The Impact of Using Analogy Technique in Social Studies Instruction on Students' Academic Achievements and Attitudes Towards the Course: A Mixed-Methods Study

Yıl 2024, Cilt: 20 Sayı: 3, 362 - 388, 23.12.2024

Ceylan Akcan , Selman Ablak

https://doi.org/10.17860/mersinefd.1448891

Öz

The aim of this research is to determine the impact of using the analogy technique in social studies instruction on students' academic achievement and attitudes towards the social studies course. The study also intends to make observations regarding the application of the technique and present the opinions obtained from student journals. A mixed research method, combining both quantitative and qualitative research methods, has been adopted in this study. The quantitative part of the research employed a quasi-experimental design, while the qualitative part used a case study design. The study involved a total of 39 students, with 22 in the control group and 17 in the experimental group. Analogy activities were applied to the experimental group, while the control group followed the curriculum based on the textbook. The quantitative data collection tools for the study included a social studies course attitude scale and a 7th-grade social studies course achievement test for the 'Culture and Heritage' learning area. Qualitative data were obtained from unstructured student journals and unstructured observer opinions. Quantitative data were analyzed using comparative statistical analysis methods, while qualitative data were analyzed through content analysis. According to the results of the research, the analogy technique positively influenced students' social studies course achievement scores and attitudes towards the social studies course. This conclusion is supported by qualitative findings as well.

Anahtar Kelimeler

Social studies, analogy, success, attitude

Sosyal Bilgiler Öğretiminde Analoji Tekniği Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Derse Yönelik Tutumlarına Etkisi: Bir Karma Yöntem Çalışması

Öz

Bu araştırmanın amacı sosyal bilgiler öğretiminde analoji tekniği kullanımının öğrencilerin akademik başarısı ve sosyal bilgiler dersine yönelik tutumları üzerindeki etkisini belirlemek, uygulamaya ilişkin gözlemler yapmak ve öğrenci günlüklerinden elde edilen görüşleri ortaya koymaktır. Bu çalışmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma araştırma yöntemi benimsenmiştir. Araştırmanın nicel kısmı yarı deneysel desen, nitel kısmında ise durum çalışması deseni ile yürütülmüştür. Çalışma grubunu 22 kontrol grubu, 17 deney grubu olmak üzere 39 öğrenci ile yürütülmüştür. Deney grubuna analoji etkinlikleri uygulanırken, kontrol grubunda ise ders kitabına bağlı olarak müfredat takip edilmiştir. Çalışmanın nicel veri toplama araçları sosyal bilgiler dersi tutum ölçeği ve 7. sınıf sosyal bilgiler dersi ‘Kültür ve Miras’ öğrenme alanına başarı testi kullanılmıştır. Nitel veriler yapılandırılmamış öğrenci günlükleri ve yapılandırılmamış gözlemci görüşlerinden elde edilmiştir. Nicel veriler karşılaştırılmalı istatistiksel analiz yöntemleri ile nitel veriler de içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre analoji tekniğinin öğrencilerin sosyal bilgiler dersi başarı puanları ile sosyal bilgiler dersine yönelik tutumlarını olumlu yönde etkilediğini göstermektedir. Aynı durum nitel sonuçlarla da örtüşmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler, analoji, başarı, tutum

