Psikolojik Esneklik Ölçeği: Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 1, 32 - 43, 11.04.2020

Sena Karakuş , Sinem Evin Akbay

https://doi.org/10.17860/mersinefd.665406

Cited By: 18

Öz

Bu çalışmanın amacı bireylerin psikolojik esnekliklerini ölçen Psikolojik Esneklik Ölçeğinin Türkçe forumunun psikometrik özelliklerini incelemektir. Psikolojik Esneklik Ölçeği, Francis, Dawson ve Golijani-Moghaddam (2016) tarafından geliştirilmiştir. Çalışma, 310 yetişkin bireyin katılımıyla yürütülmüştür. SPSS 22.0 paket programı ile yapılan açımlayıcı faktör analizine göre 28maddeden ve beş boyuttan oluşan modelin iyi uyum değerlerine sahip olduğu değerlendirilmiştir (KMO=0.789; X2= 3096.080; p= 0.00). Ölçeğin faktör yükleri .47 ile .81 arasında sıralanmaktadır. Ölçek varyansın %60’ını açıklamaktadır. Ölçeğin Cronbach Alfa iç tutarlılık güvenirlik katsayısı .79 olarak bulunmuştur. Elde edilen veriler, uyarlaması yapılan Psikolojik Esneklik Ölçeği’nin Türkiye’deki yetişkin bireylerin psikolojik esnekliklerinin ölçülmesinde geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

psikolojik esneklik, ölçek uyarlama, geçerlik, güvenirlik

Kaynakça

• Aktepe, M. (2016). Bipolar bozukluk hastalarında psikolojik esneklik. Tıpta Uzmanlık Tezi, Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği, İstanbul.
• Albal, E. (2019). Madde bağımlılarında şema ve psikolojik esneklik yaklaşımlarının madde bağımlılığı şiddetine etkisi. Doktora tezi. İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegema yayıncılık.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Francis, A.W., Dawson, D. L. & Golijani-Moghaddam, N. (2016). The development and validation of the Comprehensive assessment of Acceptance and Commitment Therapy processes (CompACT). Journal of Contextual Behavioral Science. 5, 134.145.
• Gillanders, D.T., Bolderston, H., Bond, F.W., Dempster, M., Flaxman, P.E., Campbell, L. vd (2014). The Development and Initial Validation of the Cognitive Fusion Questionnaire. Behaviour Therapy, 45(1), 83–101.
• Francis, A.W., Dawson, D. L. ve Golijani-Moghaddam, N. (2016). The development and validation of the Comprehensive assessment of Acceptance and Commitment Therapy processes (CompACT). Journal of Contextual Behavioral Science. 5, 134.145.
• Frankl, V.E. (2013). İnsanın anlam arayışı (S. Budak, Çev.). İstanbul: Okuyan Us Yayınları.
• Hall, E. O. C., Wilson, M. E. ve Frankenfield, J. A. (2003). Translation and restandardization of an instrument: The early infant temperament questionnaire. Journal of Advanced Nursing, 42(2), 159-168.
• Hambleton, R. K. ve Patsula, L. (1999). Increasing the validity of adapted tests: Myths to be avoided and guidelines for improving test adaptation practices. Journal of Applied Testing Technology, 1(1), 1-30.
• Harris, R. (2009). ACT made simple: an easy-to-read primer on Acceptance And Commitment Therapy. New Harbinger Publication. 9 (13), 26-30.
• Hayes: C. (2004). Acceptance and Commitment Therapy, relational frame theory, and the third wave of behavioral and cognitive therapies. Behavior Therapy. 35(4), 639−665.
• Hayes, S. C., Levin, M. E., Plumb-Vilardaga, J., Villatte, J. L. & Pistorello, J. (2013). Acceptance And Commitment Therapy and contextual behavioral science: examining the progress of a distinctive model of behavioral and cognitive therapy. Behavior Therapy. 44(2), 180-198.
• Kayış, A. (2010). Güvenirlik Analizi. Ş. Kalaycı (Ed), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli Istatistik Teknikleri. (403-419). Ankara: Asil Yayıncılık.
• Luoma, J. B., Hayes, S. C. & Walser, R. D. (2010). Learning ACT: An Acceptance & Commitment Therapy skills-training manual for therapists. New Harbinger Publications. 60, 549-552.
• Terzi, Ş. ve Ergüner-Tekinalp, B. (2013). Psikolojik danışmada güncel yaklaşımlar. Ankara: PegemAkademi.
• Veneziano L. ve Hooper J. (1997). A method for quantifying content validity of health-related questionnaires. American Journal of Health Behavior, 21(1), 67-70.
• Wong, P. T. (2015). Meaning therapy: assessments and interventions. Existential Analysis: Journal of the Society for Existential Analysis. 26 (1), 154-161.
• Yavuz, F., Iskin, M., Ulusoy, S., Esen, F.B., Burhan, H.S. (2014). Turkish Version of AAQ-II: Preliminary Analysis of Reliability and Validity. ACBS Annual World Conference XII. 17-22 June, MN, Minneapolis.
• Yavuz, F. K. (2015). Kabul ve kararlılık terapisi: genel bir bakış. Türkiye Klinikleri Psikiyatri Özel. 8 (2), 21-28.