Bibliometric analysis of postgraduate theses on clear aligners in the department of orthodontics

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 2, 194 - 200, 15.08.2025

Kübra Arslan Çarpar , Melis Terler

https://doi.org/10.26559/mersinsbd.1615213

Öz

Aim: Topics for postgraduate theses are often selected to align with current trends. In orthodontics, clear aligners, a new treatment method, have been gaining increasing demand. This rising demand has also led to a growth in studies conducted by researchers in this area. This study aims to analyze the prevalence and characteristics of theses on clear aligners in Turkey, analyzing trends over time and various bibliometric indicators. Methods: Theses on "clear aligners" in the Department of Orthodontics were reviewed in the National Thesis Center. The publication year, type of thesis, type of study conducted, gender of the author, number of pages, university in which thesis was conducted, academic titles of advisors, and publication status were recorded. Results: A total of 48 theses on "clear aligners" were identified. The first thesis on clear aligners was conducted in 2015. While 52.1% of the theses were specialization theses in dentistry, 45.8% were doctoral theses, and 2.1% were master's theses. In terms of the type of study, clinical studies were the most preferred, while surveys were the least preferred. The publication rate of these theses was 14.58%. Conclusion: Since the publication of the first thesis in 2015, clear aligner treatments and related studies have gained significant momentum, particularly in the post-pandemic period, due to their reduced dependence on clinical visits. This trend reached its peak in 2023.

Anahtar Kelimeler

Clear aligners , orthodontics , postgraduate theses , bibliometric analysis

Ortodonti anabilim dalında yapılan şeffaf plak konulu lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi

Öz

Amaç: Lisansüstü eğitimlerin sonunda hazırlanan bitirme tezlerinin konuları seçilirken güncel yakalanmaya çalışılır. Ortodonti alanında yeni bir tedavi yöntemi olan şeffaf plaklara talep gün geçtikçe artmaktadır. Artan talep ise yazarların bu konuda yaptıkları çalışmaları da arttırmıştır. Bu çalışma, Türkiye'de şeffaf plaklar üzerine yapılan tezlerin yaygınlığını ve özelliklerini araştırarak, zaman içindeki eğilimleri ve çeşitli bibliyometrik göstergeleri analiz etmeyi amaçlamaktadır. Yöntem: YÖK Ulusal Tez Merkezinde Ortodonti Anabilim Dalında “şeffaf plak” konusunda yapılan tezler tarandı. Tezin yayımlanma yılı, türü, yapılan çalışmanın türü, yazarın cinsiyeti, sayfa sayısı, hangi üniversitede yapıldığı, danışmanların akademik unvanları ve yayınlama durumları kaydedildi. Bulgular: “Şeffaf plak” konulu 48 teze ulaşıldı. İlk tez 2015 yılında yapıldı. Tezlerin %52.1’i diş hekimliğinde uzmanlık tezi iken, % 45.8’i doktora tezi, %2.1’i yüksek lisans teziydi. Çalışma türü olarak bakıldığında en fazla klinik çalışma tercih edilirken, en az anket tercih edildi. Tezlerin yayınlanma oranı ise %14.58 idi. Sonuç: İlk tezin 2015 yılında yayınlanmasının ardından, özellikle pandemi sonrası dönemde, tedavide hekime olan bağımlılığı azaltması nedeniyle şeffaf plak tedavileri ve çalışmaları hız kazanmış, 2023 yılında ise maksimum seviyeye ulaşmıştır. Tedavilerde şeffaf plakların tercih edilmesindeki artışa bağlı olarak gelecek yıllarda da şeffaf plakların tez ve çalışma konusu olarak seçileceği aşikardır.

Anahtar Kelimeler

Şeffaf plak , ortodonti , bitirme tezi , bibliyometrik analiz

Kaynakça

• Linden FP. Orthodontic specialists education in Europe: past, present and future. Progress in Orthodontics. 2005;6(1):14-35.
• Alatlı FC, Çolaklar H, Efeoğlu AN. Bilimsel Diş Hekimliğinin 100. Yılı: İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi 1908-2008. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevi; 2009.
• İlter İ. Relationships between academic achievement, awareness about the postgraduate study and postgraduate study intentions. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES). 2020;53(1):117-156. doi: 10.30964/auebfd.582502
• Güç Z, Hancı V, Özbilgin Ş. Thesis studies of universities in Anaesthesiology and Reanimation between 1970 and 2016: retrospective evaluation of work areas, publishing rates and evidence levels. Turkish Journal of Anaesthesiology and Reanimation. 2021;49(5):379. doi: 10.5152/TJAR.2021.880
• Kaya E, Üçer H, Ekinci Erdoğan Ö. Türkiye’de halk sağlığı alanındaki uzmanlık tezlerinin bilimsel yayına dönüştürülme oranlarının değerlendirilmesi. Estüdam Halk Sağlığı Dergisi. 2020;5(3):410-417. doi: 10.35232/estudamhsd.743925
• Öğrenci A, Ekşi MŞ, Özcan Ekşi EE, Koban O. From idea to publication: Publication rates of theses in neurosurgery from Turkey. Neurologia i Neurochirurgia Polska. doi: 2016;50(1):45-47. 10.1016/j.pjnns.2015.11.007
• Çiçek O, Özkalaycı N, Yolcu İ, Töz M. 2016-2020 Yılları Arasında Yazılmış Ortodonti Uzmanlık ve Doktora Tezlerinin Yayınlanma Oranlarının İncelenmesi 2016-2020. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 2022;12(2):351-357. doi: 10.5961/higheredusci.1066345
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Resmî Gazete. Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği, 18.07.2009. Resmî Gazete Sayısı: 27292. Erişim yeri: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/07/20090718-5.htm, Erişim Tarihi:15.12.2024
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Resmî Gazete. Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği, 20 Nisan 2016. Resmî Gazete Sayısı: 29690. Erişim yeri: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/04/20160420-16.htm, Erişim Tarihi: 15.12.2024
• Tuncer C. Şeffaf Plakların Kısa Tarihçesi. İçinde: Tuncer C, editör. Ortodontide Şeffaf Plak Uygulamaları. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2023. p.1-3.
• Narongdej P, Hassanpour M, Alterman N, Rawlins-Buchanan F, Barjasteh E. Advancements in clear aligner fabrication: a comprehensive review of direct-3D printing technologies. Polymers. 2024;16(3):371. doi: 10.3390/polym16030371
• Cengiz Yanardağ E, Pişkin Y, Ertürk Avunduk AT. Türkiye’de klinik araştırma süreci: Mevcut durumun değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi. 2023;13(2):268-274. doi: 10.31020/mutftd.1221236
• Öner L, Gülsün T, Demir H. İlaçlarda sanal biyoeşdeğerlik uygulamaları. Journal of Faculty of Pharmacy of Ankara University. 2024;48(3):1163-1179. Doi: 10.33483/jfpau.1456868
• Hollmann M, Borrell C, Garin O, Fernández E, Alonso J. Factors influencing publication of scientific articles derived from masters theses in public health. International Journal Of Public Health. 2015; 60:495-504. Doi: 10.1007/s00038-015-0664-0