Türkiye ve Kazakistan'daki Öğretmen Adaylarının Akademik Başarı ve Yaşam Doyum Düzeylerinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi

Year 2023, Volume: 52 Issue: 237, 389 - 408, 10.02.2023

Hüseyin Hüsnü Bahar , Nursulu Abdramanova

https://doi.org/10.37669/milliegitim.961029

Cited By: 1

Abstract

Araştırmanın amacı Kazakistan ve Türkiye’deki öğretmen yetiştirme programlarına kayıtlı olan öğretmen adaylarının cinsiyet ve ülke değişkenlerine göre yaşam doyum düzeyleri ile akademik başarı durumlarının karşılaştırmalı olarak incelenmektir. Çalışma genel tarama modelinde kurgulanmıştır. Veriler Kazakistan’dan 241, Türkiye’den 297 olmak üzere toplam 538 öğretmen adayı olan gönüllü katılımcıdan elde edilmiştir. Akademik başarı ve cinsiyete ilişkin bilgiler anket sorusu ile elde edilmiştir. Yaşam doyumu düzeyini belirlemek için Yaşam Doyumu Ölçeği’nin Türkiye’deki öğrenciler için Türkçe, Kazakistan’daki öğrenciler için Rusça uyarlaması kullanılmıştır. Yaşam Doyumu Ölçeği’nin mevcut çalışmada Kazakistan uygulaması için hesaplanan iç tutarlılık katsayısı .68, Türkiye uygulaması için hesaplanan iç tutarlılık katsayısı .79’dur. Veri analizi için Faktöriyel ANOVA ve basit doğrusal regresyon analizleri yapılmıştır. Kazakistan’dan katılan öğretmen adaylarının yaşam doyum düzeyi Türkiye’den katılan öğretmen adaylarının yaşam doyum düzeyinden daha yüksektir. Katılımcıların cinsiyete göre yaşam doyum düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Her iki ülkedeki kadın öğretmen adaylarının akademik başarı puanları erkek öğretmen adaylarının akademik başarı puanlarından daha yüksektir. Ayrıca, Kazakistan’dan katılan öğretmen adaylarının akademik başarı puanı Türkiye’den katılan öğretmen adaylarının başarı puanlarından daha yüksek bulunmuştur. Yapılan bu çalışma sonuçlarına göre akademik başarı, yaşam doyumunun pozitif yönlü anlamlı bir yordayıcısıdır.

Keywords

Yaşam doyumu, akademik başarı, cinsiyete göre yaşam doyumu, Türkiye ve Kazakistandaki öğretmen adayları

A Comparative Analysis of Academic Achievement and Life Satisfaction Levels of Teacher Candidates in Türkiye and Kazakhstan

Abstract

The aim of the study is to comparatively examine the level of life satisfaction and academic achievement of teacher candidates enrolled in teacher training programs in Kazakhstan and Türkiye, according to gender and country variables. The study was designed in the general survey model. The data were obtained from volunteer participants, a total of 538 teacher candidates, 241 from Kazakhstan and 297 from Türkiye. Information on academic achievement and gender was obtained through survey questions. Life Satisfaction Scale was used to determine teacher candidates' level of life satisfaction. While the Turkish version of the scale was used in Türkiye, the Russian version was used in Kazakhstan. The internal consistency coefficient calculated for the Kazakhstan application of the Life Satisfaction Scale in the current study is .68, and the internal consistency coefficient calculated for the Türkiye application is .79. Factorial ANOVA and simple linear regression analyzes were performed for data analysis. The life satisfaction level of the teacher candidates participating from Kazakhstan is higher than the life satisfaction level of the teacher candidates participating from Türkiye. There was no significant difference between the levels of life satisfaction of the participants by gender. The academic achievement scores of female teacher candidates in both countries are higher than the academic achievement points of male teacher candidates. In addition, the academic success score of the teacher candidates participating from Kazakhstan was found to be higher than the success scores of the teacher candidates participating from Türkiye. According to the results of this study, academic achievement is a positive and significant predictor of life satisfaction.

Keywords

life satisfaction, Turkey and Kazakhstan teacher candidates, academic achievement, life satisfaction by gender