Kaynakça

• Akar, M. S. (2007). Laboratuvar dersinde yazma metinleri oluşturmanın ve analoji kullanımının akademik başarıya etkisi (Tez No: 200887). [Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi].
• Akcan, C. & Ablak, S. (2024). Development of the socıal studıes course attıtude scale. International Journal of Education, Technology and Science, 4(1), 1596–1618.
• Akdağ, H. (2014). Sosyal bilgilerin tanımı, amacı, önemi ve Türkiye’deki yeri. R. Turan, A. M. Sünbül ve H. Akdağ. (Ed.), Sosyal Bilgiler öğretiminde yeni yaklaşımlar-1 içinde (s. 2-21). Pegem Akademi.
• Akkaya, A. (2013). Türkçe derslerinde ders kitabı dışında görsel öge kullanmaya ilişkin Türkçe öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 8(9), 471-479.
• Akyıldız, Y. (2022). Sosyal Bilgiler öğretiminde disiplinlerarası yaklaşımla desteklenmiş analojilerle öğretim modelinin (TWA) uygulanabilirliği (Tez No: 763550). [Yüksek lisans tezi, Trabzon Üniversitesi].
• Akyüz, T. (2007). Fen eğitiminde analoji tekniği kullanımının öğrencilerin farklı taksonomik düzeylerdeki başarıları üzerine etkisi (Tez No. 221551). [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi].
• Arici, F. (2018). İlkokul üçüncü sınıf fen bilimleri dersinde analoji kullanımının öğrencilerin kavramsal anlam oluşturma becerisine etkisinin farklı açılardan incelenmesi (Tez No. 505383). [Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi].
• Aslan, H. & Turan, İ. (2016). Tarih öğretmenlerinin görsel materyal kullanım düzeyleri Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 347-361.
• Ata, B. (2006). Sosyal bilgiler öğretim programı. C. Öztürk (Ed.), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi: yapılandırmacı bir yaklaşım içinde (s. 71-83). Pegem Akademi.
• Atak, B. Z. (2019). Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının alternatif öğretim teknikleri hakkındaki görüşleri (Tez No: 558940). [Yüksek lisans tezi, Kastamonu Üniversitesi].
• Azizoğlu, N., Aslan, S. & Pekcan, S. (2015). Periyodik sistem konusu ve analojilerle öğretim modeli: yöntem, cinsiyet ve motivasyon faktörlerinin öğrenci başarısına etkisi. İlköğretim Online, 14(2), 472-488.
• Başıbüyük, A. & Çıkılı, Y. (2002). İlköğretim 6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler coğrafya konularında çalışma yaprağı ve dilsiz harita kullanımının öğrenci motivasyon ve başarısı üzerine etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 16(16), 29-38.
• Bilgin, İ. & Geban, Ö. (2001). Benzeşim (analoji) yöntemi kullanarak lise 2. sınıf öğrencilerinin kimyasal denge konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 29-30.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2021). Bilimsel araştırma yöntemleri (30. Baskı). Pegem Akademi.
• Coll, R. K., France, B., & Taylor, I. (2005). The role of models/and analogies in science education: implications from research. International Journal of Science Education, 27(2), 183-198.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry research design (2nd ed.). Sage Publications.
• Creswell, J. W. & Plano Clark V.L. (2011). Designing and conducting mixed methods research (2nd ed.). Sage Publications.
• Curtis, R.V. (1988). When is a science analogy like a social studies analogy? A comparison of text analogies across two disciplines. Instructional Science, 17(2), 169-177.
• Çalışkan, H. (2008). İlköğretim 7. sınıf Sosyal Bilgiler dersinde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının derse yönelik tutuma, akademik başarıya ve kalıcılık düzeyine etkisi (Tez No: 214533). [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi].
• Çelikkaya, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğretim araç-gereç ve materyallerini kullanma düzeyleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 73-105.
