Perkütan İntrakoroner Girişim Uygulanan Hastaların Fiziksel Aktivite Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler

Yıl 2013, Cilt: 6 Sayı: 1, 14 - 20, 01.03.2013

Pınar Yeşil Meral Altıok Semra Erdoğan

Öz

Abstract Physical Activity Levels in Percutaneous Intracoronary Intervention Patients and the Factors Influencing These Levels Aim: The aim of the study was set to determine the physical activity levels in percutaneous coronary intervention patients and the factors influencing these levels. Method: The population of this descriptive study included 150 patients over 18 years of age who referred to the cardiology department of an university hospital and practice center between October 2009 and March 2010, had undergone percutaneous coronary intervention at least three months before the study and agreed to participate in the study. The data was collected with a “Personal Information Form” and the “International Physical Activity Questionnaire (IPAQ)”. Then, they were analyzed with Shapiro Wilk, One Way ANOVA Welch, Bonferronni and Games Howell, Pearson Chi-square and likelihood ratio chi-square tests and Student\'s T test. Results: The study found that among the percutaneous coronary intervention patients, 72% were female and their mean age was 60±10.7 years. It also indicated that the patients spent their energy by walking at most and 56.7% of them were active at a normal level while 20% were highly active. However, there was no statistically significant difference between the groups in terms of levels of physical activity and blood pressure, cholesterol level and body mass index averages. Those who had a positive perception about their health status, followed diet recommendations and reside in urban areas were more active than the other groups. Moreover, it was determined that the individuals\' physical activity levels decreased with the increasing age (p<0.05). Conclusions: The majority of the individuals in this study were physically active. The individuals\' physical activity levels decreased with the increasing age. However, the physically active and inactive individuals had similar levels of clinical characteristics such as blood pressure, cholesterol levels and body mass index.

Anahtar Kelimeler

percutaneous coronary intervention; physical activity; risk factors

Perkütan İntrakoroner Girişim Uygulanan Hastaların Fiziksel Aktivite Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler

Öz

Türkçe Özet: Amaç: Çalışmanın amacı, perkütan koroner girişim uygulanmış hastaların fiziksel aktivite düzeylerini ve etkileyen faktörleri belirlemektir. Yöntem: Tanımlayıcı olan çalışmanın örneklemini; en az üç ay önce perkütan koroner girişim uygulanmış ve Ekim 2009–Mart 2010 tarihleri arasında bir üniversitesi hastanesinin kardiyoloji polikliniğine başvuran çalışmaya katılmayı kabul eden, 18 yaş ve üzeri 150 hasta oluşturmuştur. Çalışmanın verileri, “Kişisel Bilgi Formu” ve “Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi” kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde, Shapiro Wilk, One Way ANOVA Welch, Bonferronni ve Games Howell, Pearson Ki-kare, Likelihood ratio ki-kare testleri ile Student T testi, tanımlayıcı istatistikler olarak ise ortalama, standart sapma, sayı ve yüzde değerleri kullanılmıştır. Bulgular: Bu çalışmada, perkütan koroner girişim uygulanan hastaların %72\'sinin kadın ve yaş ortalamalarının 60±10.7 olduğu belirlendi. Hastaların çoğunluğunun fiziksel olarak aktif olduğu, en çok yürüme aktivitesini yaparak enerji harcadıkları ve %56.7\'sinin aktif, %20\'sinin ise çok aktif oldukları belirlendi. Ancak fiziksel aktivite düzeyleri ile kan basıncı, kolesterol düzeyi ve beden kitle indeksi ortalamaları açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0.05). Sağlık durumunu iyi algılayan, diyet önerisine uyan, şehirde yaşayan bireylerin diğer gruplara göre daha aktif oldukları ve yaş arttıkça bireylerin aktivite düzeylerinin azaldığı saptandı (p<0.05). Sonuç: Çalışmada hastaların çoğunluğunun fiziksel olarak aktif olduğu, yaş arttıkça bireylerin aktivite düzeylerinin azaldığı ve fiziksel olarak aktif olan ve olmayan grupların kan basıncı, kolesterol düzeyi, beden kitle indeksi gibi klinik özelliklerinin benzer olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

