Doğum Sayısı, doğum şekli ve gebeliğin planlı olma durumunun lohusalarda posttravmatik gelişim ve konfora etkisi

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 3, 366 - 377, 15.12.2021

Yeşim Aksoy Derya , Emine Akça , Hülya Kamalak , Nilay Gökbulut

https://doi.org/10.26559/mersinsbd.828603

Cited By: 7

Öz

Amaç: Bu araştırma doğum sayısı, doğum şekli ve gebeliğin planlı olma durumunun lohusalarda posttravmatik gelişim ve konfora etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Kesitsel tipte olan bu araştırma Türkiye’nin doğusundan bulunan bir ildeki devlet hastanesinin lohusa ve sezaryen servisinde yatan 324 lohusa ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri "Lohusa Tanıtım Formu", "Travma Sonrası Gelişim Ölçeği" ve “Doğum Sonu Konfor Ölçeği" ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirmesinde tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra independent t-test ve pearson korelasyon testleri kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan lohusaların yaş ortalaması 28.79±5.59 (en küçük:17-en büyük:52) ve ortalama doğum sayısı 2.36±1.19 (en küçük:1-en büyük:6)’dur. Lohusaların Travma Sonrası Gelişim Ölçeği’nden aldıkları puan ortalaması 78.30±22.76 ve Doğum Sonu Konfor Ölçeği’nden aldıkları puan ortalaması 119.65±15.71’dir. Primiparların Travma Sonrası Gelişim Ölçeği ve Doğum Sonu Konfor Ölçeği’nden aldıkları toplam puan ortalamasının multiparlara oranla istatistiksel olarak anlamlı derecede daha yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Normal doğum yapan lohusalar sezaryenle doğum yapanlara oranla daha yüksek Doğum Sonu Konfor Ölçeği puan ortalamasına sahiptir (p<0.05). Gebeliği planlı olan lohusaların Travma Sonrası Gelişim Ölçeği ve Doğum Sonu Konfor Ölçeği’nden aldıkları puan ortalamaları gebeliği plansız olanlara oranla istatistiksel olarak anlamlı derecede daha yüksektir (p<0.05). Ayrıca, posttravmatik gelişim düzeyleri ile doğum sonu konfor düzeyleri arasında pozitif yönde zayıf bir ilişki bulunmuştur (r=0.186, p<0.05). Sonuç: Primipar ve gebeliği planlı olan lohusaların daha yüksek posttravmatik gelişim ve doğum sonu konfor düzeyine sahip olduğu belirlendi. Normal doğum yapan lohusaların doğum sonu konfor düzeyi daha yüksekti. Ayrıca, travma sonrası gelişim düzeyi arttıkça doğum sonu konfor düzeyinin arttığı görüldü.

Anahtar Kelimeler

Doğum sonu, posttravmatik gelişim, lohusa, konfor

The effect of parity, mode of birth and planned pregnancy on posttraumatic growth and comfort in puerperants

Öz

Aim: The aim of this study was to determine the effects of parity, mode of birth and planned pregnancy on posttraumatic growth and comfort in puerperants. Material and Methods: This cross-sectional study was carried out with 324 puerperants in a postpartum and cesarean service of a state hospital in eastern Turkey. The data were collected with "Postpartum Information Form", "The Posttraumatic Growth Inventory" and "Postpartum Comfort Scale". In addition to descriptive statistics, independent t-test and Spearman correlation tests were used to evaluate the data. Results: The average age and birth number of the puerperants was respectively 28.79±5.59 (min:17-max:52) and 2.36±1.19 (min:1-max:6). The Posttraumatic Growth Inventory total score mean of the pueperants was 78.30±22.76. The Postpartum Comfort Scale total score mean of the pueperants was 119.65±15.71. It was determined that total score mean of the primiparous puerperants from The Posttraumatic Growth Inventory and The Postpartum Comfort Scale was statistically significantly higher than multiparous puerperants (p<0.05). Puerperants who delivered vaginally had higher the total score mean of The Postpartum Comfort Scale than those who delivered by cesarean (p<0.05). The total score mean of puerperants with planned pregnancy obtained from The Posttraumatic Growth Inventory and The Postpartum Comfort Scale are statistically significantly higher than those with unplanned pregnancy (p<0.05). In addition, a weak positive correlation was found between posttraumatic growth levels and postpartum comfort levels of women in the puerperal period (r=0.186, p<0.05). Conclusion: It was determined that puerperants with primipary and planned pregnancy had higher posttraumatic growth and postpartum comfort levels. Postpartum comfort level was found to be higher in puerperants who delivered vaginal birth. In addition, it was determined that as the posttraumatic growth level increased, the postpartum comfort level increased.

