Evli kadınlarda cinsel özgüven ile bağlanma stilleri arasındaki ilişkide sosyal görünüş kaygısının aracılık etkisi

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 3, 349 - 362, 18.12.2023

Nurcan Uzdil , Yurdagül Günaydın

Öz

Amaç: Bu çalışmada evli kadınlarda cinsel özgüven ile bağlanma stilleri arasındaki ilişkide sosyal görünüş kaygısının aracılık etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırma tanımlayıcı ve ilişkisel tarama modelinde yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini Yozgat ilindeki evli kadınlar oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini 375 evli kadın oluşturmuştur. Katılımcılara kişisel bilgi formu, Cinsel Özgüven Ölçeği, Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri II, Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği online olarak uygulanmıştır. Bulgular: Bağlanma stilleri puan ortalaması ile cinsel özgüven puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki olduğu saptanmıştır (r=-0.388; p<0.05). Cinsel özgüven ile sosyal görünüş kaygısı arasındaki yol katsayısının anlamlı olduğu tespit edilmiştir (β=-0.374; p<0.001). Sosyal görünüş kaygısı ile bağlanma stilleri arasındaki yol katsayısı anlamlıdır (β= 0.016; p<0.001). Evli kadınların sosyal görünüş kaygısı puanlarının %5.6’lık kısmı cinsel özgüven ile öngörülmektedir. Bağlanma stilleri puanlarının ise %21.2’lik kısmı cinsel özgüven ve sosyal görünüş kaygısı ile ön görülmektedir. Sonuç: Çalışma sonucunda sosyal görünüş kaygısı arttıkça cinsel özgüvenin azaldığı, bağlanma stillerinin ise arttığı görülmüştür. Bununla birlikte bağlanma stilleri arttıkça cinsel özgüven azalmaktadır. Evli kadınlarda cinsel özgüven ile bağlanma stilleri arasındaki ilişkide sosyal görünüş kaygısının aracılık rolünün orta düzeyde olduğu bulunmuştur. Ayrıca kadınlarda cinsel özgüvenin bağlanma stilleri üzerinde doğrudan bir yordayıcı etkisi vardır. Mevcut çalışmada bağlanma stillerinin önemli bir kısmı cinsel özgüven ve sosyal görünüş kaygısı ile açıklanmaktadır. Bağlanma ile ilgili gelecekte yapılacak çalışmalarda, olası bağımsız değişkenlerin daha kapsamlı bir şekilde ele alınıp değerlendirilmesi önerilir.

Anahtar Kelimeler

Kadın, kaygı, bağlanma, cinsellik, aracılık analizi

Etik Beyan

Yozgat Bozok Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Kurulu’ndan etik onay (No:34/21, Tarih: 24.06.2022) alınmıştır.

Destekleyen Kurum

yok

Teşekkür

Çalışmamıza katılan evli kadınlara teşekkür ederiz.

The mediating effect of social appearance anxiety in the relationship between sexual self-confidence and attachment styles in married women

Öz

Objective: This study aimed to determine the mediating effect of social appearance anxiety on the relationship between sexual self-confidence and attachment styles in married women. Method: The study was carried out with a descriptive-relational design. The population of the research consisted of married women in Yozgat. The sample of the study consisted of 375 married women. Personal information form, Sexual Self-Confidence Scale, Experiences in Close Relationships, Social Appearance Anxiety Scale were administered online to the participants. Results: There was a statistically significant and negative correlation between the mean score of the attachment styles and the mean score of the sexual self-confidence (r=-0.388; p<0.05). The path coefficient between sexual self-confidence and social appearance anxiety was statistically significant (β=-0.374; p<0.001). The path coefficient between social appearance anxiety and attachment styles was significant (β=0.016; p<0.001). 5.6% of social appearance anxiety scores of married women were explained by sexual self-confidence. On the other hand, 21.2% of attachment styles scores were explained by sexual self-confidence and social appearance anxiety. Conclusion: As a result of the study, it was observed that as social appearance anxiety increases, sexual self-confidence decreases and attachment styles increase. However, as the attachment styles increases, the sexual self-confidence decreases. It was found that the mediating role of social appearance anxiety in the relationship between sexual self-confidence and attachment styles in married women was at a moderate level. In addition, sexual self-confidence has a direct predictive effect on attachment styles in women. In the current study, a significant part of attachment in close relationships was explained by sexual self-confidence and social appearance anxiety. In future studies, it is recommended that possible independent variables should be considered and evaluated more comprehensively regarding attachment styles.

