Kadına Şiddetle Mücadelede Kadın Konukevi Hizmeti ve Belediyeler

Year 2022, Volume: 11 Issue: 2, 683 - 701, 28.04.2022

Mustafa Tekdere Tuncay Polat

https://doi.org/10.33206/mjss.923394

Abstract

Ulusal ve uluslararası tüm gelişmelere rağmen, kadına yönelik şiddet tüm Dünya’da 21. yüzyıla taşınan en önemli sorunlar arasında yer almaktadır. Kadının uğradığı şiddete katlanmasının nedenlerinden biri; kadının şiddet gördüğü ortamını terk ettiğinde gidecek alternatif bir yerinin olmamasıdır. Şiddet gören kadının hangi kuruma başvuracağını ve belirli bir süre güvenle barınabileceği bir yerin olduğunu bilmesi, kadının şiddete sessiz kalmasını veya boyun eğmesini engelleyecektir. Bu noktada, kadın konukevleri oldukça önemli bir role sahiptir. 5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun 14. maddesinin “a” fıkrasına göre; “büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 100.000’in üzerindeki belediyelerin kadın konukevi açma konusunda hukuki bir zorunluluğu” bulunmaktadır. Hukuki zorunluluğa rağmen, ilgili sorumluluğun yerine getirilmediği görülmektedir. Söz konusu ihmal, şiddete uğrayan veya uğrama tehlikesi olan kadınların ve çocuklarının şiddet ortamından kurtulma, sığınacak bir yer bulma, güvenli ortamlarda çok yönlü hizmetlerle rehabilite edilerek topluma tekrar adaptasyon imkânlarını sınırlandırmaktadır. Bu çalışmada; belediyelerin kadın konukevi açma görevini yerine getirmediği sayısal verilerle ortaya konulmuş, yerine getirilmeyen görev çerçevesinde kadına şiddeti önleme açısından birtakım eleştiriler yapılmış ve öneriler sunulmuştur.

Keywords

Kadın, Kadın Konukevi, Şiddet, Belediyeler

Supporting Institution

Çalışmamızı destekleyen herhangi bir kurum bulunmamaktadır.

Women's Guesthouse Service and Municipalities in Struggling with Violence against Women

Abstract

Violence against women is among the most important problems carried to the 21st century all over the world despite all national and international developments. One of the reasons why women endure violence is that when a woman leaves an environment of violence, she has no other place to go. Knowing which institution to apply to and there is a safe shelter for a while will prevent the woman from subjecting to violence. At this point, women's guesthouses play a very important role. According to the paragraph "a" of the 14th article of the Municipality Law No. 5393; "Metropolitan municipalities and municipalities with a population over 100,000 have a legal obligation to open women's guesthouse". Despite the legal obligation, it is seen that the relevant liability has not been fulfilled. The negligence in question limits the possibilities of women and their children who are subjected to violence or are in danger of being exposed to violence, finding a place to shelter, being rehabilitated with versatile services in safe environments, and re-adapting to society. In this study; numerical data revealed that the municipalities did not fulfill their duty of opening women's guesthouses, further, within the framework of the unfulfilled duty, some criticisms and suggestions were made in terms of preventing violence against women.

