DÖNME CEZASI

Year 2020, , 539 - 560, 24.06.2020

Gökhan Çınar

https://doi.org/10.18771/mdergi.757627

Abstract

Türk Borçlar Hukuku’nda sözleşme kural olarak tek taraflı olarak
sonlandırılamaz; fakat taraflar tabii ki bunun aksini kararlaştırabilir. Türk
Borçlar Kanunu’nun (TBK) 179/3. maddesinde düzenlenen dönme cezası
kurumu, genel kurala bir istisna olarak, borçlu tarafın tek taraflı irade
beyanı ile başta kararlaştırılan cezayı ifa ederek sözleşmeyi tek tarafları
olarak ortadan kaldırma yetkisi veren bir kurumdur. Bu bakımdan
dönme cezası, sözleşmedeki alacağı güvence altına almayı amaçlayan,
aynı maddenin birinci ve ikinci fıkralarındaki düzenlemelerden farklıdır.
Borçlu sadece dönme cezasını ödeyerek sözleşmeyi ortadan kaldırdığında,
alacaklı artık asıl borcun ifasını talep edemez. Borçlunun kusuru aranmaz
ve alacaklı da dönme cezasını aşan zararını borçludan artık talep edemez.

Keywords

Dönme cezası, Sözleşmeden dönme, İstisna, Güvence, Kusur, Zarar

References

• AKINCI Şahin, Borçlar Hukuku Bilgisi Genel Hükümler, Konya 2006 BAŞAR Didem, ‘‘İfaya Eklenen Cezai Şart’’, DÜAMYDAD, C. 2, S. 4, 2018, s. 49-77
• BERKİ Osman Fazıl, “Pey Akçesi, Rücû Tazminatı ve Cezaî Şart (Mukavele Cezası) Etrafında Tetkikler”, İstanbul Barosu Mecmuası, Sayı I, 1943, s. 276-303
• BİLGE Necip, Cezai Şart, Ankara 1957
• BUZ Vedat, Medeni Hukukta Yenilik Doğuran Haklar, Ankara 2005
• BUZ Vedat, Borçlunun Temerrüdünde Sözleşmeden Dönme, Ankara 1998
• DİRİCAN Gökhan, Eser Sözleşmesinde Temerrüde Dayalı Cezai Şart ve Yargıtay Uygulaması, İstanbul, 2007
• EKİNCİ Hüseyin, Doktrin ve Uygulamada Cezai Şart, Ankara, 2004
• ERDEM Mehmet, ‘‘Pey Akçesi-Pişmanlık Akçesi-Dönme Tazminatı’’, Prof Dr. Hüseyin Hatemi’ye Armağan, İstanbul 2009, s. 663-684
• EREN Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2017
• FEYZİOĞLU Feyzi Necmeddin, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. I-II, 2. Baskı, İstanbul 1977
• GÜNAY Cevdet İlhan, Türk Borçlar Kanunu Şerhi, Ankara, 2012
• GÖKÇEOĞLU Kamil Haluk, Cezai Şart ve Güncel İçtihatlar, İstanbul, 2007
• GÖKTÜRK H. Avni, Borçlar Hukuku, II. Kısım, Akdin Muhtelif Nev’ileri, Ankara, 1957
• HATEMİ/GÖKYAYLA, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2012
• İNAN Ali Naim, Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, Ankara, 1984
• İNAN Ali Naim/ YÜCEL Özge, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Kitabevi, 2014
• KAPANCI Kadir Berk, ‘‘Dönme Cezası (TBK m. 179 f.3) ve Cayma Parası (TBK m. 178) Kavramları Arasında Kısa Bir Karşılaştırma’’, MÜFHAD, C. 22, S. 2, s. 247-270
• KARAGÖZ Veli, İş Sözleşmelerinde Cezai Şart, Ankara, 2006,
• KARAHASAN M. Reşit, Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt I, İstanbul, 2014
• KAYIHAN Şaban, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2008
• KILIÇOĞLU Ahmet M., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2018
• KOCAAĞA Köksal, Ceza Koşulu, Ankara, 2018
• KOCAMAN Arif, “BK M.158/2 c.2 Hükmü Gereğince İfaya Ekli Cezai Şart Talep Etme Hakkının Düşmesi ve BK . 158/2 c.2’de Hakkın Korunması İçin Öngörülen İhtirazi Kayıt İleri Sürme Şartının Sözleşme ile Bertaraf Edilip Edilemeyeceği Hususu”, Prof. Dr. Şener AKYOL’a Armağan, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2011
• KURU Baki, ARSLAN Ramazan, YILMAZ Ejder, Medenî Usul Hukuku, Ankara, 2005
• NOMER Halûk N. Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul, 2012
• OĞUZMAN Kemal M./ÖZ M. Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt II, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2012
• REİSOĞLU Safa, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul, 2013
• SAYMEN, Ferit H., Borçlar Hukuku Dersleri, Cilt I, Umumi Hükümler, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul, 1950
• SEROZAN Rona, Sözleşmeden Dönme, 2. Baskı, İstanbul 2007
• SOYER M. Polat, Rekabet Yasağı Sözleşmesi, Ankara 1994
• TEKİNAY Sulhi, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt I, İstanbul, 1995
• TEKİNAY Selahattin Sulhi, AKMAN Sermet, BURCUOĞLU Haluk, ALTOP Atilla, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul, 1993
• TUNÇOMAĞ Kenan, Türk Hukukunda Cezai Şart, İstanbul, 1963
• TUTAR Elce, Dönme Cezası, Ankara, 2016
• UYAP Doküman Editörü
• UYAP Mevzuat Programı
• Von TUHR Andreas, Borçlar Hukuku, Cilt II, Çeviren: EDEGE, Cevat, Yargıtay Yayınları, Ankara, 1985
• YAVUZ Nihat, Borçlar Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018
• YILMAZ Halil, İhtirazi Kayıt, Ankara, 2007