References

• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı. Sakarya Üniversitesi.
• Ardahan, F. (2014). Examining the relation between social capital, life satisfaction and academic achievement: school of physical education and sport case. International Journal of Human Sciences,11(1), 1212-1226.
• Arıdağ, N. Ç. ve Seydooğulları, S. Ü. (2019). Lise öğrencilerinin yaşam doyumu ve yılmazlık düzeylerinin anne-baba tutumlarıyla ilişkisi açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(4), 1037-1060.
• Arslan, I. ve Bektaş, H. (2019). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumunun ölçülmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (8), 767-784.
• Ayyıldız, T., Konuk Şener, D., Veren, F., Kulakçı, H., Akkan, F., Ada, A., Aldoğan, A., Yeral, K., Emek, A., Tetik, D. ve Dinç, G. (2014). Hemşirelik öğrencilerinin akademik başarılarını etkileyen faktörler. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(5): 222-228.
• Bahar, H. H. (2006). KPSS puanlarının akademik başarı ve cinsiyet açısından değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 31(140), 68-74.
• Bahar, H. H., & Yıldırım, S. (2017). İktisadi ve idari bilimler fakültesi öğrencilerinin öğrenme stilleri ile başarılarının cinsiyet, bölüm ve sınıf düzeyine göre incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (38), 14-27.
• Bahar, H. H., Özen, Y. ve Gülaçtı, F. (2009). Eğitim fakültesi öğrencilerinin cinsiyet ve branşa göre akademik başarı durumları ile öğrenme stillerinin incelenmesi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42 (1), 69-86.
• Bakan, I. ve Güler, B. (2017). Duygusal zekânın, yaşam doyumu ve akademik başarıya etkileri ve demografik özellikler bağlamında algı farklılıkları. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19(33), 1-11.
• Balcı, Ş. ve Koçak, M. C. (2017). Sosyal medya kullanımı ile yaşam doyumu arasındaki ilişki: üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. G. Öztürk ve İ. Eken, (Edt), 1. Uluslararası İletişimde Yeni Yönelimler Konferansı (34-45). Nobel Yayınevi.
• Balkıs, M. (2013). Academic procrastination, academic life satisfaction and academic achievement: the mediation role of rational beliefs about studying. Journal of Cognitive & Behavioral Psychotherapies, 13(1), 57-74.
• Barchard, K. A. (2003). Does emotional intelligence assist in the prediction of academic success? Educational and Psychological Measurement, 63, 840–858.
• Başol, G. (2008). Ölçme sonuçları üzerinde yapılan temel istatistiksel işlemler. G. Başol, (Ed), Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme (109-136). Lisans Yayınevi.
• Bloom, B. S. (1995). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme, çev. Durmuş Ali Özçelik. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Chow, H. P. H. (2005). Life satisfaction among university students in a Canadian prairie city: A multivariate analysis. Social Indicators Research, 70, 139-150.
• Crede J, Wirthwein L, McElvany, N. & Steinmayr, R. (2015) Adolescents’ academic achievement and life satisfaction: the role of parents’ education. Frontiers in Psychology, 6, 1-8. doi: 10.3389/fpsyg.2015.00052
• Cummins, R. A. (1998). The second approximation to an international standard for life satisfaction. Social Indicators Research, 43(3), 307-334.
• Çivitçi, A. (2009). İlköğretim öğrencilerinde yaşam doyumu: Bazı kişisel ve ailesel özelliklerin rolü. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22 (1), 29-52.
• Çivitvi, A. (2012). Üniversite öğrencilerinde genel yaşam doyumu ve psikolojik ihtiyaçlar arasındaki ilişkiler. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 321-336.
• Dağlı, A., & Baysal, N. (2016). Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1250-1262.
• Deniz, M. E., Arslan, C., Özyeşil, Z., & İzmirli, M. (2012). Öz-anlayış, yaşam doyumu, negatif ve pozitif duygu: Türk ve diğer ülke üniversite öğrencileri arasında bir karşılaştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 428-446.
• Diener, E. (1984). Subjective well being. Psychological Bulletin, 95(3), 542–575
• Diener, E., & Diener, M. (1995). Cross-cultural correlates of life satisfaction and self-esteem. Journal of Personality and Social Psychology, 68(4), 653–663. https://doi.org/10.1037/0022-3514.68.4.653
• Diener, E., & Lucas, R. E. (1999). Personality and subjective well-being. D. Kahneman, E. Diener & N. Schwartz, (Edts), Well-being: Foundations of Hedonic Psychology (213-229). Russell Sage Foundations.
• Diener, E., Emmons, R.A., Larsen, R.J., & Griffin, S., (1985), The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49, 71-75.
• Diseth, Å., Danielsen, A. G. & Samdal, O. (2012). A path analysis of basic need support, self-efficacy, achievement goals, life satisfaction and academic achievement level among secondary school students. Educational Psychology, 32(3), 335-354.
• Dost, M. T. (2007). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumunun bazı değişkenlere göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2(22), 132-143.
• Elkin, N. (2017). Bir vakıf üniversitesinin sağlık bilimleri yüksekokulu öğrencilerinin genel yaşam doyumu düzeyleri ve ilişkili faktörler. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (2), 123-141.
• Erdogan, B., Bauer, T. N., Truxillo, D. M., & Mansfield, L. R. (2012). Whistle while you work: a review of the life satisfaction literature. Journal of Management, 38(4), 1038-1083. https://doi.org/10.1177/0149206311429379
