Bitkinin fosfor alımına vermikompost ve farklı fosfor dozlarının birlikte etkisi

Year 2019, , 437 - 441, 01.12.2019

Emre Vurgun Nuray Mücellâ Müftüoğlu

https://doi.org/10.29136/mediterranean.596042

Abstract

Bu çalışmada, organik bir gübre olan vermikompostun fosfor elementinin
alınabilir forma geçmesi üzerine etkisi araştırılmıştır. Daha önce yurtdışında
ve ülkemizde yapılan çalışmalar göz önüne alındığında, vermikompostun bitkinin
verimlilik parametreleri üzerinde etkili olduğu saptanmıştır. Ancak
vermikompost ile birlikte kullanımından dolayı elementlerin alınabilir forma
geçmedeki etkisi konusunda çok az çalışma bulunmaktadır. Araştırmada; organik
gübre olarak vermikompost (1000 kg da^-1),
yetiştirme ortamı olarak perlit, bitki olarak da marul (Lactuca sativa L.) bitkisi kullanılmıştır. Fosfor uygulaması (0, 5, 10, 15 ve 20 kg P₂O₅
da^-1) için triplesüper fosfat gübresi kullanılmıştır.
Elde edilecek olan sonuçlara
göre kimyasal gübrelerin kullanımının sınırlandırılması ve toprak
verimliliğinin sürdürülebilir olması amaçlanmıştır. Çalışma ile fosfor
elementinin alınabilirliğini vermikompostun nasıl etkilendiğinin belirlenmesi
hedeflenmiştir. Ayrıca verim ve verim parametreleri de incelenmiştir. Sonuç
olarak; bitkideki fosfor miktarının, yeşil olarak tüketilmesi durumunda alınan
fosfor miktarının ve marul bitkisi verimi oluştururken ortamdan en fazla
sömürülen fosfor miktarının uygulanan 10 kg P₂O₅ da^-1 miktarına
kadar arttığı bu dozdan sonra azaldığı saptanmıştır.

Keywords

Fosfor, Marul, Perlit, Vermikompost

The effects of vermicompost and different phosphorus doses on phosphorus uptake of the plant

Abstract

In this study, the effect of vermicompost, an organic fertilizer, on the
conversion of phosphorus element to the available form was investigated. It has
been determined that vermicompost has an effect on the productivity parameters
when some studies done abroad and in our country are taken into consideration.
However, due to the use of vermicompost there is very little work on the effect
of elements on the viability and the effect of plant nutrient uptake. In the study, vermicompost (1000
kg da^-1) as manure,
perlite as medium and lettuce (Lactuca sativa L.) plant as plant were used. Triplesuper phosphate was used as phosphorus
source (0, 5, 10, 15 and 20 kg P₂O₅ da^-1). According to the results
obtained, it is aimed that chemical fertilizers should be used excessively,
production inputs should be reduced, the use of chemical fertilizers should be
limited, and soil fertility should be sustainable. In this study, we aim to
determine the effect of the phosphorus element uptake. In addition, yield and
yield characteristics are examined. As a result, it was found that the amount
of phosphorus in the plant, amount of phosphorus in green consumed plant, the
amount of phosphorus uptake from the medium, yield, up to 10 kg P₂O₅
da^-1 increased
up applied was reduced after this dose.

