THE RELIANCE FACTORS OF EXTERNAL AUDITOR ON INTERNAL AUDIT AND AN ASSESSMENT FOR TÜRKİYE

Yıl 2025, Cilt: 24 Sayı: 74, 347 - 368, 16.01.2025

Zahid Kılıçaslan , Yıldız Ayanoğlu , Serap Sebahat Yanık , Murat Atan

https://doi.org/10.55322/mdbakis.1575871

Öz

The reliance of external auditors on internal auditing and the utilization of internal auditors' work in the audit of financial statements can contribute to both time and cost efficiency while also serving as a factor that enhances the quality of the audit. However, reliance on internal auditing does not easily materialize at every stage due to the professional skepticism inherent in the approach of external auditors. Various constraints and criteria have been established both in relevant external auditing standards and in the literature to determine whether rely on the work of internal auditors. In this study, the structural equation model of Albawwat (2017) was used, with certain revisions to the survey questions, to measure the reliance of external auditors on the internal auditors. The model examined factors such as the objectivity of internal auditors, their professional competence, their systematic and disciplined approach, the relevance of their reports to the goals of external auditors, their communication and coordination abilities, as well as the influence of culture. However, since the external auditors participating in this study were limited to Turkey, questions aimed at identifying the culture factor were excluded. According to the results obtained, among the factors influencing the level of reliance required by external auditors to utilize the work of internal auditors, only the professional competence of internal auditors had a positive effect, while the other four factors did not. This outcome may be seen as an indication that the work of internal auditors is not sufficiently utilized in external audit procedures.

Anahtar Kelimeler

External Audit, Internal Audit, Reliance on Work of Internal Audit, Structural Equation Model (SEM)

BAĞIMSIZ DENETÇİNİN İÇ DENETİME GÜVEN FAKTÖRLERİ VE TÜRKİYE İÇİN BİR DEĞERLENDİRME

Öz

Bağımsız denetçilerin iç denetime güven duyması ve finansal tablo denetiminde iç denetçilerin çalışmalarından faydalanması hem zaman hem de maliyet anlamında kendilerine katkı sağlarken denetimin kalitesini de artırıcı bir unsur olabilmektedir. Ancak iç denetime güven bağımsız denetçilerin her aşamada mesleki şüphecilik anlayışı nedeniyle kolay gerçekleşmemektedir. İç denetim fonksiyonunun çalışmalarına güven duyulup duyulmadığını belirlemekte gerek ilgili bağımsız denetim standartlarında gerekse literatürde farklı kısıtlar ve kriterler belirlenmiştir. Bu çalışmada bağımsız denetçilerin iç denetçilere olan güveninin ölçümünde anket sorularında bazı revizyonlar yapılmak suretiyle Albawwat (2017) yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır. Söz konusu modelde iç denetçilerin tarafsızlığı, mesleki yeterliliği, sistemli ve disiplinli yaklaşmaları, hazırladıkları raporların bağımsız denetçilerin amaçlarına uygunluğu, iletişim ve koordinasyon içinde olmaları ile kültürün etkisi araştırılmıştır. Ancak bu çalışmada ankete katılan bağımsız denetçiler Türkiye ile sınırlı tutulduğu için kültür faktörünü belirlemeye yönelik sorulara yer verilmemiştir. Elde edilen sonuçlara göre bağımsız denetçilerin iç denetçilerin çalışmalarından faydalanabilmek için duymaları gereken güveni, sadece iç denetçilerin mesleki yeterlik seviyesi olumlu yönde etkilemekte, diğer dört faktör ise etkilememektedir. Bu sonuç aslında bağımsız denetim prosedürlerinde iç denetçilerin çalışmalarından yeterince faydalanılmadığının bir göstergesi kabul edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Bağımsız Denetim, İç Denetim, İç Denetim Çalışmalarına Güven, Yapısal Eşitlik Modeli (YEM)