perkütan koroner girişim; fiziksel aktivite; risk faktörleri

Kaynakça

• Abacı A. Kardiyovasküler risk faktörlerinin ülkemizdeki durumu. Türk Kardiyol Dern Arş 2011;39(Suppl 4):1-5.
• Onat A, Murat NS, Çiçek G, Ayhan E, Örnek E, Kaya H,
• Gümrükçüoğlu HA, Doğan Y, Can G. Türkiye'de ölüm ve
• koroner hastalık insidansının bölgesel dağılımları:
• TEKHARF 2010 taraması sonuçları. Türk Kardiyol Dern
• Arş 2011;39(4):263-8.
• Kumada M, Kihara S, Sumitsuji S, Kawamoto T,
• Matsumoto S, Ouchi N, Arita Y, Okamoto Y, Shimomura I,
• Hiraoka H, Nakamura T, Funahashi T, Matsuzawa Y. Osaka
• CAD Study Group. Coronary artery disease. association of
• hypoadiponectinemia with coronary artery disease in men.
• Arterioscler Thromb Vasc Biol 2003 ;23(1):85—9.
• Türkmen E, Badır A, Ergün A. Koroner arter hastalıkları risk faktörleri: primer ve sekonder korunmada hemşirelerin rolü. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2012;3(4):223-3l.
• Abacı A. Management of cardiovascular risk factors for primary prevention: evaluation of Turkey. Arch Türk Soc Cardiol 2012;40(2):l35-l42.
• Doğan A, Kozan Ö, Tüzün N. Stent-içi restenozun fizyopatolojisi ve tedavisi. Türk Kardiyol Dern Arş 2005;33(2):115—25.
• Gürmen T, Gülbaban M, Öztürk S, Öztürk M. Koroner
• anjiyoplasti sonrası restenoz gelişimine klinik faktörlerin
• etkisi. Türkiye Klinikleri J Cardiology l996;9(3):l49—52.
• Özmen F. Elektif perkütan transluminal koroner anjiyoplasti indikasyonları ve sonuçları. Türkiye Klinikleri J Cardiol 2004;l7(3):ll4-22.
• Umman B, Kaya AB. Sedanter bireylerde kısa dönem
• düzenli egzersiz-diyet programının lipid profili üzerindeki
• etkileri. Anadolu Kardiyoloji Dergisi 2001;l(4):l79-88.
• Whelton SP, ChinA, Xin X, He J. Effect of aerobic exercise on blood pressure: a meta-analysis of randomized, controlled trials. Ann Intern Med 2002;136(7):493-503.
• l . Rennie KL, McCarthy N, Yazdgerdi S, Marmot M, Brunner E. Association of the metabolic syndrome with both vigorous and moderate physical activity. Int J Epidemiol 2003;32(4): 600-6.
• Foody JM. Endotel fonksiyonu ve korunma açısından anlamları. Koruyucu kardiyoloji, kardiyovasküler hastalık korunma ve tedavisi ile ilgili yaklaşımlar. 2. Baskı. Sigma Publishing, 2007: 19—28.
• Moyna NM, Thompson PD. The effect of physical activity on endothelial function in man. Acta Physiol Scand 2004;180(2):113-23.
• Smith SC Jr, Benjamin EJ, Bonow RO, Braun LT, Creager MA, Franklin BA, Gibbons RJ, Grundy SM, Hiratzka LF, Jones DW, Lloyd-Jones DM, Minissian M, Mosca L, Peterson ED, Sacco RL, Spertus J, Stein JH, Taubert KA. AHA/ACCF secondary prevention and risk reduction therapy for patients with coronary and other atherosclerotic vascular disease: 2011 update: a guideline from the American Heart Association and American College of Cardiology Foundation endorsed by the World Heart Federation and the Preventive Cardiovascular Nurses Association. JAm Coll Cardiol 2011;58(23):2432-46.
• Craig CL, Marshall AL, Sjöström M, Bauman AE, Booth ML, Ainsworth BE, Pratt M,Ekelund U, Yngve A, Sallis JF, Oja P. International physical activity questionnaire:l2- country reliability and validity. Med Sci Sports Exerc 2003;35(8):1381—95.
