Bir Okul Öncesi Öğretmeninin Fen Öğretimine Yönelik Pedagojik Alan Bilgisinin Keşfedilmesi

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 3, 529 - 545, 06.12.2020

Semanur Nacar , Ali Yiğit Kutluca

https://doi.org/10.17860/mersinefd.727664

Cited By: 7

Öz

Bu araştırmanın amacı, yüksek lisans öğrenimine devam eden bir okul öncesi öğretmeninin fen öğretimine yönelik pedagojik alan bilgisini (PAB) keşfetmektir. Araştırma devlet anaokulunda görev yapmakta olan bir okul öncesi öğretmeninin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmada durum çalışması deseni kullanılmıştır. Böylece bir okul öncesi öğretmeninin fen öğretimine yönelik pedagojik alan bilgisi incelenmiş ve herhangi bir konuya yönelik pedagojik kavramsallaştırmasının altında yatan nedenler tespit edilmiştir. Katılımcıdan seçtiği bir fen konu alanı özelinde ders planı oluşturması, PAB’a yönelik görüşme sorularını cevaplaması ve oluşturmuş olduğu ders planını uygulaması istenmiştir. Bu şekilde araştırmanın verileri toplanmıştır. Katılımcının öğretim etkinliği ders planı ve PAB görüşme sorularına verdiği yanıtlar, tümevarımsal içerik analizi yöntemi ile analiz edilip sınıf içi öğretimi ise gözlem rubriği aracılığıyla değerlendirilmiştir. Veri analizleri sonucunda, katılımcının fen öğretimi konusunda yeterli bilgiye sahip olmadığı ve bu durumun PAB haritasına yansıdığı tespit edilmiştir. Bu öğretmenin PAB haritasında pentagon modelini tamamlayamadığı ortaya çıkmıştır. Buna göre öğretmenin fen öğretimine yönelik PAB bileşenlerinin çoğu arasında çok zayıf bağlar bulunmaktadır. Sınıf içi gözlem bağlamında ise öğretmenin teorikte bilgi birikimi olmasına rağmen bu durumu uygulamaya yansıtamadığı ortaya çıkmıştır. Ulaşılan sonuçlar, okul öncesi eğitim, fen eğitimi ve PAB literatürü temelinde tartışılmıştır. Ayrıca bu sonuçlar çerçevesince okul öncesi fen öğretimi bağlamında öneriler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

