Dienes İlkelerine Göre Yapılandırılmış Etkinliklerin Matematik Başarısı, Motivasyon ve Kalıcılık Üzerindeki Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 20 Sayı: 3, 511 - 524, 23.12.2024

Buket Şimşek , Işıl Tanrıseven

https://doi.org/10.17860/mersinefd.1509228

Öz

Bu araştırmada Dienes ilkelerine göre yapılandırılmış etkinliklerle kesir öğretiminin matematik başarısı, motivasyon ve kalıcılık üzerindeki etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırmada yarı deneysel desen kullanılmıştır. Çalışma 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Mersin ili Yenişehir ilçesindeki bir devlet ilkokulunun 3. sınıfına devam eden 54 öğrenci ile yürütülmüştür. İlkokulun üçüncü sınıflarından iki şube yansız atama yoluyla deney ve kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Deney grubundaki matematik dersleri Dienes ilkelerine göre yapılandırılmış etkinliklerle, kontrol grubundaki matematik dersleri ise mevcut programa göre araştırmacı tarafından işlenmiştir. Araştırmada araştırmacı tarafından geliştirilen ‘‘Kesir Başarı Testi’’ (KBT) ile Balantekin ve Oksal (2014) tarafından geliştirilen ‘‘İlkokul 3. ve 4. Sınıf Öğrencileri İçin Matematik Dersi Motivasyon Ölçeği’’ (MDMÖ) veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Verilerin analizinde; deneysel işlemin öğrencilerin matematik dersi başarısı ile öğretimin kalıcılığı üzerinde etkili olup olmadığını belirlemek için ilişkisiz örneklemler için t testi ve matematik dersi motivasyon ölçeği son test puanları arasında fark olup olmadığını belirlemek için Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda Dienes ilkelerine dayalı kesir öğretiminin mevcut programa göre düzenlenen öğretimden daha etkili olduğu, öğrencilerin akademik başarıları ve öğrenilenlerin kalıcılığı üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca Dienes ilkelerine göre planlanmış kesir öğretiminin içsel motivasyon üzerinde olumlu, motivasyonsuzluk üzerinde olumsuz etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dienes İlkeleri, İlkokulda Kesir Öğretimi, Motivasyon

The Effect of Activities Structured According to Dienes Principles on Mathematics Achievement, Motivation and Retention

Öz

In this study, it was tried to determine the effect of fraction teaching with activities structured according to Dienes principles on mathematics achievement, motivation and retention. For this purpose, a quasi-experimental design was used in the study. The study was conducted with 54 students attending the 3rd grade of a public primary school in Yenişehir district of Mersin province in the 2023-2024 academic year. Two branches from the third grade of the primary school were randomly assigned as experimental and control groups. Mathematics lessons in the experimental group were taught with activities structured according to Dienes principles, while mathematics lessons in the control group were taught by the researcher according to the current curriculum. In the study, the "Fraction Achievement Test" (FAT) developed by the researcher and the "Mathematics Course Motivation Scale for Primary School 3rd and 4th Grade Students" (MCMS) developed by Balantekin and Oksal (2014) were used as data collection tools. IBM SPSS 26 statistical package program was used for data analysis. As a result of the study, it was concluded that fraction teaching based on Dienes principles was more effective than the teaching organized according to the current program and had a positive effect on students' academic achievement and retention of what was learned. In addition, it was concluded that fraction teaching planned according to Dienes principles had a positive effect on intrinsic motivation and a negative effect on amotivation.

