Muhâlefet
terimi günümüzde çoğunlukla siyasi bir anlamda kullanılmakla birlikte bu terim
daha geniş bir anlamda belirli bir alandaki güç sahibine karşı yapılan her
türlü itiraz anlamında kullanılabilir. Bazen otoriteyi uyarmak, sarsmak, ele
geçirmek ya da ortadan kaldırmak için yapılabildiği gibi bazen de onu
sağlamlaştırmaya yönelik yapılabilir. İslam felsefesinin önde gelen
otoritelerinden biri olan İbn Sînâ da farklı muhalefetlerle karşılaşmıştır. Bu
makalede İbn Sînâ’ya yönelik müstakil bir eleştiri kitabı yazan Şehristânî’yi
ve onun eleştirilerinin özelliklerini ele almaya çalıştım. Musâra‘atü’l-felâsife
adlı bu eserinden hareketle onun İbn Sînâ muhalifliğinin mahiyetini, bu
muhalefetin gerçek nedenini ve amacını değerlendirmeye çalıştım. Bu amaç
doğrultusunda bu eseri Gazzâlî’nin Tehâfütü’l-felâsife ile
karşılaştırarak ele almaya gayret ettim. Bu sayede İbn Sînâ ve felsefesine
yönelik muhalif tavrın Gazzâlî’den sonraki yönüne dair bir bakış yakalamak
istedim. Gazzâlî’nin bu muhalif tavrının kendinden sonra kaleme alınmış bir
eserde devam mı ettirildiği yoksa dönüştürülmeye mi çalışıldığını ve bu
dönüşümün yönünün ne olduğunu tespit etmeye gayret ettim.
In spite of opposition term is today generally used in
a political sense the term also can be used in a wider meaning that all kind of
objection and criticism against the person who has power in any field.
Sometimes it can be done to stimulate, shake, take over the authority or
eliminate it. Ibn Sînâ who is one of the greatest authorities of Islamic
Philosophy also faced different oppositions. I have dealt with al-Shahrastânî who wrote a separate
critic book to Ibn Sînâ and characteristics of his critics. Based on this
book called as Kitâb al-Musâra‘a al-Felâsife, I tried to evaluate the nature, real reason and
purpose of his opposition to Ibn Sînâ. In accordance with this purpose I have tried to
examine this book by comparing with al-Ghazzâlî’s Tahâfut al-Falâsife. By doing so, I aimed to get a general view of the
course of this opposite line for Ibn Sînâ and his philosophy after al-Ghazzâlî. I tried to detect
whether this oppositional attitude of al-Ghazzâlî is sustained in a later oppositional book or is tried
to be transformed and even so, what is the direction of this transformation.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Makaleler |
Authors | |
Publication Date | December 28, 2018 |
Submission Date | November 2, 2018 |
Published in Issue | Year 2018 |