Üniversite Öğrencilerinde Dini Bireyselleşme: Karaman Örneği

Yıl 2024, Sayı: 18, 365 - 392, 30.06.2024

Tahir Dağcı

https://doi.org/10.47502/mizan.1422831

Öz

Üniversite öğrencileri toplumun en dinamik grubunu oluşturmaktadır. Toplumdaki değişim hızını ölçebilmek için üniversite öğrencileri kuvvetli bir örneklem işlevine sahiptir. Bu nedenle çalışmada toplumdaki dini bireyselleşme eğiliminin ne düzeyde olduğunu tespit etmek amacıyla üniversite öğrencilerine müracaat edilmiştir. Çalışmada nicel araştırma yöntemi tercih edilmiş ve anket tekniği kullanılmıştır. Anket formunda yedili likert tipli dini bireyselleşme ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın ana evreni Türkiye’deki üniversite öğrencileri, alt evreni ise Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi öğrencileridir. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi’nde öğrenim gören 152 kız, 490 erkek olmak üzere 642 öğrenciye çalışmaya dahil edilmiştir. Anket sonuçları SPSS programına aktarılmış ve analizler yapılmıştır. Öğrencilerin bireysel dindarlık durumları cinsiyet, yaş, aile dindarlığı, barındığı yer, lise mezuniyeti, fakülte ve öznel dindarlık değişkenleri açısından incelenmiştir. Araştırma sonuçları alan yazında yapılmış çalışmalar ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin cinsiyet ve sosyo-ekonomik değişkeni açısından farklılık çıkmamıştır. Öğrencilerde yaşa, aile gelir durumuna, kaldığı yere, lise mezuniyetine, fakülte durumuna ve öznel dindarlık algısına göre farklılaşmalar tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Din Sosyolojisi, Dini Bireyselleşme, Dindarlık

Etik Beyan

Etik ilkelere uygun davranılmıştır.

Destekleyen Kurum

destekleyen kurum ya da kişi bulunmamaktadır

The Religious individualization in university students: Karaman Example

Öz

University students constitute the most dynamic group in society. In order to measure the rate of change in society, university students have a strong sampling function. For this reason, university students were used in this study to determine the level of religious individualization in society. Quantitative research method was preferred in the study and survey technique was used. In the questionnaire form, a seven-point Likert-type religious individualization scale was used. The survey questions were delivered to university students in the classroom via electronic network. The main population of the study is university students in Turkey and the sub-universe is the students of Karamanoğlu Mehmetbey University. A total of 642 students (152 female and 490 male) studying at Karamanoğlu Mehmetbey University were surveyed. The survey results were transferred to the spss program and analyzed. The individual religiosity of the students was analyzed in terms of gender, age, family religiosity, place of residence, high school graduation, faculty and subjective religiosity variables. The results of the research were evaluated with the studies conducted in the literature. As a result of the research, there was no difference in terms of gender and socio-economic variables. Differences were found in terms of age, family income, place of residence, high school graduation, faculty status and subjective perception of religiosity