Anahtar Kelimeler

Dienes Principles, Fraction Teaching in Primary School, Motivation

Kaynakça

• Aliustaoğlu, F. , Tuna, A. , & Biber, A. Ç. (2018, Nisan 28). Matematik öğretmeni adaylarının kesirlerde işlemleri modelleyebilme becerilerinin incelenmesi [Konferans bildiri özeti]. III. Ines Uluslararası Eğitim ve Sosyal Bilimler Kongresi, Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu. https://acikerisim.kastamonu.edu.tr/items/8b9db022-8561-4da8-b71e-41aa749c6ace/full
• Ayyıldız, E. , & Özcan, Ç. Z. (2022). Okul döneminde motivasyon ve Rogers, Ludington ve Graham’ın motivasyon modeli. Ö. Avcı ve E. Ayyıldız (Ed.), Eğitimde motivasyon (2. Baskı) içinde (ss. 129-141). Nobel Yayıncılık.
• Balantekin, Y. & Oksal, A. (2014). İlkokul 3. ve 4. sınıf öğrencileri için matematik dersi motivasyon ölçeği. Cumhuriyet International Journal of Education, 3(2), 102-113. https://doi.org/10.30703/cije.321344
• Borlat, G. (2018). Yaratıcı drama yönteminin matematik kaygısı ve motivasyonuna etkisi (Tez No:524662).[Yüksek lisans tezi, On Sekiz Mart Üniversitesi].
• Crawford, M. L. (2001). Teaching contextually: research, rationale, and techniques for improving student motivation and achievement in mathematics and science. CCI Publishing Inc.
• Demir, M. & Kurt, H. (2015). Oyun tabanlı öğrenme-öğretme yaklaşımı. G. Ekici (Ed.), Etkinlik örnekleriyle güncel öğrenme-öğretme yaklaşımları II (1. baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Dienes, Z. P. (1960). Building up mathematics (4. baskı). Hutchinson Educational.
• Dienes, Z. P. (1971). An example of the passage from the concrete to the manipulation of formal systems. Educational Studies in Mathematics, 3, 337-52.
• Ersoy, E. (2015). Matematik tarihi kullanımının ilkokul 4.sınıf öğrencilerinin akademik başarısı, hatırda tutma düzeyi ve motivasyonu üzerindeki etkileri (Tez No:413985). [Yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi]. http://adudspace.adu.edu.tr:8080/xmlui/handle/11607/1552
• Ersoy, Y. ; & Ardahan, H. (2003, Eylül 10). İlköğretim okullarında kesirlerin öğretimi II: tanıya yönelik etkinlik düzenleme. http://www.matder.org.tr//bilim/ioko 2tyed.asp?ID=49
• Fossa, A. J. (2003). On the ancestry of Z. P. Dienes’s theory of mathematics education. Revista Brasileira de Historia da Matematica, 3(6), 79-81.
• Gagne, M., & Deci, E. L. (2005). Self-determination theory and work motivation. Journal of Organizational Behavior, 26(4), 331-362.
• Green, S. B., & Salkind, N. J. (2005). Using SPSS for Windows and Macintosh: Analyzing and undestanding data (4.bas.) Pearson College Div.
• Horzum, T. (2020). Kesir kavramı ve öğretimi. Kuramdan uygulamaya etkinlik örnekleri ile sayıların öğretimi (2. bas.). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Karakuş, (2016). Zoltan Dienes’in Matematik Öğrenme Teorisi. E. Bingölbali, S. Arslan & Ġ. Ö. Zembat (Eds.) , Matematik eğitiminde teoriler (1. baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Kutluca, (2020).Yapılandırmacı öğrenme-öğretme yaklaşımı. G. Ekici & M. Güven (Eds.), Yeni öğrenme-öğretme yaklaşımları ve uygulama örnekleri (4. baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology, 28(4) , 563-575.
• MEB (2018). Matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1,2,3,4,5,6,7 ve 8. Sınıflar). https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201813017165445MATEMAT%C4%B0K%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%202018v.pdf
• Önal, H., & Yorulmaz, A. (2017). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin kesirler konusunda yaptıkları hatalar. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 4(1), 98-113.
• Pesen, C. (2007). Öğrencilerin kesirlerle ilgili kavram yanılgıları. Eğitim ve Bilim Dergisi, 32(143), 80-86.
• Pesen, C. (2020). İlkokullarda matematik öğretimi 1.-4. sınıf (9. baskı.). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Pehlivan, H., & Demirel, Ö. (2022). Örnek olay ve oyun yoluyla öğretimin sosyal bilgiler dersinde öğrenme düzeyine etkisi. Trakya Eğitim Dergisi, 12(3), 1923-1932. https://doi.org/10.24315/tred.1000035
• Post, T. (1981). The role of manipulative materials in the learning of mathematical concepts. In M. M. Lindquist (Ed.), In Selected Issues in Mathematics Education (pp. 109-131). Berkeley, CA: National Society for the Study of Education and National Council of Teachers of Mathematics, McCutchan, VA.
• Sarı, M. H. (2015). İlkokul 4. Sınıfta Dienes ilkelerine göre yapılandırılmış geometri etkinliklerinin öğrenci başarısına, kalıcılığa ve akademik benlik algısına etkisi (Tez No: 421436). [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi].
• Sarı, M. H., & Işık Tertemiz, N. (2017). İlkokulda 4. Sınıfta Dienes ilkelerine göre yapılandırılmış geometri etkinliklerinin öğrenci başarısına ve kalıcılığa etkisi. Eğitim ve Bilim, 42(190), 1-23. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2017.6161
• Sarı, M. H., & Olkun, S. (2020). Dienes ilkeleri temelli matematik öğrenme-öğretme yaklaşımı. Etkinlik örnekleriyle güncel öğrenme-öğretme yaklaşımları-IV (1. baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Saygılı, M. (2020). İlkokul 4.sınıf matematik dersinde Dienes ilkelerine göre düzenlenmiş öğretimin öğrenci başarısı ve kalıcılığına etkisi: değişken kavramı örneği (Tez No: 646257). [Yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi].
• Sönmez, V., & Alacapınar, F. G. (2019). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri (7. baskı). Anı Yayıncılık.
• Ukdem, Ş. (2021). 3. sınıf kesirler konusunda somut ve sanal manipülatif destekli öğretim uygulamalarının kavrama ve motivasyona etkisi (Tez No: 675662). [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi].
• Ulusoy, A. (2007). Eğitim psikolojisi (1. bas.). Anı Yayıncılık.
• Zhang, X. , Clements, M. K. , & Ellerton, N. F. (2015). Misunderstanding of fractions (understandings): From domain models to multiple arrangements. International Journal of Educational Studies in Mathematics, 27(2), 233-261.
• Zhang, X. (2012). Enriching fifth-graders’ concept images and understandings of unit fractions [Yayımlanmamış doktora tezi]. Illinois State University.