Okul Öncesi Öğretmenlerin Sığınmacı Çocukları Tanıma ve Değerlendirme Sürecindeki Uygulamalarının ve Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 21 Sayı: 2, 532 - 547, 20.08.2025

Nuhpelda Özoruç , Raziye Günay Bilaloğlu

https://doi.org/10.17860/mersinefd.1583763

Öz

Bu çalışmanın amacı okul öncesi öğretmenlerinin sığınmacı çocukları tanıma ve değerlendirme sürecindeki uygulamaları ile sürece ilişkin deneyimlerinin incelenmesidir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması olarak desenlenmiştir. Araştırmanın katılımcıları sınıfında sığınmacı çocuk olan 10 okul öncesi öğretmeninden oluşmaktadır. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formları aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın bulgularına göre öğretmenler sığınmacı çocukları tanıma ve değerlendirme amacıyla çoğunlukla informal değerlendirme tekniklerinden yararlandıkları ve bu durumda sığınmacı çocukların Türkçe bilmemesinin de etkili olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin çoğunlukla gelişim gözlem formunu kullandıkları belirlenmiştir. Öğretmenlerin sığınmacı çocukları tanıma ve değerlendirme sürecine ebeveynleri dahil ettikleri, bununla birlikte hem çocuklarla hem de ebeveynlerle dil engeline bağlı yaşadıkları iletişim problemleri nedeniyle çocukları tanıma ve değerlendirmede yetersiz kaldıkları ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi eğitim , sığınmacı çocuklar , tanıma ve değerlendirme

Examining the Practices and Views of Preschool Teachers in the Process of Recognizing and Evaluating Refugee Children

Öz

The purpose of this study is to examine the practices of preschool teachers in the process of recognizing and evaluating refugee children and their views on the process. The study was designed as a case study within the framework of qualitative research methods. The participants of the study consisted of 10 preschool teachers who had refugee children in their classes. The data for the study were gathered using semi-structured interview forms.According to the findings of the study, it was determined that teachers mostly used informal assessment techniques in order to recognize and evaluate refugee children and that the fact that refugee children did not know Turkish was also effective in this case. It was determined that teachers mostly used the development observation form. It was revealed that teachers included parents in the process of recognizing and evaluating refugee children, however, they were inadequate in recognizing and evaluating children due to communication problems they experienced with both children and parents due to the language barrier.

