıda bulunarak, işletmeye değer kazandırma ihtiyacı güncel iç kontroluygulamalarının önünü açmıştır. Hem finansal tabloların doğruluk ve şeffaflığını hem de yönetim kararlarınınetkin uygulanmasını sağlayan iç denetim faaliyetlerinin çeşitli mekanizmalarla etkinleştirilmesi, iç kontrol değerlendirmesinin rolünü daha da arttırmaktadır. Etkin bir iç kontrol mekanizmasının oluşturulması ve değerlendirilmesi için de "Kontrol Öz değerlendirme KÖD ” metodolojisi kullanılmaktadır. Bu bağlamda yapılançalışmanın amacı, işletmelere kritik noktalarda önemli faydalar sağlayan KÖD tekniğinin Türkiye'nin önde gelenişletmelerinde uygulanma durumunu tespit ederek, tekniğin muhasebe hileleri ile mücadeledeki rolünü araştırmaktır. Bu amaçla İstanbul Sanayi Odası İSO 500 listesinde yer alan işletmelere anket uygulaması yapılmış vesonuçta işletmelerin yarısından oldukça fazla çoğunluğun bu tekniği uyguladığı ve bundan fayda sağladığı tespitedilmiştir

Keywords

Hile, Muhasebe Hilesi, İç Kontrol, İç Kontrol Sistemi, Kontrol Öz değerlendirme

THE ROLE OF CONTROL SELF ASSESSMENT WITH FIGHTING ACCOUNTING FRAUDS AND AN APPLICATION

Abstract

In accordance to requirements of globalized economic life by the effective use of business resources, need ofadd value to the business with the contribute to realize business’s purposes lead up the actual internal controlpractices. Activated by several mechanisms of internal control that provide both of accuracy and transparency offinancial statements and effective implementation of management decisions, increases the role of internal controlevolution more. For create and evaluate an effective internal control mechanism, methodology of “Control Selfassessment" is used. The aim of this study is to identify the implementation status of this technique which provideimportant benefits to business at critical points, in Turkey's leading firms and research the role of this techniquewith fighting of accounting frauds. Fort this aim, the questionnaire was administired the businesses which locatedin ISO 500. Consequently more than half of businesses apply this technique and utilize its benefits

Keywords

Fraud, Acconunting Fraud, Internal Control, Internal Control System, Control Self Assessment

References

• ACFE (2010), Assocation of Certified Fraud Examiners, The ACFE’s Report to the Nation on Occupational Fraud And Abuse.
• ALAGÖZ, Ali (2008), “İşletmelerde İç Kontrol Sisteminin Önemi ve Denetim Komiteleri İle İç Denetim Birimi İlişkisinin www.alialagoz.com.tr/docdralialagoz.../isletmelerde_ic_kontrol.pdf. (Erişim Tarihi:09.09.2015). ve Hilelerin Önlenmesindeki Rolü”, Güncel İşletmecilik Konuları,
• BAKSHI, Sunil (2004), “Control Self-Assessment For Information And Related Technology”, Information Systems
• Control Journal, Volume: 1. BOZKURT, Nejat (2009), “İşletmelerin Kara Deliği: Hile”, Alfa Yayınevi, İstanbul.
• CHAN, Zoe N. Y. & P. H., Patrick (2010), “Understanding One of the Internal Control ComponentS”, The Control
• Environment, Relevant To AAT Examination Paper 8 Principles of Auditing And Management Information Systems. ÇELİK, Alper (2007), “Stok Hileleri ve Bir Uygulama”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara
• Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Muhasebe Denetimi Bilim Dalı. DIETZ, Donna & SNYDER, Herbert (2011), “Assessing Internal Controls: Do Management And Staff Agree?”,
• Management Accounting Qarterly Winter, Volume 12, No:2, 35-40. DUMANOĞLU, Sezai (2005), “Hata ve Hile Ayrımı: Hile Denetimi”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, (1). 347-358.
• EBERT, Laura & GAGNE, Margaret L. (2007), “A Monopoly Model Of Accounting Fraud”, Journal of Business & Economic Research, Volume:5, Number 4, April. GÜRSOY, Hakan (2009), “Muhasebe Hilesi”, Yaklaşım Dergisi, Sayı:209: 1-21.
• İBİŞ, Cemal & ÇATIKKAŞ, Özgür (2012), “İşletmelerde İç Kontrol Sistemine Genel Bakış”, Sayıştay Dergisi, Sayı:85/ Nisan-Haziran, 95-121.
• KESKİN, Duygu Anıl (2006), “İç Kontrol Sistemi Kontrol Öz Değerlendirme”, İstanbul, Beta Yayınevi.
• KURNAZ, Niyazi & ÇETİNOĞLU, Tansel (2010), “İç Denetim Güncel Yaklaşımlar”, Kocaeli: Umuttepe Yayın- ları.
• KÜÇÜK, İsmail (2008), “Finansal Raporlamada Hile-Manipülasyonlar ve Önlenmesi”, (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Muhasebe Finansman Bilim Dalı.
• MOELLER, Robert R. (2004), “Sarbanes-Oxley And The New Internal Auditing Rules”, John Wiley & Sons, Inc.
• MORGAN, Byron (2012), “Internal Control and Fraud Awareness”, Focus on Finance, Department of Internal
• Audit, University of Memphis, February. ÖNCE, Saime & İŞGÜDEN, Burcu (2012), “İç Denetim Faaliyetinin Gelişen ve Değişen Bilgi Teknolojileri Ortamı
• Açısından Değerlendirilmesi: İMKB-100 Örneği”,Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Sayı:17, 38-70. ÖZBİLGİN, İzzet Gökhan (2008), “Aracı Kurumlarda İç kontrol Sistemi ve Analizi”, (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ÖZEROĞLU, Ali İhsan (2014), “Finansal Aldatmaca ve İşletme Hileleri”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 2/2, Haziran: 180-196.
• PICKETT, K. H. Spencer (2006), “Audit Planning A Risk Based Approach”, Third Edition, John Wiley Sons Inc.
• SAMOCIUK, Martin & IYER, Nigel (2010), “A Short Guide to Fraud Risk- Fraud Resistance and Detection”,
• Edited by Helenne Doody. SILVERSTONE, Howard & SHEETZ, Michael (2007), “Forensic Accounting and Fraud Investigation for Non
• Experts”, John Wiley Sons Inc. SINGLETON, Tommie W. & SINGLETON, Aeron J. (2010), “Fraud Auditing And Forensic Accounting”, John Wiley & Sons Inc.
• TRITTER, Richard P. (2000), “Control Self Assessment, A Guide to Facilitation- Based Consulting”, John Wiley Sons. Inc.
• USUL, Hayrettin (2013), “Türkiye Finansal Raporlama Standartları Uygulamalı Bağımsız Denetim”, Ankara, Detay Yayıncılık.
• W. Vona, Leonard & KINNER, Marina (2006), “ Fraud Definitions”, December 21.
• WADE, Keith & ANDY, Wynne (1999), “Control Self Assessment For Risk Management And Other Practical Applications”, John Wiley Sons. Inc.