Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Uygulamasına Yönelik Görüşleri
Öz
Bu araştırmanın amacı, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) bölümü öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulamasına yönelik görüşlerinin belirlenmesidir. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik araştırma modeli ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu BÖTE bölümünden 20 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışmada, araştırmacı tarafından geliştirilen ve açık uçlu sorulardan oluşan görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. BÖTE öğretmen adayların görüşlerinden yola çıkarak öğretmenlik uygulamasının; tecrübe kazanma, teorik bilgiyi uygulama ve öğrenciyle iletişim becerileri kazanma açısından faydalı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca BÖTE öğretmen adayların birçoğu, ders anlatmadan önce hazırlık yaptıklarını ve daha çok gösterip-yaptırma tekniğini kullandıklarını belirtmişlerdir. Bunlara ek olarak BÖTE öğretmen adayları, lisans eğitiminde öğrendikleri çoğu programı öğretmenlik uygulaması sırasında kullanma imkânı bulamadıklarını vurgulamışlardır. Bilgisayar laboratuvarları konusunda ise öğretmen adayları, bilgisayar laboratuvarların teknolojik açıdan yeterli olduğunu ifade etmişlerdir. BÖTE öğretmen adayların öğretmenlik uygulamasında yaşadıkları sorunlar incelendiğinde; sınıf yönetimi, uygulama öğretmenini ilgisizliği, uygulama öğretmeni ile uygulama öğretim elemanı arasında iletişimsizlik, denetim eksikliği, uygulama öğretmeninden geri bildirim alamama ve değerlendirmenin objektif olmaması olarak tespit edilmiştir. Yaşanan sorunlardan yola çıkarak öğretmenlik uygulamasının daha faydalı ve verimli geçmesi adına önerilere yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Öğretmenlik uygulaması öğretmen eğitimi öğretmen adayları BÖTE
Kaynakça
- okullarda bulunmalarının etkili olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca bu çalışmada liselerde
- laboratuvarlarda bulunan bilgisayarların sayı ve sahip olduğu özellikler itibariyle ihtiyaçları
- karşıladığı görülmüştür. Fakat ortaokullarda bu durumu iyi olmadığı, laboratuvarlarda bulunan
- bilgisayar sayısının yetersiz olduğu ve bilgisayarların özelliklerinin ihtiyaçları karşılamadığı
- görülmüştür. Bu konuda Eşel, Kaya, Kurt ve Ünal (2012) ortaokullarda bulunan bilgisayar
- laboratuvarlarının iyileştirilmesi ve bilgisayar sayılarının artırılması yönünde sonuçlara
- ulaşmışlardır. Dolayısıyla özellikle ortaokullarda laboratuvardaki bilgisayarların artırılması ve
- iyileştirilmesi konusunda çalışmaların yapılması gerekmektedir.
- BÖTE öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması sırasında pek çok sorun ile
- karşılaşmışlardır. Dursun ve Kuzu (2008) öğretmenlik uygulaması sırasında uygulama okulu,
- uygulama öğretmeni ve uygulama öğretim elemanından doğan sorunların meydana geldiğini
- belirtmişlerdir. Nitekim yapılan araştırmalar bu sonuçları doğrulamaktadır (Aksu ve Demirtaş,
- 2006; Özmen, 2008; Sılay ve Gök, 2004; Yeşil ve Çalışkan, 2006). Adayların yarısından fazlası
- uygulama öğretmeni ile uygulama öğretim elemanı arasında iletişim olmadığını belirtmişlerdir.
- Benzer şekilde Sılay ve Gök (2004) Uçar (2012) öğretmenlik uygulaması sırasında en büyük
- problemlerden biri olarak iletişimsizliği göstermektedir. Bunlara ek olarak öğretmenlik
- uygulaması sırasında uygulama öğretmenin ilgisizliği, denetim eksikliği, uygulama okulu ve
- fakülte işbirliğinin yetersiz olması gibi sorunların olduğu görülmüştür. Benzer şekilde yine
- yapılan araştırmalarda bu sorunların yaşandığına dair sonuçlara ulaşılmıştır (Kocadere ve Aşkar,
- 2013; Özdemir ve Yıldırım, 2012; Öksüz ve Çevik, 2013). Adayların ders anlatımı sırasında
- yaşadıkları problemlerin ise; sınıf yönetimi, donanım ve yazılım problemleri, öğretmen olarak
- görülmeme şeklinde olduğu görülmüştür. Sınıf yönetimi, yapılan birçok araştırmada
- öğretmenlik uygulaması sırasında en fazla karşılaşılan problem olduğu görülmektedir (Baştürk,
- 2009; Gorgoretti & Pilli, 2012; Koç ve Yıldız, 2012; Özdemir ve Yıldırım, 2012; Seçer ve
- diğerleri, 2010). Bunun yanında yapılan araştırmalarda stajer öğretmen olarak tanıtılarak değer
- görülmeme gibi sorunların olduğu sonucuna ulaşılmıştır (Ermiş ve diğerleri, 2010; Özdemir ve
- Yıldırım, 2012; Seçer ve diğerleri, 2010; Şaşmaz-Ören ve diğerleri, 2009). Ayrıca bu çalışmada
- öğretmen adaylarının zaman zaman donanım ve yazılım konusunda sorunlar yaşadıkları
- belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarından yola çıkarak öğretmenlik uygulamasının daha verimli ve
- faydalı geçmesi adına aşağıdaki öneriler geliştirilmiştir. ÖNERİLER
- Öğretmen adaylarının uygulama okullarına gönderilme sıklığının artırılarak daha fazla
- ders anlatımı, öğrencilerle iletişim ve sınıf yönetimi konusunda tecrübe edinmeleri sağlanmalıdır.