Anahtar Kelimeler

Women, anxiety, attachment, sexuality, mediation analysis

Kaynakça

• Çelik Ş. Bağlanma yönelimli psikoeğitim grup programının saplantılı Bağlanma biçimine sahip üniversite öğrencilerinin bağlanma biçimleri üzerine etkisi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Sakarya: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2004.
• Tarhan N. Kadın Psikolojisi. İstanbul: Nesil Yayınları;2005.
• Solmuş T. Bağlanma ve aşkın iki yüzü. Istanbul: Epsilon Yayıncılık;2008.
• Gündoğan M. Eşlerin bağlanma tarzları ile çift uyum düzeyi arasındaki ilişkinin araştırılması [Tıpta Uzmanlık Tezi]. Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi; 2015.
• Vertue FM. From adaptive emotion to dysfunction: an attachment perspective on social anxiety disorder. Pers Soc Psychol Rev. 2003;7(2):170-91. https://doi: 10.1207/S15327957PSPR0702_170-191
• Erkan Z. Sosyal kaygı düzeyi yüksek ve düşük ergenlerin ana baba tutumlarına ilişkin nitel bir çalışma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2002; 10(10). https://dergipark.org.tr/tr/pub/cusosbil/issue/4365/59710. 18 Ağustos 2023’te erişildi.
• Bowlby J. Bağlanma ve Kaybetme. Soylu TV,Çev. İstanbul; Pinhan Yayıncılık, 2012.
• Rosenthal DA, Gurney RM, Moore SM. From trust on intimacy: A new inventory for examining erikson's stages of psychosocial development. J Youth Adolesc. 1981;10(6):525-537. https://doi: 10.1007/BF02087944.
• Hart TA, Flora DB, Palyo SA, Fresco DM, Holle C, Heimberg RG. Development and examination of the social appearance anxiety scale. Assessment. 2008;15(1):48-59. https://doi: 10.1177/1073191107306673.
• Doğan T. Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği’nin (SGKÖ) Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2010; 39(39): 151-159. http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/467-published.pdf. 10 Eylül 2023’te erişildi.
• Gökyıldız Ş, Beji NK. Gebeliğin cinsel yaşam üzerindeki etkileri [Yüksel Lisans Tezi].İstanbul; İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü:2001.
• Lauster P, Yarbaş L. Özgüven öğrenilebilir. İzmir: İlya İzmir Yayınevi;2005.
• Karadeniz KN. Evli bireylerin sahip olduğu değerler, bağlanma ve görünüş kaygısı arasındaki yordayıcı ilişkiler [Yüksel Lisans Tezi]. İstanbul; İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü: 2021.
• Kozan HİÖ, Hamarta E. Beliren yetişkinlikte beden imgesi: Bağlanma ve sosyal görünüş kaygısının rolü. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal. 2017; 7(48): 63-81. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tpdrd/issue/41239/498104. 15 Ağustos 2023’te erişildi.
• Fraley RC, Phillip RS. Adult romantic attachment: Theoretical developments, emerging controversies, and unanswered questions. Review of general psychology. 2000: 4(2): 132-154. https://doi.org/10.1037/1089-2680.4.2.
• Selçuk E, G Günaydin, N Sümer, Uysal A. Yetişkin bağlanma boyutlan için yeni bir ölçüm: Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II'nin Türk örnekleminde psikometrik açıdan değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Yazıları. 2005; 8(16): 1-11. http://www.turkpsikolojiyazilari.com/PDF/TPY/16/01-11.pdf. 1 Eylül 2023’te erişildi.
• Çelik E. Development of a sexual self-confdence scale and its psychometric properties. H. U. J. Educ. 2015;30: 48–61. http://efdergi.hacettepe.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/20-published.pdf. 10 Ağustos 2023’te erişildi.
• Tabachnıck BG, Fıdell LS, Ullman JB. Using multivariate statistics. Boston: MA Pearson; 2013.
• Hayes AF. Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach. New York: The Guilford Press; 2018.
• Demir GT, Namlı S, Cicioğlu Hİ. Takım ve bireysel sporlarda sosyal görünüş kaygısı sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumun belirleyicisi midir? Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2021; 19(4): 124-134. https://doi.org/10.33689/spormetre.915191.
• Reichenberger J, Radix AK, Blechert J, Legenbauer T. Further support for the validity of the social appearance anxiety scale (SAAS) in a variety of German-speaking samples. Eat Weight Disord. 2022;27(3):929-43. https://doi: 10.1007/s40519-021-01171-y.
• Mozafar FF, Jomehri F, Baravati HHS. Relationship between attachment styles and body image with controlling the age on sexual motivation of women. International Journal of Medical Research & Health Sciences. 2016; 5(11): 692-696. https://www.ijmrhs.com/medical-research/relationship-between-attachment-styles-and-body-image-with-controlling-the-age-on-sexual-motivation-of-women.pdf. 15 Ağustos 2023’te erişildi.
• Batmaz H, Çelik E. Sexual dissatisfaction and sexual self-efficacy: an examination of the role of sexual self-confidence as a mediator. Journal of Men's Health. 2022;18(1): 8. https://doi: 10.31083/jomh.2021.067
• Simsek N, Evli M, Uzdil N, Albayrak E, Kartal D. Body image and sexual self-confidence in patients with chronic urticaria. Sexuality and Disability. 2020; 38: 147-159. https://doi: 10.1007/s11195-019-09610-6.
• Kurutçu Ş. Estetik ve cerrahi sağlık hizmeti alan bireylerde sosyal görünüş kaygısının özgüven ve utangaçlık üzerine etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. Konya; Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü: 2020.
• Dunkley CR, Dang SS, Chang SC, Gorzalka BB. Sexual functioning in young women and men: role of attachment orientation. Journal of sex & marital therapy. 2016; 42(5): 413-30. https:// doi: 10.1080/0092623X.2015.1061075.
• Küt D. Genç yetişkin kadın bireylerin bağlanma stilleri ile cinsel yaşam kalitesi düzeyleri, cinsel özgüven ve psikolojik belirtilerinin incelenmesi [Doktora Tezi]. İstanbul; Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: 2018.
• Brassard A, Dupuy E, Bergeron, Shaver PR. Attachment insecurities and women's sexual function and satisfaction: The mediating roles of sexual self-esteem, sexual anxiety, and sexual assertiveness. The Journal of Sex Research. 2015;52 (1): 110-119. https://doi.org/10.1080/00224499.2013.838744.
• Brassard A, Shaver PR, Lussier Y. Attachment, sexual experience, and sexual pressure in romantic relationships: A dyadic approach. Pers Relatsh. 2007; 14: 475–493. https://doi.org/10.1111/j.1475-6811.2007.00166.x.
• Göbel P, Şanlıer N, Yılmaz S, Kocabaş Ş. Social appearance anxiety and self-esteem in women: could body mass index have a mediating role? Psicología Conductual. 2023; 31(1): 25-37. https://doi.org/10.51668/bp.8323102n.