MEDENÎ USÛL HUKUKUNDA YETKİSİZLİK HALİNDE VERİLMESİ GEREKEN KARAR

Year 2021, , 191 - 212, 17.12.2021

Yasin Köse

https://doi.org/10.18771/mdergi.1037998

Abstract

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda yetki kuralları kesin
ve kesin olmayan yetki kuralları olarak sınıflandırılmıştır. Kanuna
göre kesin yetki kuralları dava şartı iken kesin olmayan yetki kuralları
ilk itirazdır. Yetkinin kesin olması halinde mahkemece resen dikkate
alınması gerekirken, yetkinin kesin olmaması durumunda taraflarca ileri
sürülmesi gerekir. Davanın yetkisiz mahkemede açılması halinde kesin
yetki halinde doğrudan, kesin olmayan yetkide ise yetki itirazı halinde
mahkemece bir karar verilmesi gerekir. Ancak bu kararın ne olacağına
ilişkin Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda bir belirlilik yoktur.
Bu çalışmada mahkemenin yetkisiz olması halinde verilmesi gereken
karar tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda kanun, doktrin ve
içtihatlar birlikte değerlendirilerek medeni usul hukuku prensiplerine
uygun bir sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır.

Keywords

Dava, dava şartı, medeni usul hukuku, yetki, yetkisizlik

References

• ARSLAN, Ramazan / YILMAZ, Ejder / TAŞPINAR AYVAZ, Sema / HANAĞASI, Emel, Medeni Usul Hukuku, Yetkin Yayınları, 2020, Ankara, 6. Baskı
• AŞIK, İbrahim, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre Yetki Sözleşmesi, TBB Dergisi, 2011, S.97, s.11-48
• ATALI, Murat / ERMENEK, İbrahim / ERDOĞAN, Ersin, İcra ve İflas Hukuku, Yetkin Yayınları, 2020, Ankara, 3.Baskı
• ATALI, Murat / ERMENEK, İbrahim / ERDOĞAN, Ersin, Medeni Usul Hukuku, Yetkin Yayınları, 2020, Ankara, 3.Baskı (ATALI / ERNEMEN / ERDOĞAN, Usul)
• BOLAYIR, Nur, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre Yetki Sözleşmeleri, İstanbul Barosu Dergisi, C.85, S.5, 2011, s.131-147
• DURAN, Osman, Medeni Usul Hukukunda Taleple Bağlılık İlkesi, Seçkin Yayıncılık, 2020, Ankara
• EREN, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yetkin Yayınları, 2016, Ankara, 20.Baskı
• İNCEOĞLU, Sibel, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Adil Yargılanma Hakkı, Beta Yay., 2008, İstanbul, 3.Bası
• KARADEMİR AYDEMİR, Dilek, Medeni Usul Hukukunda Mahkemelerin Yetkisi, Adalet Yayınevi, 2019, Ankara
• KONURALP, Orhan Emre, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre Ortak Yetkili Mahkeme ile Münhasır Yetki Sözleşmesiyle Belirlenen Mahkemenin Yetkisinin Niteliği, TBB Dergisi, S.142, 2019, s.211-230
• KURU, Baki / ARSLAN, Ramazan / YILMAZ, Ejder, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, Yetkin Yayınları, 2014, Ankara, 15.Baskı
• ÖZBUDUN, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, 2002, Ankara, 7.Baskı
• ÖZMUMCU, Seda, Davanın Açılmasına Bağlanan Hukuki Sonuçların Davanın Açılmamış Sayılması Halinde Değerlendirilmesi, İÜHFM, C.LXX, S.2, s.183-206
• PEKCANITEZ, Hakan / ÖZEKES, Muhammet / AKKAN, Mine / TAŞ KORKMAZ, Hülya, Medeni Usul Hukuku, C.I, C.III, On İki Levha Yayıncılık, 2017, İstanbul, 15. Bası (Pekcanıtez Usul)
• PEKCANITEZ, Hakan / ATALAY, Oğuz / ÖZEKES, Muhammet, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, Yetkin Yayınları, 2014, Ankara, 2.Bası
• PEKCANITEZ, Hakan, Hukuki Dinlenilme Hakkı, DEÜHFD, Prof. Dr. Seyfullah Edis’e Armağan, 2000, s.753-791
• PULAŞLI, Hasan, Şirketler Hukuku Şerhi, C.1, Adalet Yayınevi, 2015, Ankara, 2.Baskı
• SOYLU, Furkan, Medeni Usul Hukukunda Ortak Yetkili Mahkeme, SÜHFD, C.25, S.2, 2017, s.449-484
• TANRIVER, Süha, Medeni Usul Hukuku, C.1, Yetkin Yayınları, 2020, Ankara (TANRIVER, Usul)
• TANRIVER, Süha, Tabii Hâkim İlkesi ve Medeni Yargı, TBB Dergisi, S.104, 2013 (TANRIVER, Tabii Hâkim)
• TANRIVER, Süha, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Bağlamında Akdedilen Yetki Sözleşmeleri Üzerine Bazı Düşünceler, DEÜHFD, C.16, Özel Sayı, 2014, Prof. Dr. Hakan PEKCANITEZ’e Armağan, s.459-468 (TANRIVER, Yetki Sözleşmesi)
• TANRIVER, Süha, Hukuk Yargısı (Medeni Yargı) Bağlamında Adil Yargılanma Hakkı, TBB Dergisi, S.53, 2004, s.191-215 (TANRIVER, Adil Yargılanma)
• UĞUR, Aynaz, İş Mahkemeleri Kanunu’nun Temel Özellikleri ve HMK Karşısındaki Durumu, TBB Dergisi, S.110, 2014, s.11-32
• VAROL, Gökçe, İcra Mahkemelerinde Yargılama Usulü, AndHD, C.6, S.2, 2020, s.435-465
• YILDIRIM, M. Kamil, Medeni Yargılama Hukukunda Hâkimin Rolü, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi - Hukuk Araştırmaları Dergisi, C.22, S.3, s.3027-3044