- Uygulama öğretmenlerinin sınıfa girerken öğretmen adaylarını seneye öğretmen olacak
- bireyler olarak tanıtmaları, öğretmen adaylarının öğrencilerin gözünde önemsenmelerini sağlayacaktır.
- Staj dosyalarının yanında uygulama öğretim elemanlarının arada bir uygulama
- okullarına giderek öğretmen adaylarını gözlemlemeleri ve gözlem sonuçlarının da
- değerlendirmeye katılması daha olumlu sonuçlar verecektir
- Uygulama öğretmeni ile uygulama öğretim elemanı arasında düzenli irtibat ve iletişim
- olması öğretmenlik uygulamasını daha verimli geçmesini sağlayacaktır.
- Uygulama öğretmenlerinin öğretmen adaylarına ders anlatımları ve sınıf yönetimi gibi
- konularda ayrıntılı geri bildirimler vermeleri, adayların eksikliklerini görme ve bu
- eksikliklerini gidermeleri konusunda yardımcı olacaktır.
- Fakülte-okul işbirliği eksikliğini gidermek amacıyla öğretim elemanlarını, uygulama
- öğretmenlerini ve öğretmen adaylarını bir araya getirecek web tabanlı bir sistemin
- Özdemir, A. A. & Yıldırım, G. (2012). The effects of teaching practice course on professional development of student teachers. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46, 2550-2555. doi: 10.1016/j.sbspro.2012.05.520.
- Öksüz, Y. ve Çevik, C. (2012). Evaluation of prospective teachers and practice classroom teachers opinions of problems encountered in practise schools (bayburt university sample). Procedia - Social and Behavioral Sciences 116, 2909-2914. doi: 10.1016/j.sbspro.2014.01.678
- Özbal, A. F. (2009). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında Öğrenim Adaylarının Öğretmenlik Uygulaması Dersinin Hedeflere Ulaşma Derecesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuklu Üniversitesi. Konya.
- Özkan, H., Albayrak, M. ve Berber, K. (2005). Öğretmen adaylarının ilköğretim okullarında yaptıkları öğretmenlik uygulamasının yetişmelerindeki rolü. Milli Eğitim Dergisi, 33, 168.
- Özmen, H. (2008). Okul deneyimi-I ve okul deneyimi-II derslerine ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 25-37.
- Rıza, E.T. ve Hamurcu, H. (2000). Sınıf öğretmenliği bölümü öğrencilerinin okul deneyimi ve öğretmenlik uygulamasına yönelik görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8.
- Seçer, Z., Çeliköz, N. ve Kayılı, G. (2010). Okul öncesi öğretmenliği okul uygulamalarında yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 128-152.
- Sılay, İ. ve Gök, T. (2004). Öğretmen adaylarının uygulama okullarında karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunları gidermek amacıyla hazırlanan öneriler üzerine bir çalışma. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
- Sünbül, A. M. (2001). Bir meslek olarak öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: Pagem Yayıncılık.
- Şaşmaz-Ören, F., Sevinç, Ö. S. ve Erdoğmuş, E. (2009). Öğretmen adaylarının okul deneyimi derslerine yönelik tutumlarının ve görüşlerinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15 (58), 217-246.
- Uçar, M. Y. (2012). Öğretmenlik uygulamasına ilişkin durum çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2637-2660.
- Yapıcı, Ş. ve Yapıcı, M. (2004). Öğretmen adaylarının okul deneyimi 1 dersine ilişkin görüşleri. İlköğretim-Online, 3(2), 54-59, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr.
- Yeşil, R. ve Çalışkan, N. (2006). Okul deneyimi 1 dersinden öğrencilerin beklentileri ve karşılanma düzeyi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1), 55–72.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Baskı) Ankara: Seçkin Yayınevi.
- Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK). (2007). Öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri (1982-2007). Ankara: Yüksek Öğretim Kurulu Yayınları.
Öz
The aim of this study is to determine Computer Education and Instructional Technology (CEIT) teacher candidates’ views towards teaching practice. This study was carried out via phenomenological research which is one of qualitative research methods. Participants of this study were consisted of 20 CEIT teacher candidates. In this study, the interview form which was developed by researcher and consists of open-ended questions was used. The data gathered through the study of qualitative research methods were analyzed with descriptive analysis. Based on the CEIT teacher candidates’ views, it was concluded that the teaching practice has been useful for obtaining teaching experience, communicating with students, and applying theoretical knowledge. Moreover, it was inferred that CEIT teacher candidates mostly made use of demonstration and practice technique. Some of CEIT teacher canditates emphasized that they had no opportunity to use most of softwares that they have learned in their undergraduate education. About computer laboratories some of CEIT teacher candidates expressed that computer laboratories are sufficient in terms of technology. The problems that CEIT teacher candidates have faced in teaching practice has been identified as classroom management, practice teachers’ lack of interest, lack of communication between practice teachers and practice faculty lecturers, lack of supervision, inability to receive feedbacks from practice teachers, lack of objective assessment. Based on the problems, suggestions were offered to provide more useful and productive teaching practice
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- okullarda bulunmalarının etkili olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca bu çalışmada liselerde
- laboratuvarlarda bulunan bilgisayarların sayı ve sahip olduğu özellikler itibariyle ihtiyaçları
- karşıladığı görülmüştür. Fakat ortaokullarda bu durumu iyi olmadığı, laboratuvarlarda bulunan
- bilgisayar sayısının yetersiz olduğu ve bilgisayarların özelliklerinin ihtiyaçları karşılamadığı
- görülmüştür. Bu konuda Eşel, Kaya, Kurt ve Ünal (2012) ortaokullarda bulunan bilgisayar
- laboratuvarlarının iyileştirilmesi ve bilgisayar sayılarının artırılması yönünde sonuçlara
- ulaşmışlardır. Dolayısıyla özellikle ortaokullarda laboratuvardaki bilgisayarların artırılması ve
- iyileştirilmesi konusunda çalışmaların yapılması gerekmektedir.
- BÖTE öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması sırasında pek çok sorun ile
- karşılaşmışlardır. Dursun ve Kuzu (2008) öğretmenlik uygulaması sırasında uygulama okulu,
- uygulama öğretmeni ve uygulama öğretim elemanından doğan sorunların meydana geldiğini
- belirtmişlerdir. Nitekim yapılan araştırmalar bu sonuçları doğrulamaktadır (Aksu ve Demirtaş,
- 2006; Özmen, 2008; Sılay ve Gök, 2004; Yeşil ve Çalışkan, 2006). Adayların yarısından fazlası
- uygulama öğretmeni ile uygulama öğretim elemanı arasında iletişim olmadığını belirtmişlerdir.
- Benzer şekilde Sılay ve Gök (2004) Uçar (2012) öğretmenlik uygulaması sırasında en büyük
- problemlerden biri olarak iletişimsizliği göstermektedir. Bunlara ek olarak öğretmenlik
- uygulaması sırasında uygulama öğretmenin ilgisizliği, denetim eksikliği, uygulama okulu ve
- fakülte işbirliğinin yetersiz olması gibi sorunların olduğu görülmüştür. Benzer şekilde yine
- yapılan araştırmalarda bu sorunların yaşandığına dair sonuçlara ulaşılmıştır (Kocadere ve Aşkar,
- 2013; Özdemir ve Yıldırım, 2012; Öksüz ve Çevik, 2013). Adayların ders anlatımı sırasında
- yaşadıkları problemlerin ise; sınıf yönetimi, donanım ve yazılım problemleri, öğretmen olarak
- görülmeme şeklinde olduğu görülmüştür. Sınıf yönetimi, yapılan birçok araştırmada
- öğretmenlik uygulaması sırasında en fazla karşılaşılan problem olduğu görülmektedir (Baştürk,
- 2009; Gorgoretti & Pilli, 2012; Koç ve Yıldız, 2012; Özdemir ve Yıldırım, 2012; Seçer ve
- diğerleri, 2010). Bunun yanında yapılan araştırmalarda stajer öğretmen olarak tanıtılarak değer
- görülmeme gibi sorunların olduğu sonucuna ulaşılmıştır (Ermiş ve diğerleri, 2010; Özdemir ve
- Yıldırım, 2012; Seçer ve diğerleri, 2010; Şaşmaz-Ören ve diğerleri, 2009). Ayrıca bu çalışmada
- öğretmen adaylarının zaman zaman donanım ve yazılım konusunda sorunlar yaşadıkları
- belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarından yola çıkarak öğretmenlik uygulamasının daha verimli ve
- faydalı geçmesi adına aşağıdaki öneriler geliştirilmiştir. ÖNERİLER
- Öğretmen adaylarının uygulama okullarına gönderilme sıklığının artırılarak daha fazla
- ders anlatımı, öğrencilerle iletişim ve sınıf yönetimi konusunda tecrübe edinmeleri sağlanmalıdır.