Kaynakça

• Abbott, L. J., Parker, S., & Peters, G. F. (2012a). Audit Fee Reductions from Internal Audit‐Provided Assistance: The Incremental Impact of Internal Audit Characteristic. Contemporary Accounting Research, 29(1), 94-118.
• Abbott, L. J., Parker, S., & Peters, G. F. (2012b). Internal Audit Assistance and External Audit Timeliness. AUDITING: A Journal of Practice & Theory, 31(4), 3-20. https://doi.org/10.2308/ajpt-10296
• Albawwat, I. E. (2017). The Influence of Culture upon External Auditors’ Reliance on the Internal Audit Function [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. University of Hull.
• Alsukker, A. S. M. (2014). The Influence of Objectivity, Competence, and Work Performance on External Auditors’ Judgements Relating to the Internal Audit Function in Jordan [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Australian Catholic University.
• Argento, D., Umans, T., Håkansson, P., & Johansson, A. (2018). Reliance on the Internal Auditors’ Work: Experiences of Swedish External Auditors. Journal of Management Control, 29(3-4), 295-325. https://doi.org/10.1007/s00187-018-00272-7
• Bame-Aldred, C. W., Brandon, D. M., Messier, W. F., Rittenberg, L. E., & Stefaniak, C. M. (2013). A Summary of Research on External Auditor Reliance on the Internal Audit Function. Audıtıng: A Journal of Practice & Theory, 32(Supplement 1), 251-286. https://doi.org/10.2308/ajpt-50342
• Brandon, D. M. (2010). External Auditor Evaluations of Outsourced Internal Auditors. AUDITING: A Journal of Practice & Theory, 29(2), 159-173. https://doi.org/10.2308/aud.2010.29.2.159
• Breger, D., Edmonds, M., & Ortegren, M. (2020). Internal Audit Standard Compliance, Potentially Competing Duties, and External Auditors’ Reliance Decision. Journal of Corporate Accounting & Finance, 31(1), 112-124. https://doi.org/10.1002/jcaf.22434
• Brody, R. G., Haynes, C. M., & White, C. G. (2015). Is PCAOB Standard No. 5 Impairing Auditor Objectivity? Current Issues in Auditing, 9(2), C1-C7. https://doi.org/10.2308/ciia-51144
• Chen, L. H., Chung, H. H. (Sally), Peters, G. F., & Wynn, J. P. (Jeannie). (2017). Does Incentive-Based Compensation for Chief Internal Auditors Impact Objectivity? An External Audit Risk Perspective. AUDITING: A Journal of Practice & Theory, 36(2), 21-43. https://doi.org/10.2308/ajpt-51575
• CIIA. (2020). Position paper: Internal Audit’s Relationship with External Audit. Chartered Institute of Internal Auditors.
• Cohen, J. (1988). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences (Second Edition). Lawrence Erlbaum Associates.
• Desai, N. K., Gerard, G. J., & Tripathy, A. (2011). Internal Audit Sourcing Arrangements and Reliance by External Auditors. AUDITING: A Journal of Practice & Theory, 30(1), 149-171. https://doi.org/10.2308/aud.2011.30.1.149
• Dezoort, F. T., Houston, R. W., & Peters, M. F. (2001). The Impact of Internal Auditor Compensation and Role on External Auditors’ Planning Judgments and Decisions*. Contemporary Accounting Research, 18(2), 26.
• Dezoort, F. T., Houston, R. W., & Reisch, J. T. (2000). Incentive Based Compensation for Internal Auditors. Internal Auditor, 42-46.
• Eller, C. K. (2014). Can Using the Internal Audit Function as a Training Ground for Management Deter Internal Auditor Fraud Reporting? [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Virgina Commonwealth University.
• Glover, S. M., Prawitt, D. F., & Wood, D. A. (2008). Internal Audit Sourcing Arrangement and the External Auditor’s Reliance Decision. Contemporary Accounting Research, 25(1), 193-213. https://doi.org/10.1506/car.25.1.7
• Gramling, A. A., Maletta, M. J., Schneider, A., & Church, B. K. (2004). The Role Of The Internal Audit Function in Corporate Governance: A Synthesis of the Extant Internal Auditing Literature And Directions For Future Research. Journal of Accounting Literature, 23, 194-244.
• Gros, M., Koch, S., & Wallek, C. (2017). Internal Audit Function Quality and Financial Reporting: Results of A Survey on German Listed Companies. Journal of Management & Governance, 21(2), 291-329. https://doi.org/10.1007/s10997-016-9342-8