Anahtar Kelimeler

Preschool education , refugee children , recognition and evaluation

Kaynakça

• Acar Çiftçi, Y. (2019). How much are academics at faculties of education ready for multicultural education. Bartın University Journal of Faculty of Education, 8(3), 966-987. https://doi: 10.14686/buefad.549076.
• Akdeniz, Y. (2018). Türkiye'de yaşayan Suriyeli mülteci öğrencilerin uyum sorunları: Şanlıurfa ili örneği. [Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi].
• Aktepe, V. (2005). Eğitimde bireyi tanımanın önemi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 15-24.
• Arnot, M., & Pinson, H. (2005). The education of asylum-seeker and refugee children: A study of LEA and school values, policies and practices. University of Cambridge.
• Aydın, F. & Aslan, M. (2024). Öğretmen kimliği algıları ve öğretmen kimlik algılarının demografik değişkenlere göre değişimi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 59, 171-204. https://doi.org/10.15285/maruaebd.1359716
• Aygün, E. (2022). Okulöncesi eğitim rehberlik programlarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Booth, T., & Ainscow, M. (2011). The Index for Inclusion: Developing Learning and Participation in Schools (3rd ed.). Centre for Studies on Inclusive Education.
• Brown, J. & Rolfe, S. A. (2005). Use of child development assessment in early childhood education: Early childhood practitioner and student attitudes toward formal and informal testing. Early child development and care, 175(3), 193-202.
• Büyükgöncü, N. (2013). Okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan bireyi tanıma tekniklerinin öğretmen görüşü açısından değerlendirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi].
• Cin, G. (2018). Suriyeli öğrencilere eğitim veren sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları sorunlar ve psikolojik sağlamlılık düzeyi: Adana ili örneği. [Yüksek lisans tezi, Çağ Üniversitesi].
• Çelik, R. (2017). Adalet, Kapsayıcılık ve Eğitimde Hakkaniyetli Fırsat Eşitliği. Fe Dergi, 9(2), 17–29.
• Dryden-Peterson, S. (2016). Refugee education in countries of first asylum: Breaking open the black box of pre-resettlement experiences. Theory and Research in Education, 14(2), 131–148.
• Erdem, C. & Avci, F. (2020). Use of information and communication technologies in ensuring parental involvement in pre-school education: The case of Whatsapp application. Baskent University Journal of Education, 7(2), 439-452.
• Erdem, C., & Kaya, E. (2021). Okul öncesi eğitimde mülteci çocuklara yönelik kapsayıcı uygulamalar: Öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 5(2), 123–145.
• Florian, L. Black-Hawkins, K. (2011). Exploring inclusive pedagogy. British Educational Research Journal, 37(5), 813–828.
• Gall, M. D., Borg, W. R. & Gall, J. P. (1996). Educational Research an İntroduction (6. Edition). USA: Longman. Günay Bilaloğlu, R. (2020). Erken Çocukluk Eğitiminde Aile Katılımı. Aslan, D. (Ed.) Erken Çocukluk Eğitimine Giriş (s.200-225). Ankara: İzge Yayıncılık.
• Günay Bilaloğlu, R. & Abbak Kaçar, B. S. (2020). assessment practices of preschool teachers in terms of children and curriculum. Krystev, V., Dinu, M. S., Efe, R. ve Atasoy, E. (Eds.). Advances in Social Science Research (s.252-282). Sofia: St. Kliment Ohridski University Press.
• Gürsoy, F. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin çocukları tanıma ve değerlendirme uygulamalarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi].
• Işıkoğlu Erdoğan, N. & Canbeldek, M. (2017). Erken çocukluk döneminde ölçme ve değerlendirme. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1306-1327.
• Johnson L. J. & Beauchamp K. D. F. (1987). Preschool assessment measures: What are teachers using? Journal of the Division for Early Childhood, 12(1), 70–76.
• Kiremit, R.F., Akpınar, Ü. & Tüfekçi Akcan, A. (2018). Suriyeli öğrencilerin okula uyumları hakkında öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(6), 2139-2149.
• Mcafee, O. & Leong, D. J. (2012). Erken çocukluk döneminde gelişim ve öğrenmenin değerlendirilmesi ve desteklenmesi (B. Ekinci Çev. Ed). Ankara: Nobel.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Okul öncesi eğitimi programı. Ankara. 10/03/2024 tarihinde https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf internet adresinden erişilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: MEB
• Milli Eğitim Bakanlığı (2017). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf
• MEB (2020). Sınıf Rehberlik Programı (Okul Öncesi, İlkokul, Ortaokul ve Ortaöğretim/Lise) https://orgm.meb.gov.tr/www/sinif-rehberlik-programi/icerik/1362
• Odom, S. L., & Wolery, M. (2003). A unified theory of practice in early intervention/early childhood special education: Evidence-based practices. The Journal of Special Education, 37(3), 164–173.
• Özoruç, N. & Dikici Sığırtmaç, A. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin mülteci çocukların eğitim sürecinde karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 51(233), 237-258.
• Pretti-Frontczak, K., Kowalski, K. & Brown, R. D. (2002). Preschool teachers' use of assessments and curricula: A statewide examination. Exceptional Children, 69(1), 109-123.
• Sağlam, H. İ. & İlksen Kanbur, N. (2017). Sınıf öğretmenlerinin mülteci öğrencilere yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 7(2), 310-323.
• Sapsağlam, Ö. (2013). Değerlendirme Boyutuyla Okul Öncesi Eğitim Programları (1952-2013). Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2013(1), 63-73.
• Tanış, İ. & Özgün, Ö. (2022). Sığınmacı çocuklarla çalışan okul öncesi öğretmenlerinin deneyimleri: Çokkültürlü bir bakış açısı. Ege Eğitim Dergisi, 23(Özel Sayı), 23-39.
• Topuz, G. Y. (2015). Okulöncesi eğitim öğretmenlerinin çocukları tanıma ve değerlendirme amaçlı yapılan çalışmalara ilişkin görüşleri. [Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi].
• Tunçeli, H. İ. & Zembat, R. (2017). Erken çocukluk döneminde gelişimin değerlendirilmesi ve önemi. Eğitim Kuram Ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(3), 1-12.
• Yanık Özger, B. & Akansel, A. (2019). Okul öncesi sınıfındaki suriyeli çocuklar ve aileleri üzerine bir etnografik durum çalışması: Bu sınıfta biz de varız! Egitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 7(3), 942-966.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Seçkin Yayınevi, Ankara.