• Çetinkaya, M. (2019). Akıllı tahta ile desteklenmiş analoji yönteminin 7. sınıf öğrencilerinin matematik erişileri, bilgilerinin kalıcılığı ve tutumlarına etkisi (Tez No. 545504). [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi].
• Çıray, F. (2010). İlköğretimde disiplinlerarası analoji tabanlı öğretimin öğrencilerin öğrenme düzeyleri üzerindeki etkisi (Tez No. 263148). [Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi].
• Dagher, Z. R. (1995). Analysis of analogies used by science teachers. Journal Of Research In Scıence Teachıng, 32(3), 259-270.
• Demirci-Güler, P. & Yağbasan, R. (2008). Fen ve teknoloji ders kitaplarında kullanılan analojilerin ve analojilere ilişkin sorunların betimlenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 105–122.
• Demircioğlu, İ. H. & Kaymakçı, S. (2010). Tarih öğretmenlerinin çalışma yaprakları hakkındaki görüşleri: Trabzon örneği. Karadeniz Araştırmaları, 27(27), 141-159.
• Deveci, Ö. & Aykaç, N. (2019). Temel eğitimde yaşanan sorunları inceleyen çalışmaların değerlendirilmesi: Bir meta-sentez çalışması. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(1), 277-301. Doi: 10.14689/issn.2148-2624.1.7c1s.13m
• Dinçer, S. (2019, 12-14 Nisan). Dijital oyunlar içine yerleştirilen analojilerin fen eğitimi başarısına etkisi. International Conference on Science, Mathematics, Entrepreneurship and Technology Education, 39-42. https://www.researchgate.net/publication/338232614_Dijital_Oyunlar_Icine_Yerlestirilen_Analojilerin_Fen_Egitimi_Basarisina_Etkisi
• Dinçer, S. (Ocak, 2005). Bilgisayar ve teknolojileri öğreniminde analoji (benzetme) yönteminin yararları ve yöntemleri. Akademik Bilişim Konferansı, Gaziantep, 1-11. http://ab.org.tr/ab05/tammetin/168.doc
• Dilber, R. (2006). Fizik öğretiminde analoji kullanımının ve kavramsal değişim metinlerinin kavram yanılgılarının giderilmesine ve öğrenci başarısına etkisinin araştırılması (Tez No: 181511). [Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi).
• Dudley, R. (2012). The Shapıro–Wılk Test For Normalıty. https://math.mit.edu/~rmd/46512/shapiro.pdf
• Duru, N. (2002). Fizik Dersinde analoji kullanımının öğrenmeye ve öğrenci başarısına etkilerinin araştırılması (Tez no: 111204). [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi].
• Erol-Şahin, N. (2014). Tarih öğretiminde analoji yönteminin kullanılmasının ortaöğretim öğrencilerinin tutumlarına, başarılarına ve tarihsel düşünme becerilerine etkisi (Tez No: 381518). [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi].
• Gürkan, B. & Doğanay, A. (2016). Sosyal Bilgiler dersinde disiplinler arası öğretim yaklaşımına dayalı analoji tekniği uygulamalarının kavram gelişimine etkisi: bir durum çalışması. Electronic Turkish Studies, 11(19), 395-416.
• Kahraman-Gökharman, H. (2013). Maddenin yapısı ve özellikleri ünitesinde analoji kullanımının öğrenci başarısına ve tutumuna etkisi (Tez No: 357099). [Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi].
• Karasar, N. (2020). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (36. Basım). Nobel Yayıncılık.
• Keller, J. M. (1983). Motivational Design of Instruction. Reigeluth, C.M. (Eds.). Instructional Design Theories and Models: An Overview of Their Current Status in (pp. 383-434). Lawrence Arlbaum Associates, Inc. New Jersey.
• Kesercioğlu, T., Yılmaz, H., Çavaş, P. H. & Çavaş, B. (2004). İlköğretim fen bilgisi öğretiminde analojilerin kullanımı: “örnek uygulamalar”. Ege Eğitim Dergisi, 5(1), 35-44.
• Ketenci, Ö. (2019). Madde ve ısı konusunda uygulanan analoji(benzeşim) üzerine bir araştırma (Tez No: 583913). [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi).