• Hair, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2014). A Primer On Partial Least Squares Structural Equation Modeling (1. Baskı). Sage.
• IIA. (2016). Mesleki Uygulama Çerçevesi Kapsamında Uluslararası İç Denetim Standartları. Türkiye İç Denetim Enstitüsü.
• James, K. L. (2003). The Effects of Internal Audit Structure on Perceived Financial Statement Fraud Prevention. Accounting Horizons, 17(4), 315-327. https://doi.org/10.2308/acch.2003.17.4.315
• Kardeş Selimoğlu, S., & Özbek, C. Y. (2018). İç Denetim-Uluslararası İç Denetim Standartları ile Uyumlu (1. Baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Keizer, H. (2009). Utilizing Internal Audit: A CFO’s Guide. Financial Executive, 25(10), 46-49. KGK. (2023). BDS 610: İç Denetçi Çalışmalarının Kullanılması. Kamu Gözetimi Kurumu.
• Kinaş, Y. (2021). Kısmi En Küçük Kareler Yapısal Eşitlik Modellemesiyle Aracılık ve Düzenleyicilik Etkilerinin Araştırılması ve Bir Uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
• Lee, H.-Y., & Park, H.-Y. (2016). Characteristics of the Internal Audit and External Audit Hours: Evidence from S. Korea. Managerial Auditing Journal, 31(6/7), 629-654. https://doi.org/10.1108/MAJ-05-2015-1193
• Messier, W. F., Reynolds, J. K., Simon, C. A., & Wood, D. A. (2011). The Effect of Using the Internal Audit Function as a Management Training Ground on the External Auditor’s Reliance Decision. The Accounting Review, 86(6), 2131-2154.
• Munro, L., & Stewart, J. (2011). External Auditors’ Reliance on Internal Auditing: Further Evidence. Managerial Auditing Journal, 26(6), 464-481. https://doi.org/10.1108/02686901111142530
• Obeid, O. A. (2007). Evaluating the Strength of the Internal Audit Function: The Case of Sudanese Banks [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. John Moores University.
• Oikonomidi, S., & Paulsson, N. (2016). External Auditor’s Trust in Internal Auditors [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Karlstad Business School.
• Paino, H., Razali, F. M., & Jabar, F. A. (2015). The Influence of External Auditor’s Working Style, Communication Barriers and Enterprise Risk Management toward Reliance on Internal Auditor’s Work. Procedia Economics and Finance, 28, 151-155. https://doi.org/10.1016/S2212-5671(15)01094-1
• Pickett, K. H. S. (2010). The Internal Auditing Handbook. John Wiley & Sons Ltd.
• Pike, B. J., Chui, L., Martin, K. A., & Olvera, R. M. (2016). External Auditors’ Involvement in the Internal Audit Function’s Work Plan and Subsequent Reliance Before and After a Negative Audit Discovery. AUDITING: A Journal of Practice & Theory, 35(4), 159-173. https://doi.org/10.2308/ajpt-51486
• Prawitt, D. F., Smith, J. L., & Wood, D. A. (2009). Internal Audit Quality and Earnings Management. The Accounting Review, 84(4), 1255-1280. https://doi.org/10.2308/accr.2009.84.4.1255
• Sağlar, J., & Tuan, K. (2009). İşletmelerde İç Denetim Fonksiyonunun Bağımsız Dış Denetim Maliyeti Üzerindeki Etkileri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 343-358.
• Schneider, A. (2003). An Examination Of Whether Incentive Compensation And Stock Ownership Affect Internal Auditor Objectivity. Journal of Managerial Issues, 15, 13.
• Schneider, A. (2010). Determining Whether There Are Any Effects of Incentive Compensation and Stock Ownership on Internal Audit Procedures. International Journal of Auditing, 14(1), 101-110. https://doi.org/10.1111/j.1099-1123.2009.00405.x
• Soh, D. S. B., & Martinov‐Bennie, N. (2011). The Internal Audit Function: Perceptions of Internal Audit Roles, Effectiveness and Evaluation. Managerial Auditing Journal, 26(7), 605-622. https://doi.org/10.1108/02686901111151332
• Suwaidan, M. S., & Qasim, A. (2010). External Auditors’ Reliance on Internal Auditors and Its Impact on Audit Fees. An Empirical İnvestigation. Managerial Auditing Journal, 25(6), 509-525.
• Wood, D. A. (2004). Increasing Value Through Internal and External Auditor Coordination. The IIA Research Foundation.
• Yıldız, E. (2021). SmartPLS ile Yapısal Eşitlik Modellemesi Reflektif ve Formatif Yapılar (2. Baskı). Seçkin Yayıncılık.