okul öncesi eğitimi, okul öncesi öğretmeni, fen öğretimi, pedagojik alan bilgisi

Kaynakça

• Abell, S. K., Rogers, M. A. P., Hanuscin, D. L., Lee, M. H., ve Gagnon, M. J. (2009). Preparing the next generation of science teacher educators: a model for developing pck for teaching science teachers. Journal of Science Teacher Education, 77-93.
• Aktaş Arnas, Y., Aslan, D. ve Bilaloğlu, R. G. (2014). Okul öncesi dönemde fen eğitimi. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Baxter, J. A., ve Lederman, N. G. (1999). Assessment and measurement of pedagogical content knowledge. In Examining pedagogical content knowledge, 147-161.
• Darling-Hammond, L., ve Baratz-Snowden, J. (2005). A good teacher in every classroom: Preparing the highly qualified teachers our children deserve. San Francisco: Jossey-Bass.
• De Jong, O. (2003). Exploring science teachers’ pedagogical content knowledge. Science Education Research In The Knowledge Based Society, 373-381. Dordrecht, The Netherlands: Kluwer Academic Publishers.
• DeVellis, R. F. (2012). Scale development: Theory and applications. USA: Sage Publications.
• Ertürk, G., Altınkaynak, Ş. Ö., Veziroğlu, M., ve Erkan, S. (2014). Okul öncesi öğretmenlerin üniversite deneyimlerinin mesleki yaşantılarına etkisine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 897-908.
• Faikhamta, C., Coll, R. K., ve Roadrangka, V. (2009). The development of Thai pre-service chemistry teachers’ pedagogical content knowledge: From a methods course to field experience. Journal of Science and Mathematics Education in Southeast Asia, 18-35.
• Flick, U. (2018). Triangulation in data collection. The SAGE Handbook of Qualitative Data Collection. London, UK: SAGE Publications.
• Fraenkel, J. R., ve Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education . USA: McGrawHill.
• Glaser, B., ve Strauss, A. (1967). The discovery of grounded theory. 1967. Weidenfield & Nicolson, London, 1-19.
• Güvenir, Z. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin fen öğretimine yönelik tutumları ile okul öncesi eğitim programında yer alan fen etkinliklerini uygulama durumları. Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi, Uşak.
• Jones, A. ve Moreland, J. (2005). The importance of pedagogical content knowledge in assessment for learning practices: a case-study of a whole-school approach, The Curriculum Journal, 193 – 206.
• Kahraman, G. Ö., Ceylan, Ş. ve Ülker, P. (2015). Bilimi yaratan duygu: çocukların fen ve doğaya ilişkin konulardaki bilgi ve merakları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 207-229.
• Karamustafaoğlu, Sevilay ve Ufuk Kandaz. (2006). Okul öncesi eğitimde fen etkinliklerinde kullanılan öğretim yöntemleri ve karşılaşılan güçlükler. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 65-81.
• Kleickmann, T., Richter, D., Kunter, M., Elsner, J., Besser, M., Krauss, S., ve Baumert, J. (2013). Teachers’ content knowledge and pedagogical content knowledge: The role of structural differences in teacher education. Journal of teacher education, 90-106.
• Korthagen, F. A., ve Kessels, J. P. (1999). Linking theory and practice: Changing the pedagogy of teacher education. Educational researcher, 4-17.
• Leedy, P. D., ve Ormrod, J. E. (2001). Practical research: planning and design, merrill prentice hall. New Jersey.
• Magnusson, S., Krajcik, J., Borko, H. (1999). Nature, sources and development of pedagogical content knowledge for science teaching. (95–132). Dordrecht, The Netherlands: Kluwer Academic Publishers.
• Park, J. ve Oliver, J. S. (2008). National Board Certification (NBC) as a Catalyst for Teachers’ Learning about Teaching: The Effects of the NBC Process on Candidate Teachers’ PCK Development, Journal of Research In Science Teaching, 812-834
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative research & evaluation methods: Integrating theory and practice. Sage publications.
• Sak, R., Tantekin-Erden, F., ve Morrison, G. S. (2018). Preschool teachers’ beliefs and practices related to child-centred education in Turkey. Education, 563-577.
• Sansar, S. B. (2010). Okul öncesi öğretmenlerinin fen öğretimine yönelik tutumları ile fen eğitiminde kullandıkları yöntemler arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, sosyal bilimler enstitüsü, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu
• Sığırtmaç, A. ve Özbek, S. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitimine ilişkin görüşleri ve uygulamalarının incelenmesi. e-Journal of New World Sciences Academy, 1039-1056.
• Sundqvist, P., ve Nilsson, T. (2018). Technology education in preschool: Providing opportunities for children to use artifacts and to create. International Journal of Technology and Design Education, 29-51.
• Thomas, E., ve Magilvy, J. K. (2011). Qualitative rigor or research validity in qualitative research. Journal for specialists in pediatric nursing, 151-155.
• Thulin, S., ve Redfors, A. (2017). Student preschool teachers’ experiences of science and its role in preschool. Early Childhood Education Journal, 509-520.
• Uludağ, G. (2017). Okul dışı öğrenme ortamlarının fen eğitiminde kullanılmasının okul öncesi dönemdeki çocukların bilimsel süreç becerilerine etkisi. Yüksek lisans tezi, sosyal bilimler enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yin, R. K. (2017). Case study research and applications: Design and methods. Sage publications.