Sajad Amiri Bavandpour, Şahadetnāmeha-ī Sūryanī-î Mesihiyān-ı İran Der Asr-ı Sasanîyan (Tahran: Pōl-i Firûz Yayınları, 1398/2019)

Year 2023, Volume: 20 Issue: 2, 305 - 313, 31.12.2023

Veysel Başçı

Abstract

Bavandpour tarafından yayınlanan Sasanîler Dönemi İran Hristiyanları Süryanî Hagiyografileri adlı eser, Süryanî kaynaklarında “Rdufyō Rābo ܪܕܘܦܝܐ ܪܒܐ / Büyük Kovuşturma / Felaket” olarak addedilen ve MS. 339 yılıyla başlayıp MS. 379 yılına kadar devam eden olaylarda hayatını kaybetmiş Hristiyanların bu süre içerisinde yaşadıklarına odaklanır. Yazar tarafından Britanya, Vatikan, Fransa, Almanya ve Bağdat’taki Süryanca el yazma koleksiyon ve kroniklerden derlenip –ki bu kronikler arasında Diyarbakır Mor Petyun Keldanî Kilisesinden Bağdat’a götürülenlerde vardır- geniş notlandırmalarla birlikte orijinal dillerinden eksiksiz şekilde Farsçaya tercüme edilmiş hagiyografilerin bir kısmı XIX ve XX. yüzyıllarda çeşitli araştırmacılar tarafından İngilizce, Almanca ve Fransızca gibi dillere çevrilmiş ve üzerinde incelemeler yapılmış olsa da önemli bir kısmı ilk kez bu çalışmada orijinal Süryancalarından dünyadaki yaygın bir dile yani Farsçaya çevrilmiştir. Bu bakımdan eser; Joseph Assemanî, Marī ibn Süleyman, Paul Bedjan, Gernot Wiessener, Adday Şēr, Petrūs Haddad, Sebastian Brock gibi isimlerin çalışmaları ile Erbil ve Siirt Vekayinâmeleri gibi alanında yayınlanmış eserlerin bir tür tamamlayıcısı niteliğindedir.

Keywords

Sasanîler, Süryaniler, Hagiyografi, Bavendpour