• Kobal. S. (2011). İlköğretim ikinci kademe fen ve teknoloji dersinde analojilere dayalı öğretimin başarı, tutum ve hatırda tutma düzeyi üzerindeki etkisinin araştırılması (Tez No: 287617). [Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi]. Köksal, O. & Atalay, B. (2015). Öğretim ilke ve yöntemleri. Eğitim Akademi.
• Kurt, H. S. & Sarı, M. (2018). Fizik eğitiminde metafor ve analoji arasındaki farklar üzerine bir meta-analiz araştırması. EJONS International Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences, 2(2), 1-11.
• Küçükkaragöz, H. (2007). Eğitim Psikolojisi. B. Yeşilyaprak (Ed.). Bilişsel gelişim ve dil gelişimi içinde (s. 84-122). Pegem Akademi.
• Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Sage Publications.
• Malbeleği, F. (2011). Drama yönteminin Sosyal Bilgiler dersi başarısına ve bilinçli tüketicilik düzeyine etkisi (Tez No: 328024). [Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi].
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research and case study applications in education (2nd ed.). Jossey- Bass.
• Özdemir, K. (2018). Tarih derslerinin oyun ve yarışma tekniği ile işlenmesi ile ilgili öğrenci görüşleri “cevabı bende oyunu örneği”, Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(2), 128-140.
• Paris, N. A., & Glynn, S. M. (2004). Elaborate analogies in science text: Tools for enhancing preservice teachers’ knowledge and attitudes. Contemporary Educational Psychology, 29(3), 230-247.
• Ray, J. L. (2011). "Historical Analogies, Military Surges, (and Economic Crises): Who Should be Consulted?" The Forum, 9 (2), 1-25. Doi: 10.2202/1540-8884.1437
• Roochink, D. (1986). Socrates’s Use of the techne-analogy. Journal of the History of Philosophy, 24(3), 295-310.
• Sarıbaş, S. & Babadağ, G. (2015). Temel eğitimin temel sorunları. AJELI-Anatolian Journal of Educational Leadership and Instruction, 3(1), 18-34.
• Sarıgöl, J. (2022). Fen öğretiminde analoji kullanımının akademik başarı ve fen dersine yönelik tutuma etkisi: Bir meta analiz çalışması (Tez No: 753148). [Doktora Tezi, Ordu Üniversitesi].
• Sert-Çıbık, A. & Yalçın, N. (2013). Analojilerle desteklenmiş proje tabanlı öğretim yönteminin elektrik akımı konusundaki anlama düzeyi ve başarıya etkisi. Journal of Turkish Science Education, 10(3), 108-136.
• Şaşmaz-Ören, F., Ormancı, Ü., Babacan, T., Çiçek, T. & Koparan, S. (2010). Analoji ve araştırma temelli öğrenme yaklaşımına dayalı rehber materyal uygulaması ile buna yönelik öğrenci görüşleri. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 33-53.
• Şeker, R. (2019). Madde ve ısı konusunda uygulanan analoji (benzeşim) üzerine bir araştırma (Tez No: 583913) [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi].
• Şeyihoğlu, A., Torun, E. & Özgürbüz, İ. (2022). İlköğretim 4-5-6 ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarında yer alan analojilerin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (55), 347-375. https://doi.org/10.9779/pauefd.1014279
• Üçarkuş, E. (2020). Sosyal Bilgiler dersinde farklılaştırılmış öğretimin öğrencilerin akademik başarı ile beceri erişilerine etkisinin ve görüşlerinin incelenmesi (Tez No: 643324). [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi].
• Venville, G. J. & Treagust, D. F. (1997). Analogies in biology education: A contentious ıssue. The American Biology Teacher, 59 (5), 282-287.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11 baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, S. & Ceylan, T. (2020). Sosyal bilgiler derslerinde drama yöntemiyle öğretimin sosyal beceri, empatik beceri ve akademik başarıya etkisi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(30), 385-412. Doi: 10.35675/befdergi.675903
• Wılbers, J., & Duıt, R. (2006). Post-Festum And Heurıstıc Analogıes. P. J. Aubusson, A.G Harrison, and S.M. Ritchie (Eds.), Metaphors and Analogy in Science Education in (p. 37–49). Science ve Teknology Education Library.