A RESEARCH ON COMPLIANCE AUDIT QUALITY INDICATORS OF THE INDEPENDENT AUDITING FIRMS IN TURKEY

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 65, 157 - 178, 21.01.2022

Emrah Yıldız , Caner Atış

Öz

Independent audit activity has become more crucial with the emergence of the importance of the accuracy
and quality of the financial statements published by the companies regarding their activity periods
for the relevant users. The occurrence of significant accounting scandals demonstrate that there are
many deficiencies in independent audit firms and their audit activities. In the ongoing process, studies
have been started to measure audit quality. These studies were carried out by the proposing quantitative
indicators to measure the quality of the audit conducted by the authorized institutions of many
countries. In this research are used audit quality indicators published by PCAOB. PCAOB published a
total of 28 audit quality indicators in three main sections in 2015. In the study, accordingly, it was tried
to determine whether the adjustments on audit quality indicators are used by audit firms in Turkey.
According to the survey results, it was concluded that the compliance of 18 audit quality indicators
were used at a high rate. The difference was found out in terms of many indicator applications between
companies in the international audit network and only at national level companies in comparisons
based on the types of audit firms. When common indicators in other countries and analysis based on
types of audit firms are taken into consideration, it is suggested that 16 audit quality indicators can
be put into practice in Turkey as they are compatible with ISQC 1 and are currently used by various
audit firms.

TÜRKİYE’DE FAALİYET GÖSTEREN BAĞIMSIZ DENETİM ŞİRKETLERİNİN DENETİM KALİTESİ GÖSTERGELERİNE UYUMU ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

İşletmelerin faaliyet dönemlerine ilişkin yayımladıkları finansal tabloların ilgili kullanıcılar tarafından
doğruluğunun ve kalitesinin öneminin ortaya çıkmasıyla bağımsız denetim faaliyeti daha önemli hale
gelmiştir. Önemli muhasebe skandalları ile karşılaşılması, bağımsız denetim şirketleri ve denetim faaliyetleri
ile ilgili birçok eksiklik olduğunu göstermiştir. Devam eden süreçte denetim kalitesinin ölçümü
için çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. Bu çalışmalar birçok ülke ve yetkili kuruluşları tarafından
denetim kalitesinin ölçülebilmesi için nicel göstergeler önerilmesi ile gerçekleşmiştir. Araştırmada
PCAOB tarafından yayımlanan denetim kalitesi göstergeleri kullanılmıştır. PCAOB 2015 yılında üç
ana bölümde toplam 28 denetim kalitesi göstergesi yayımlamıştır. Bu doğrultuda, çalışmada denetim
kalitesi göstergeleri ile ilgili hükümlerin Türkiye’de faaliyet gösteren denetim şirketleri tarafından
kullanılma durumu tespit edilmeye çalışılmıştır. Anket sonuçlarına göre ise 18 denetim kalitesi göstergesinin
uyumunun yüksek oranda gerçekleştiği tespit edilmiştir. Denetim şirketi türüne göre yapılan
karşılaştırmalarda da uluslararası ağa dâhil olan şirketlerle, sadece ulusal düzeyde olan şirketler arasında
birçok gösterge uygulaması bakımından farklılık tespit edilmiştir. KKS 1 ile uyumlu olması ve
hali hazırda kullanılması nedeniyle ve diğer ülkelerdeki ortak kullanılan göstergeler ve denetim şirketi
türlerine göre değerlendirme yapıldığında, 16 denetim kalitesi göstergesinin Türkiye’de uygulamaya
konulabileceği önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bağımsız Denetim, Denetim Kalitesi, Denetim Kalitesi Göstergeleri, Kalite Kontrol Standardı 1

Kaynakça

• Referans1 Alpar, R. (2017). Çok değişkenli istatistiksel yöntemler. Beşinci Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Referans2 Bedard, C. J., Jonhstone, M. K. ve Smith, F. E. (2010). Audit quality indicators: a status update on possible public disclosures and insights from audit practice. American Accounting Association, 4(1), C12-C19.
• Referans3 Bozdoğan, T. (2014). Bağımsız denetimde kalite kontrol. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Referans4 DeAngelo, L., E. (1981). Auditor size and audit quality. Journal of Accounting and Economics, 3, 183-199.
• Referans5 Federation of Europe Accountants – FEE. (2016). Overview of audit quality indicators initiatives.
• Referans6 Gendron, Y., Suddaby, R. ve Helen, L. (2006). An Examination of the ethical commitment of professional accountants to auditor independence. Journal of Business Ethics, 64(1), 169-193.
• Referans7 ISB - Independent Standards Boards (2000). A conceptual framework for auditor independence.
• Referans8 Kamu Gözetimi Kurumu, Kalite Kontrol Standardı 1 (KKS 1).
• Referans9 Palmrose, Z. (1988). An analysis of auditor litigation and audit service quality, The Accounting Review, 64(1), 55-73.
• Referans10 PCAOB. (2015). Concept release on audit quality indicators
• Referans11 Titman, S. ve Trueman, B. (1986). Information quality and the valuation of new ıssues. Journal of Accounting and Economics. 8(2), 159-172.
• Referans12 Tuan, A.K. ve Sağlar, J. (2015). Denetimde kalite ve kalite kontrolü, Adana: Karahan Kitabevi.
• Referans13 USA General Accounting Office-GAO. (2003). Public accounting firms required study on the potential effects of mandatory audit firm rotation.
• Referans14 Uzay, Ş. (2012). Kamu Gözetimi, muhasebe ve denetim standartları kurumu ve meslek mensupları. Kayseri SMMM Odası Erciyes Dergisi, 8, 52-56.
• Referans15 Zureigat, M. (2011). The effect of ownership structure on audit quality: Evidence from Jordan. International Journal Of Business and Social Science, 2(10), 38-46.