- Uygulama öğretmenlerinin sınıfa girerken öğretmen adaylarını seneye öğretmen olacak
- bireyler olarak tanıtmaları, öğretmen adaylarının öğrencilerin gözünde önemsenmelerini sağlayacaktır.
- Staj dosyalarının yanında uygulama öğretim elemanlarının arada bir uygulama
- okullarına giderek öğretmen adaylarını gözlemlemeleri ve gözlem sonuçlarının da
- değerlendirmeye katılması daha olumlu sonuçlar verecektir
- Uygulama öğretmeni ile uygulama öğretim elemanı arasında düzenli irtibat ve iletişim
- olması öğretmenlik uygulamasını daha verimli geçmesini sağlayacaktır.
- Uygulama öğretmenlerinin öğretmen adaylarına ders anlatımları ve sınıf yönetimi gibi
- konularda ayrıntılı geri bildirimler vermeleri, adayların eksikliklerini görme ve bu
- eksikliklerini gidermeleri konusunda yardımcı olacaktır.
- Fakülte-okul işbirliği eksikliğini gidermek amacıyla öğretim elemanlarını, uygulama
- öğretmenlerini ve öğretmen adaylarını bir araya getirecek web tabanlı bir sistemin
- Özdemir, A. A. & Yıldırım, G. (2012). The effects of teaching practice course on professional development of student teachers. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46, 2550-2555. doi: 10.1016/j.sbspro.2012.05.520.
- Öksüz, Y. ve Çevik, C. (2012). Evaluation of prospective teachers and practice classroom teachers opinions of problems encountered in practise schools (bayburt university sample). Procedia - Social and Behavioral Sciences 116, 2909-2914. doi: 10.1016/j.sbspro.2014.01.678
- Özbal, A. F. (2009). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında Öğrenim Adaylarının Öğretmenlik Uygulaması Dersinin Hedeflere Ulaşma Derecesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuklu Üniversitesi. Konya.
- Özkan, H., Albayrak, M. ve Berber, K. (2005). Öğretmen adaylarının ilköğretim okullarında yaptıkları öğretmenlik uygulamasının yetişmelerindeki rolü. Milli Eğitim Dergisi, 33, 168.
- Özmen, H. (2008). Okul deneyimi-I ve okul deneyimi-II derslerine ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 25-37.
- Rıza, E.T. ve Hamurcu, H. (2000). Sınıf öğretmenliği bölümü öğrencilerinin okul deneyimi ve öğretmenlik uygulamasına yönelik görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8.
- Seçer, Z., Çeliköz, N. ve Kayılı, G. (2010). Okul öncesi öğretmenliği okul uygulamalarında yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 128-152.
- Sılay, İ. ve Gök, T. (2004). Öğretmen adaylarının uygulama okullarında karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunları gidermek amacıyla hazırlanan öneriler üzerine bir çalışma. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
- Sünbül, A. M. (2001). Bir meslek olarak öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: Pagem Yayıncılık.
- Şaşmaz-Ören, F., Sevinç, Ö. S. ve Erdoğmuş, E. (2009). Öğretmen adaylarının okul deneyimi derslerine yönelik tutumlarının ve görüşlerinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15 (58), 217-246.
- Uçar, M. Y. (2012). Öğretmenlik uygulamasına ilişkin durum çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2637-2660.
- Yapıcı, Ş. ve Yapıcı, M. (2004). Öğretmen adaylarının okul deneyimi 1 dersine ilişkin görüşleri. İlköğretim-Online, 3(2), 54-59, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr.
- Yeşil, R. ve Çalışkan, N. (2006). Okul deneyimi 1 dersinden öğrencilerin beklentileri ve karşılanma düzeyi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1), 55–72.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Baskı) Ankara: Seçkin Yayınevi.
- Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK). (2007). Öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri (1982-2007). Ankara: Yüksek Öğretim Kurulu Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 22 Nisan 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 11 Sayı: 1 |
Makaleler dergide yayınlandıktan sonra yayım hakları dergiye ait olur.
Dergide yayınlanan tüm makaleler, diğerleri tarafından paylaşılmasına olanak veren Creative Commons Alıntı-Gayri Ticari-Türetilemez 4.0 Uluslararası (CC BY-NC-ND 4.0) lisansı altında lisanslanır.