Anahtar Kelimeler

Postpartum, Puerperants, posttraumatic growth, comfort

Kaynakça

• Tedeschi RG, Calhoun LG. Posttraumatic growth: conceptual foundations and empirical evidence. Psychological Inquiry. 2004;15(1):1-18. DOI: 10.1207 / s15327965pli1501_01
• Nishi D, Usuda K. Psychological growth after childbirth: anexploratory prospective study. Journal of Psychosomatic Obstetrics & Gynegology. 2016;38(2):87-93. https://doi.org/10.1080/0167482X.2016.1233170
• Stramrood C, Paarlberg K, Veld E, Berger L, Vingerhoets J, Schultz W. Posttraumatic stress following childbirth in homelike and hospital settings. Journal of Psychosomatic & Obstetrics Gynecology. 2011;32(2):88–97. https://doi.org/10.3109/0167482X.2011.569801
• Dikmen Yıldız P, Ayers S, Phillips L. The prevalence of posttraumatic stress disorder in pregnancy and after birth: A systematic review and meta-analysis. Journal of Affective Disorders. 2017;208:634-645. DOI: 10.1016 / j.jad.2016.10.009
• Taner S. Planlanmamış gebeliklerin doğum sonrası erken dönemdeki annelik davranışına etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. Aydın, Türkiye: Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Ana Bilim Dalı; 2014.
• Gökçe İşbir G, İnci F. Travmatik Doğum ve Hemşirelik Yaklaşımları. KASHED. 2014;(1):1 29-40.
• Ford E, Ayers S. Stressful events and support during birth: The effect on anxiety, mood and perceived control. Journal of Anxiety Disorders, 2009;23(2):260-268. doi: 10.1016 / j.janxdis.2008.07.009.
• Çapık A, Özkan H, Apay Ejder S. Loğusaların doğum sonu konfor düzeyleri ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. DEUHYO ED 2014;7(3):186-192.
• Pınar G, Doğan N, Algıer L, Kaya N, Çakmak F. Annelerin doğum sonu konforunu etkileyen faktörler. Dicle Tıp Dergisi 2009;36(3):184-190.
• Birgili F. Doğum yapan kadınların doğum sonu konforu ve etkileyen faktörler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020; 23(3):351-360 DOI: 10.17049/ataunihem.484941
• Kolcaba, K. Comfort theory and practice: a vision for holistic health care and research. New York: Springer Publishing Company; 2003. p.7-264.
• Open Source Epidemiologic Statistics for Public Health Version. 3.01 [Internet]. OpenEpi [Güncellenme Tarihi: 6 Nisan 2013]. Sample Size for a Proportion or Descriptive Study. Available from URL: https://www.openepi.com/SampleSize/SSPropor.htm [Güncellenme Tarihi: 5 Eylül 2018].
• Sis Çelik, A, Çelik EC. Doğumun şekli ve doğumda alınan anestezi türü doğum sonu konforu etkiler mi? JAREN 2020;6(1):97-108.
• Kızrak SB. Doğum sonu dönemde verilen ebelik bakımının maternal bağlanma ve posttravmatik gelişime etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. Malatya, Türkiye: İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ebelik Ana Bilim Dalı; 2009.
• Aksakallı, M, Çapık A, Apay SE, Pasinlioğlu, T, Bayram S. Loğusaların destek ihtiyaçlarının ve doğum sonu dönemde alınan destek düzeylerinin belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2012;3(3):129-135.
• Tedeschi RG, Calhoun LG. The Posttraumatic growth ınventory: measuring the positive legacy of trauma. Journal of Traumatic Stress 1996;9:455-471.
• Dirik G, Karancı AN. Variables related to posttraumatic growth in Turkish rheumatoid arthritis patients. Journal of Clinical Psychology in Medical Settings 2008;15:193-203. DOI: 10.1007 / s10880-008-9115-x
• Kuğuoğlu S, Karabacak Ü. Genel konfor ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. İstanbul Üniversitesi Florance Nightingale Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2008;16(61):16–23.
• Karakaplan S, Yıldız H. Doğum sonu konfor ölçeği geliştirme çalışması. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2010;3(1):55-65.
• Sawyer A, Nakic Rados S, Ayers S, Burn E. Personal growth in UK and Croatian women following childbirth: A preliminary study. Journal of Reproductive and Infant Psychology 2015;33(3):294-307. https://doi.org/10.1080/02646838.2014.981801
• Ha JY, Sim BY. Posttraumatic growth after high risk pregnancy. Healthcare and Nursing 2015;88:272-275.
• Goossens J, Van Den Branden Y, Van der Sluys L, Delbaere I, Van Hecke A, Verhaeghe S, et al. The prevalence of unplanned pregnancy ending in birth, associated factors, and health outcomes. Human Reproduction 2016;31(12):2821–2833. doi: 10.1093 / humrep / dew266
• Sis Çelik A, Türkoğlu N, Pasinlioğlu T. Annelerin doğum sonu yaşam kalitesinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2014;17(3):151-57.
• Dağ H, Dönmez S, Şen E, Şirin A. Vajinal doğum yapan kadınların hastane taburculuğuna hazır oluşluk durumu. Gaziantep Tıp Dergisi 2013;19(2):65-70. DOI: 10.5455/GMJ-30-2012-115
• Şahin S. Doğum sonrası annelerin emzirme ve konfor durumlarının incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Ankara, Türkiye: Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Ana Bilim Dalı; 2017.
• Aydın Kartal Y, Özsoy A, Üner K. Lohusaların kamu hastanesinde doğum sonrası konfor düzeylerinin belirlenmesi ve etkileyen faktörler. Uluslararası Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi 2018;8(3):206-212.
• Taylan S. Sezaryenin annelerin doğum sonrası konfor düzeylerine etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. Aydın, Türkiye: Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ebelik Ana Bilim Dalı; 2019.
• Erkaya R, Türk R, Sakar T. Determining comfort levels of postpartum women after vaginal and caesarean birth. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 2017;237:1526-1532.
• Haral G. Sezaryen ve normal doğum yapan kadınlarda doğum sonu hastanede verilen bakım hizmetleri ve konforlarına etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul, Türkiye: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı; 2018.
• Akgün Ö. Annelerin doğum sonu konfor düzeyleri ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Sivas, Türkiye: Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ebelik Anabilim Dalı; 2016.
• Karakaplan S. Doğum şeklinin annelerin doğum sonu konforuna ve yenidoğan üzerine etkileri [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul, Türkiye: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı; 2007.