• Öztürk M. Üniversitede eğitim-öğretim gören öğrencilerde Uluslararası Fiziksel Aktivite anketinin geçerliliği ve güvenirliği ve fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2005.
• Savcı S, Öztürk M, Arıkan H, İnce Dİ, Tokgözoğlu L. Üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyleri. Türk Kardiyol Dern Arş Cardiol 2006;34(3)1166-72.
• Vural Ö, Eler S, Güzel NA. Masa başı çalışanlarda fiziksel aktivite düzeyi ve yaşam kalitesi ilişkisi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 2010;8(2):69-75.
• Özol D, Koçak OM. Sigara alışkanlığı, iskemik kalp hastalıkları ve tedavi yaklaşımları. Türkiye Klinikleri J Cardiovasc Sci 2006;18(1):57-61.
• Van Rensburg KJ, TaylorA, Hodgson T. The effects of acute exercise on attentional bias towards smoking-related stimuli during temporary abstinence from smoking. Addiction 2009;104(11):1910-7.
• Özkan Y, Koca SS, Gürsu F, Sonkaya E, Poyrazoğlu OK, Donder E. Hiperlipidemik hastalarda atorvastatin tedavisinin serum paraoksonaz-l düzeyine etkisi. Fırat Tıp Dergisi 2004;9(4):123-6.
• Kayıkçıoğlu M, Ildızlı M, Olukrnan M, Hasdemir C, Yavuzgil 0, Can L, Gürgün C, Kültürsay H, Soydan İ. Koroner arter hastalığında trigliserid düzeylerine gereken önemi veriyor muyuz? Türk Kardiyol Dern Arş 2006;34(4):218—22.
• Erem C, Çetinarslan B, Ulusoy Ş, Komşuoğlu B. Sol ventrikül hipertrofisi. Türkiye Klinikleri J Cardiol l993;6(2):l42-9.
• Hua LP, Brown CA, Hains SJ, Godwin M, Parlow JL. Effects of low-intensity exercise conditioning on blood pressure, heart rate and autonomic modulation of heart rate in men and women with hypertension. Biol Res Nurs 2009;11(2):129-43.
• Genç M, Eğri M, Kurçer MA, Kaya M, Pehlivan E,Karaoğlu L, Güneş G. Malatya kent merkezindeki banka çalışanlarında fizik aktivite sıklığı. İnönü Üniversitesi T ıp Fakültesi Dergisi 2002;9(4):237—40.
• Erenay SG, Oguz S. Physical activity levels of patients with acute coronary syndrome. Pak J Med Sci 201 1 ;27(1): 149- 52.
• Chow CK, Jolly S, Rao-Melacini P, Fox KA, Anand SS, Yusuf S. Association of diet, exercise, and smoking modification with risk of early cardiovascular events after acute coronary syndromes. Circulation 2010;121(6):750-8.
• Kurcer MA, Ozbay A. Koroner arter hastalarında
• uygulanan yaşam tarzı eğitim ve danışmanlığının yaşam kalitesine etkisi. Anadolu Kardiyol Derg 2011;ll(2):lO7- 13.
• Lakusié N, Mahovié D, Ramqaj T, Cerovec D, Grbavac Z, Babic' T. The effect of 'a'-weeks stationary cardiac rehabilitation on plasma lipids level in 444 patients with coronary heart disease. Coll Antropol 2004;28(2):623-9
• Kim JR, ObermanA, Fletcher GF, Lee JY. Effect of exercise intensity and frequency on lipid levels in men with coronary heart disease: training level comparison trial. Am J Cardiol 2001;87(8):942-6.
• Tsai JC, Yang HY, Wang WH, Hsieh MH, Chen PT, Kao CC, Kao PF, Wang CH, Chan P. The beneŞcial effect of regular endurance exercise training on blood pressure and quality of life in patients with hypertension. Clin Exp Hypertens 2004;26(3):255-65.