Anahtar Kelimeler

Sociology of Religion, Religious Individualization

Kaynakça

• Ağçoban, Sıddık. “‘İslam’da Bireyselleşme’nin Teorisini Yazmak ne Kadar Mümkün?” Rumeli İslam Araştırmaları Dergisi 5 (14 Nisan 2020), 132-146.
• Ağçoban, Sıddık. Üniversite Gençliğinde Dini Bireyselleşme. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2020.
• Akgül, Mehmet. “Dijitalleşme ve Din”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 17/2 (2017), 191-207.
• Alperen, Abdullah. “Türkiye’de Kimlik Arayışları ve İslam”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/2 (2008), 59-80.
• Arslan, Mustafa. “Dinsel Boyutluluğun Sosyolojik Bağlamı: Faktör Analitik Bir Çalışma”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi II 4 (2002).
• Arslan, Mustafa. “Postmodern Yeni Dinsel Kimlik ve Paranormal İnançlar”. Milel ve Nihal İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi 12/2 (01 Temmuz 2015), 55. https://doi.org/10.17131/milelnihal.88195
• Aydın, Mustafa. Gelenek ve Modernite Arasında İslam Yorumları: Tartışmalı İlmî Toplantı, 06-07 Mayıs 2016: Konevî Kültür Merkezi Meram/Konya. ed. Murat Ak - Hasan Cansız. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, 2016.
• Bauman, Zygmunt. Bireyselleşmiş Toplum. çev. Yavuz Alogan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2005.
• Bayhan, Vehbi. Genç Kimliği-Üniversite Gençliğinin Sosyolojik Profili (İnönü Üniversitesi Uygulaması). Malatya: İnönü Üniversitesi Basımevi, 2002.
• Beck, Ulrich. Siyasallığın İcadı. çev. Nihat Ünler. İstanbul: İletişim Yayınları, 2. Basım, 2005.
• Büyüköztürk, Şener vd. Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 6. Basım, 2021. https://ws1.turcademy.com/ww/webviewer.php?doc=82990
• Çapcıoğlu, İhsan. “Sosyo-Politik Tutumlar ve Dindarlık: İlahiyat Fakülteleri Örneğinde Bir Alan Araştırması”. Fırat üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 14/1 (2009), 143-180.
• Çavuşoğlu, Hüseyin - Bayram, Tuğçe. “Üniversite Öğrencilerinde Dindarlık İle Siyasal Katılma İlişkisi Üzerine Bir İnceleme: Bülent Ecevit Üniversitesi Örneği”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 10/49 (2017), 79-94.
• Çınar, Mehmet. “Dindarlık, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10/1 (15 Mart 2023), 94-112. https://doi.org/10.51702/esoguifd.1212351
• Çil, Fatma. Halk Dindarlığı Üzerine Bir Din Sosyolojisi İncelemesi: Dörtyol Örneği. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Çoştu, Yakup. “Din Sosyolojisi El Kitabı”. Toplumsallaşma ve Din. ed. Niyazi Akyüz, İhsan Çapcıoğlu. Ankara: Grafiker Yayınları, 2012.
• Çoştu, Yakup. Toplumsallaşma Sürecinde Dindarlığı Etkileyen Faktörler. Samsun: Ondokuzmayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, 2009.
• Dağcı, Abdullah. Pozitif Psikoloji Bağlamında Umudun Dindarlıkla İlişkisi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014.
• Gashi, Feim. “İntihara Bakış ve Bireysel Dindarlık Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma (Kırklareli Üniversitesi İlahiyat Fakültesi ve İlahiyat Dışındaki Bölümlerde Okuyan Öğrenci Örneği)”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7 (2018), 17-45.
• Günay, Ünver. Din Sosyolojisi. İstanbul: İnsan Yayınları, 2003.
• Günay, Ünver. Erzurum Kenti ve Çevresinde Dini Hayat. Erzurum: Erzurum kitaplığı, 1999.
• Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu, 02 Ekim 2023. https://sozluk.gov.tr
• Karaşahin, Hakkı. Gördes ve Çevresinde Dini Hayat. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2006.
• Kaygusuz, İbrahim. Bir Dinî Grup Olarak Mevleviler (Sosyolojik Bir Araştırma: Konya Örneği). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2019.
• Kızılgeçit, Muhammed. Yalnızlık Umutsuzluk ve Dindarlık İlişkisi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2011.
• Kirman, Mehmet Ali. Din Sosyolojisi Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2011.
• Koç, Mustafa. Yetişkinlik Döneminde Dindarlık İle Benlik Kavramı Değişkenleri Arasındaki İlişki. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2011.
• Nişancı, Zübeyir. Sayılarla Türkiye’de İnanç ve Dindarlık. İstanbul: International Institute of Islamic Thought & Mahya Yayıncılık, 2023.
• Ocak, Ahmet Yaşar. Türkler, Türkiye ve İslam. İstanbul: İletişim Yayınları, 2001.
• Okumuş, Ejder. “Gösterişçi Dindarlık”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 6/2 (2006), 17-35.
• Özdalga, Elisabeth. “Türkiye’de İslâmi Uyanış ve Radikalleşme Üzerine”. İslâmi Araştırmalar 4/1 (1990), 57-60. Paker, K. Oya. “Bireyselleşme Ekseninde Farklılaşan Dini Temsillerimiz”. Eskiyeni 19 (2010).
• Paker, K. Oya - Akçalı, Selda İçin. “Dinin Bireyselleşmesi: Üniversite Gençliği ile Bir Ölçek Çalışması”. Gaziantep University Journal of Social Sciences 11/4 (2012), 1440-159.
• Ritzer, George. Klasik Sosyoloji Kuramları. Ankara: Deki yayınları, 2014.
• Rosenau, Pauline Marie. Postmodernizm ve Toplum Bilimleri. çev. Tuncay Birkan. Ankara: Bilim ve Sanat yayınları, 1998.
• Seyhan, Beyazıt Yaşar. Üniversite Öğrencilerinde İnanç Tarzları, Denetim Odağı ve Psikolojik İyi Olma Hali Arasındaki İlişkiler. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2013.
• Simmel, George. Bireysellik ve Kültür. çev. Tuncay Birkan. İstanbul: Metis Yayınları, 2015.
• Şahin, Adem. İlahiyat Tıp ve Mühendislik Fakültelerinde Okuyan Öğrencilerde Dini Hayatın Boyutları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi., 1999.
• Taş, Kemaleddin. “Dindarlığa Yüklenen Anlamlar: Üniversite Öğrencileri Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma”. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 15/2 (2010).
• Tutar, Hasan - Erdem, Ahmet Tuncay. Örnekleriyle bilimsel araştırma yöntemleri ve SPSS uygulamaları. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2022.
• Ulu, Mustafa. Dindarlığın Tanımı, Boyutları ve Ölçülmesi Üzerine Psikolojik Bir Araştırma -Erciyes Üniversitesi Öğrencileri Örneği-. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014. http://rgdoi.net/10.13140/RG.2.2.22395.00807
• Ulutaş, Ejder - Gökçen, Ahmet. “Toplum Tipleri ve Yalnızlık Halleri”. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 10/17 (31 Mart 2019), 1809-1835. https://doi.org/10.26466/opus.519612
• Ünal, Mehmet Süheyl. “Dinsel Bireycilik: Tehdit mi, Fırsat mı?” Dini Araştırmalar 13/37 (2010), 5-18.
• Yapıcı, Asım. “Dini Yaşayışın Farklı Görüntüleri ve Dogmatik Dindarlık”. Ç. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 2/2 (2002), 75-117.
• Yıldız, Ethem. “Kimliğin Bilişsel Sosyolojik İncelenmesi: Bireycilikten Bireyselleşmeye, Gecikmiş Modernitede ‘Yeni Kimlik Kriz Alanı’ Olarak Siber Uzay Kimlik Platformları”. Ankara Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 5/10 (2022), 81-92.
• Yıldız, Murat. Dini Hayat ile Ölüm Kaygısı Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1998.