Although the ulama have lost their traditional roles in many parts of
the Islamic world as a result of the modernization process of the social and
political structure, the Iranian ulama not only have played a pivotal role in
many important events in the recent history of Iran, but also emerged as
the most powerful socio-political class since the Iranian revolution of
1979. In this article, I aim to understand major factors that facilitate the
development of the ulama as the most powerful political actor in Iranian
polity. Drawing on the analysis of two highly crucial historical events (the
Constitutional Revolution and the Iranian Revolution of 1979), I point out
four major factors for the development of an influential ulama class: The
reconstruction of Shi’i Islam for the rule of the ulama in the absence of the
Hidden Imam, the political and economic independence of the ulama from
the state, the close relationship between the ulama and the urban middle
class, and the weakness of the central governments.
İslam dünyasının geleneksel toplum yapısında ulema oldukça önemli roller
üstlenmiş olmasına rağmen, modernleşme süreciyle birlikte İslam dünyasının
büyük bir bölümünde ulemanın toplum içindeki rolü azalmış ve ulemaya
ait rollerin büyük bir bölümü seküler kurumlara devredilmiştir. Ancak İslam
dünyasındaki genel gidişattan farklı olarak İran uleması dinin toplum
içindeki rolünü kısıtlayan modernleşme sürecine güçlü bir direniş göstermiş
ve 1970’lerin sonlarında İran devrimi ile birlikte “Velayet-i Fakih” üzerine
kurulu yeni bir rejimin inşasında oldukça etkili bir rol oynamıştır. Bu makalede
İran tarihindeki iki çok önemli tarihsel olay (1905-1911 Meşrutiyet
Devrimi ve 1979 İran Devrimi) incelenerek, ulema sınıfının İran’da oldukça
etkili siyasi ve sosyal bir aktör olarak ortaya çıkmasında etkili olan etmenler
incelenmiş ve dört temel faktöre ulaşılmıştır: (I) Şii İslam anlayışının
ileride geri dönmesi beklenen Gaib İmam’ın yokluğunda ulema yönetimini
mümkün kılacak şekilde yeniden yorumlanması, (II) ulemanın devletten bağımsız
bir yapısının olması, (III) ulema ile şehirli orta sınıf arasındaki yakın
ilişki sayesinde ulemanın güçlü bir toplumsal desteğe ulaşması, ve (IV)
merkezi hükümetlerin zayıflığı nedeniyle ortaya çıkan otorite boşluğu.
Journal Section | Makaleler |
---|---|
Authors | |
Publication Date | December 28, 2016 |
Submission Date | October 1, 2016 |
Published in Issue | Year 2016 |