• Gabdulina, A. ve Zhuman, G. (2019). Higher education in Kazakhstan. Higher Education, 40(2), 10-21.
• Göker, S. D. ve Gündüz, Y. (2017). Dünya ölçeğinde öğretmenlerin saygınlık statüsü ve özlük hakları. Milli Eğitim Dergisi, 46(213), 177-196.
• Gül, Y. E. (2019). Günümüzde Türk devletlerinde örgün eğitim. Nobel Bilimsel Eserler.
• Gül, Y. E. ve Alimbekov, A. (2020). Öğretmen adaylarının hoşgörü ve yaşam doyum düzeylerinin incelenmesi, Turkish Studies - Education, 15(2), 831-849. https://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.39864
• Gülaçtı, F. ve Çiftci, Z. (2018). Öğrencilerin yaşam doyumu, memnuniyet ve merhamet düzeylerinin incelenmesi. S. Dinçer, (Ed), Değişen Dünyada Eğitim (499-506). Pegem Akademi.
• Güler, B. K. ve Emeç, H. (2006). Yaşam memnuniyeti ve akademik başarıda iyimserlik etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(2), 129-149.
• Güven, S. ve Dak, G. (2017). Öğretmen adaylarının Kamu Personel Seçme Sınavına (KPSS) ilişkin oluşturdukları görsel metaforlar. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 8(15), 2-16.
• Huebner, E. S., Valois, R. F., Paxton, R., & Drane, W. (2005). Middle school students’ perceptions of quality of life. Journal of Happiness Studies, 6, 15-24. https://doi.org/10.1007/s10902-004-1170-x
• Huerta, M., Cortina, L. M., Pang, J. S. Torges, C. M., Magley, V. J. (2006). Sex and power in the academy: Modeling sexual harassment in the lives of college women. Personality and Social Psychology Bulletin, 32, 616-628.
• Karagöz, Y. (2016). SPSS ve AMOS uygulamalı istatistiksel analizler. Nobel Yayınevi.
• Kıran, E., Kirman, Ş., & Baksı, E. (2019). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumu üzerinde etkisi olan sosyo-demografik etmenlerin belirlenmesi: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi öğrencileri üzerine bir uygulama. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 89-94.
• Kilmen, S. (2015). Eğitim araştırmacıları için SPSS uygulamalı istatistik. Edge Akademi.
• Köse, E. (2010). Nicel ve nitel araştırma yöntemleri. R. Y. Kıncal (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri (1. Baskı, s. 49-78) içinde, Nobel Yayınevi.
• MacCann, C., & Roberts, R. D. (2008). New paradigms for assessing emotional intelligence: theory and data. Emotion, 8(4), 540-551.
• Mahanta, D., & Aggarwal, M. (2013). Effect of perceived social support on life satisfaction of university students. European Academic Research, 1(6), 1083-1094.
• Mahanta, D., & Aggarwal, M. (2013). Effect of perceived social support on life satisfaction of university students. European Academic Research, 1(6), 1083-1094.
• Meral, D. & Bahar, H. H. (2017). Ortaöğretim öğrencilerinde akademik başarının yordayıcısı olarak yalnızlık ve yaşam doyumu. Kesit Akademi Dergisi, (10), 50-62.
• Ojeda, L., Flores, L. Y., & Navarro, R. L. (2011). Social cognitive predictors of Mexican American college students' academic and life satisfaction. Journal of Counseling Psychology, 58(1), 61-71.
• Parker, J. D. A., Summerfeldt, L. J., Hogan, M. J., & Majeski, S. A. (2004). Emotional intelligence and academic success: Examining the transition from high school to university. Personality and Individual Differences, 38, 163–172.
• Pavot, W., & Diener, E. (1993). Review of the satisfaction with life scale. Psychological Assessment, 5(2), 164-172. https://doi.org/10.1037/1040-3590.5.2.164
• Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annual Review of Psychology, 52, 141–166.
• Sazayeva, B. (2017). Kazakistan Cumhuriyeti’nin dil politikası. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Sevilmiş, A., & Şirin, E. F. (2016). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinde akademik başarı: üniversite yaşam kalitesi, akademik güdülenme ve akademik özyeterliğin rolü. Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Spormetre Dergisi, 14(1), 31-44.
• Stack-Cutler, H. L., Parrila, R. K., & Torppa, M. (2015). Using a multidimensional measure of resilience to explain life satisfaction and academic achievement of adults with reading difficulties. Journal of Learning Disabilities, 48(6), 646-657.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlilik. Seçkin Yayınevi.
• Uras, M. & Kunt, M. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğinden beklentileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 71-83.
• Yaşartürk, F., Akyüz, H. ve Karataş, İ. (2017). Rekreatif etkinliklere katılan üniversite öğrencilerinin serbest zamanda sıkılma algısı ile yaşam doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 3(Special Issue 2), 239-252.
• Yelpaze, İ., & Yakar, L. (2019). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumu ve bilişsel esnekliklerinin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 9(54), 913-935.
• Yelpaze, İ., & Yakar, L. (2019). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumu ve bilişsel esnekliklerinin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 9(54), 913-935.
• Yelshansky, S. P., Anufriev, A. F., Kamaletdinova, Z. F., Saparin, O. E. and Semyonov, D. V. (2015), Psychometrical indicators of the Russian-language version of the satisfaction with life scale, Modern Research of Social Problems, 9(53), 444-458. Doi: 10.12731/2218-7405-2015-9-33
• Zhumasheva, U. (2018). Sovyet sonrası dönemde Kazakistan'da milli eğitim politikası. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.