Keywords

Lettuce, Perlite, Phosphorus, Vermicompost

References

• Açıkbaş B (2016) Vermikompostun 5 BB üzerine aşılı Trakya İlkeren asma fidanlarının bitki besin elementi içerikleri ve vejetatif gelişmesine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ.
• Adhami E, Hosseini S, Owliaie H (2014) Forms of phosphorus of vermicompost produced from leaf compost and sheep dung enriched with rock phosphate. International Journal of Recycling of Organic Waste in Agriculture 3: 68.
• Ahmed SS, Khan MA, Sani IA, Sharif M, Shahwani MN, Afridi S, Ahmed N (2013) Marul (Lactuca sativa L.) Çeşitlerinin tohum verimi ve vejetatif gelişimi üzerine fosfor düzeylerinin etkisi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 1(1): 95-100.
• Aria MM, Lakzian A, Haghnia GH, Berenji AR, Besharati H, Fotovat A (2010) Effect of Thiobacillus, sulfur, and vermicompost on the water-soluble phosphorus of hard rock phosphate. Bioresource Technology 101(2): 551-554.
• Barton CJ (1948) Photometric analysis on phosphate rock. Analitical Chemistry 20(11): 1068-1073.
• Bellitürk K (2011) Edirne ili Uzunköprü ilçesi tarım topraklarının beslenme durumlarının belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 8(3): 8-15.
• Büyükfiliz F (2016) Vermikompost gübrelemesinin ayçiçeği (Helianthus annuus L.) bitkisinin verim ve bazı kalite parametreleri üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ.
• Çıtak S, Sönmez S, Koçak F, Yaşin S (2011) Vermikompost ve ahır gübresi uygulamalarının ıspanak (Spinacia Oleracea Var. L.) bitkisinin gelişimi ve toprak verimliliği üzerine etkileri. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Derim Dergisi 28(1): 56-69.
• Çimrin KM, Bozkurt MA, Erdal İ (2000) Kentsel arıtma çamurunun tarımda fosfor kaynağı olarak kullanılması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 10(1): 85-90.
• Erdal İ, Bozkurt MA, Çimrin KM, Karaca S, Sağlam M (2000) Kireçli bir toprakta yetiştirilen mısır bitkisi (Zea mays L.) gelişimi ve fosfor alımı üzerine hümik asit ve fosfor uygulamasının etkisi. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 24: 663-668.
• Ergin SF (2006) Mikorizanın Marul Bitkisinde Bitki Gelişimi ve Fosfor Alımı Üzerine Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Eryüksel S (2016) Farklı oranlarda vermikompost uygulamasının bazı sebzelerin besin elementi içeriklerine olan etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ.
• Güneri M, Akat H, Yağmur B, Yokaş İ (2016) Farklı fosfor ve potasyum düzeylerinin Kamkat (Fortunella margarita (Lour.) Swing)’ın büyüme ve gelişimine etkileri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 33(1): 64-74.
• Hınıslı N (2014) Vermikompost gübresinin kıvırcık bitkisinin gelişmesi üzerine etkisinin belirlenmesi ve diğer bazı organik kaynaklı gübrelerle karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ.
• Kacar B, İnal A (2010) Bitki Analizleri. Nobel Yayınevi, ISBN: 978-605-395-036-3, s. 912.
• Kitson RE, Mellon MG (1944) Colorimetric determination of phosphorus as molybdovanadophosphoric acid. Industrial and Engineering Chemistry Analytical 16(6): 379-383.
• Mtua KA, Gökmen Yılmaz F, Gezgin S (2015) Artan dozlarda TKİ-Hümas ve fosfor uygulamaların kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) bitkisinin gelişimine etkileri. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi 2(2): 84-90.
• Müftüoğlu NM, Ünser E, Özkan N, Dağlıoğlu M (2016) Vermikompostun ıspanak (Spinacia oleracea L.) verimi ve bazı toprak özellikleri üzerine etkisi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 4(1): 1-5.
• Özkan N, Müftüoğlu NM (2016) Farklı dozlardaki vermikompostun marul verimi ve bazı toprak özellikleri üzerine etkisi. Bahçe, Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Dergisi, ISSN 1300-8943, Cilt: 45, Yıl: 2016, Sayı: Özel sayı, VII. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 25 – 29 Ağustos 2015, Çanakkale, Cilt:2: Sebzecilik-Bağcılık-Süs Bitkileri, s. 121-124.
• Pramanik P, Bhattacharya S, Bhattacharyya P, Banik P, (2009) Phosphorous solubilization from rock phosphate in presence of vermicomposts in Aqualfs. Geoderma 152: 16–22.
• Şahin Ö, Taşkın MB, Kaya EC (2016) Fosfor uygulamasının marul ve soğan bitkilerinin mineral element konsantrasyonlarına etkisi. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi TARGİD Özel Sayı: 150-160.
• Şimşek Erşahin Y (2007) Vermikompost ürünlerinin eldesi ve tarımsal üretimde kullanım alternatifleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 24(2): 99-107.
• Yıldırım B, Tunçtürk M, Dede Ö, Okut N (2004) Aspir (Carthamus tinctorius L.)’de farklı azot ve fosfor dozlarının verim ve kalite üzerine etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 15(2): 113-117.