Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Bilime ve Bilimin Doğasına Yönelik Görüşleri

Yıl 2013, Cilt: 9 Sayı: 2, 43 - 57, 28.10.2013

Melek Çınar , Necla Köksal

Öz

Özet:Bu çalışmanın amacı sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilimin doğasına ilişkin kavramlar hakkında neler bildiklerini ve lisans derslerinde bu konulara yer verilmesine ilişkin düşüncelerini açığa çıkarmaktır. Araştırma, 2010-2011 öğretim yılında, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sosyal Bilgiler Eğitimi Anabilim Dalı’nda öğrenim gören öğretmen adayları ile yürütülmüştür. Araştırmada nitel ve nicel verilerin birlikte kullanıldığı karma araştırma deseni kullanılmıştır. Karma araştırma desenlerinden eş zamanlı çeşitleme stratejisi (Concurrent Triangulation Strategy) kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının bilimin doğasına yönelik görüşleri belirlenirken, nicel veriler anket yoluyla nitel veriler görüşme formuyla toplanmıştır Araştırma sonuçlarına göre öğretmen adaylarının bilimin, bilimsel bilginin ve bilim insanlarının özelliklerini bildikleri görülmektedir. Katılımcıların, bilimin doğasına yönelik bir bakış açısına sahip olduğu belirlenmiştir. Fakat bilimin doğasına ilişkin kavramları tanımlamada zorlandıklar ve bilimsel modeller, hipotezin icadı, teorinin icadı teori ve kanun arasındaki farklılıklar konularında kavram yanılgılarının olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: bilim, bilimsel bilgi, bilimin doğası, sosyal bilgiler, öğretmen adayı.

Anahtar Kelimeler

bilim, bilimsel bilgi, bilimin doğası, sosyal bilgiler, öğretmen adayı.

Kaynakça

• Arı, Ü. (2010). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının ve Sınıf Öğretmen Adaylarının Bilimin Doğası Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Elazığ.
• Aslan, O. (2009). Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Bilimin Doğası Hakkındaki Görüşleri ve Bu Görüşlerin Sınıf Uygulamalarına Yansımaları. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Beşli, B. (2008). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilim Tarihinden Kesitler İncelemelerinin Bilimin Doğası Hakkındaki Görüşlerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bolu.
• Can, B. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin Bilimin Doğası İle İlgili Anlayışlarını Etkileyen Faktörler. DoktoraTezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Cresweel, J.W. (2003). Research Design Qualitative, Quantative and Mixed Methods Approache, Sage Publications.
• Çepni, S. (2009). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş, Trabzon.
• Doğan Bora, N. (2005). Türkiye Genelinde Orta öğretim Fen Branşı Öğretmen ve Öğrencilerinin Bilimin Doğası Üzerine Görüşlerinin Araştırılması. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Doğan, B. N. , Çakıroğlu, J., Bilican, K., Çavuş, S. (2009). Bilimin Doğası ve Öğretimi, Apegama Yayıncılık, Ankara.
• Doğanay, A. (2008). Çağdaş Sosyal Bilgiler Anlayışı Işığında Yeni Sosyal Bilgiler Programının Değerlendirilmesi [Elektronik versiyon]. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17( 2), s.77-96
• Dönmez, C. (2003). Sosyal Bilimler ve Sosyal Bilgiler Kavramları, Sosyal Bilgiler Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Klavuzu, Ankara: Gündüz Eğitim Yayıncılık. s.31-41. İnternetten 22 Mart 2012’de elde edilmiştir. http://w3.gazi.edu.tr/web/cdonmez/html/makale_10.html
• Ekiz, D., Erözkan, A., Bozkurt, E., İnanç, H., Gelen, İ., Taşlı, İ., Gündoğdu, K., Deniz, L., Yiğit, N., Çakıcı, Y. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, İstanbul:.Lisans Yayınları.
• Erenoğlu,C. (2010). Doğada Fen Öğretiminin 5. Sınıf Öğrencilerinin Bilimin Doğası Anlayışlarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Karakaya, İ. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Tanrıöğen, A. (Ed.). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Anı yayıncılık. Ankara.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri Nobel Yayıncılık. Ankara.
• Katılmış, A., Ekşi, H., Öztürk, C., (2010). Sosyal Bilgiler Dersi Kazanımlarıyla Bütünleştirilmiş Bilimsellik Odaklı Karakter Eğitimi Programının Etkililiği [Elektronik versiyon]. Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi. 2010: 1(1), 50-87
• Khishfe, R. and Abd-El-Khalick, F. (2002). Influence of Explicit and Reflective Versus Implicit Inquiry-Oriented Instruction on Sixth Graders’ Views of Nature of Science, Journal of Research in Science Teaching., 39, 7, 551-578.
• MEB. (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi (4-5 sınıflar) Öğretim Programı. İnternetten 22 Haziran 2011’de elde edilmiştir. ( http://ttkb.meb.gov.tr/program.aspx )
• MEB. (2005). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (4-5 sınıflar) Öğretim Programı. İnternetten 22 Haziran 2011’de elde edilmiştir. ( http://ttkb.meb.gov.tr/program.aspx )
• Muşlu, G. (2008). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Bilimin Doğasını Sorgulama Düzeylerinin Tespiti ve Çeşitli Etkinliklerle Geliştirilmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Sönmez, V.(1996). Egitim Felsefesi, Pegem Yayıncılık: Ankara.
• Sözer, E., (1998), “Sosyal bilgiler programının amaçları, ilkeleri ve temel özellikleri”. İnternetten 22 Mart 2012’de elde edilmiştir.
• ( www.aof.edu.tr/kitap/IOLTP/2295/unite02.pdf )
• Schwartz, R. S., ve Lederman, N. G. (2008). What scientists say: Scientists‟ views of nature of science and relation to science context. International Journal of Science Education, 1-45. Yıldırım, A. ve H. Şimşek. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınevi, Ankara.