Keywords

Woman, Women’s Guesthouse, Violence, Municipalities

References

• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2013). Kadına yönelik şiddetle mücadele el kitabı. Ankara: ASPB.
• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2016a). 2015 yılı idari faaliyet raporu. Ankara: ASPB.
• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2016b). 2016 yılı kurumsal mali durum ve beklentiler raporu. Ankara: ASPB.
• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2016c). 2016 yılı performans programı. Ankara: ASPB.
• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2017). 2016 yılı idari faaliyet raporu. Ankara: ASPB.
• Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2018). Kadının güçlenmesi strateji belgesi ve eylem planı 2018-2023. Ankara: ASPB.
• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2019). 2019-2023 stratejik planı. Ankara: AÇSHB.
• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2020a). Türkiye’de kadın. Ankara: AÇSHB.
• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2020b). 2019 yılı idari faaliyet raporu. Ankara: AÇSHB.
• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2020c). Kadına yönelik şiddetle mücadele koordinasyon planı 2020-2021. Ankara: AÇSHB.
• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2020d). 2020 Yılı performans programı. Ankara: AÇSHB.
• Amasya Valiliği (17.03.2020). Kadına yönelik şiddetle mücadelede kurumsal işbirliği ve eşgüdümün artırılmasına dair protokol ve koordinasyon planına ilişkin 2020/02 sayılı bir genelge. Amasya Valiliği. Erişim adresi: http://www.amasya.gov.tr/kadina-yonelik-siddetle-mucadelede-kurumsal-isbirligi-ve-esgudumun-artirilmasina-dair-protokol-ve-koordinasyon-planina-iliskin-202002-sayili- genelge
• Basın Açıklaması (2018). 137 Sığınma evi yetmiyor başlıklı haberle ilgili basın açıklaması. Erişim adresi: https://www.ailevecalisma.gov.tr/tr-tr/basin-aciklamalari/137-siginma-evi-yetmiyor-baslikli- haberle-%C4%B0lgili-basin-aciklamasi/
• Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu (1995). Aile içi şiddetin sebep ve sonuçları. Ankara: BAAK. Erişim adresi: http://www.ceidizleme.org/ekutuphaneresim/dosya/558_1.pdf
• Bilican Gökkaya, V. (2009). Türkiye’de şiddetin kadın sağlığına etkileri. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(2), 167-179.
• Bilican Gökkaya, V. (2011). Türkiye’de kadına yönelik ekonomik şiddet. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12(2), 101-112.
• Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2019). 11. kalkınma planı 2019-2023. Ankara: CSBB. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/Onbirinci KalkinmaPlani.pdf
• Çiltaş, Ç. ve Çalık Var, E. (2019). Kadına yönelik şiddet ve kadın konukevi hizmetine ilişkin bir araştırma: Ankara örneği. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 2(1), 13-23.
• Demirbilek, S., Öktem-Özgür A. ve Çoban, A. (2020). Şiddetle mücadelede toplumsal bir kurum olarak kadın sığınmaevleri. Sosyoekonomi, 28(46), 311-348.
• Erim, B. R. ve Yücens, B. (2016). Kadına yönelik şiddet ve kadın sığınma evleri. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 25(4), 536-549.
• Erseçen, D. ve Tosun, Z. (2015). Kadın danışma merkezi işleyişi eğitimi el kitabı. Ankara: Kadın Dayanışma Vakfı, Erişim adresi: https://siginaksizbirdunya.org/images/files/kadin-danisma-merkezi- isleyisi-egitimi.pdf
• FRA (2015). Violence against women: an EU-wide survey. Retrieved from https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/fra-2014-vaw-survey-main-results-apr14_en.pdf
• Genç, Y. ve Barış, İ. (2015). Sosyal hizmetlerin yeniden yapılandırılmasında yerinden yönetimin işlevselliği. The Journal of Academic Social Science Studies, 32, 95-117.
• Heise, Lori L., Pitanguy, J. ve Germain, A. (1994). Violence against women: the hidden health burden. World Bank Discussion Papers: 255. USA: The World Bank. Retrieved from http://documents1.worldbank.org/curated/en/489381468740165817/pdf/multi0page.pdf
• KADEM (2014). Kadın ve hukuk el rehberi. İstanbul: KADEM.
• İçişleri Bakanlığı (2020). Kadına yönelik şiddetle mücadele genelgesi. Erişim adresi: https://www.icisleri.gov.tr/81-ile-kadina-yonelik-siddetle-mucadele-genelgesi
• Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Kurumsal İşbirliği ve Eşgüdümün Artırılmasına Dair Protokol (2019). Erişim adresi: https://ailevecalisma.gov.tr/media/31490/kys-isbirligi-protokolu-25-11-2019- imzali-renkli.pdf
• Kadın Konukevlerinin Açılması ve İşletilmesine Hakkında Yönetmelik (2013). Resmi Gazete. Yayım Tarihi: 05.01.2013. Sayısı: 28519.
• Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (2007). Kadına yönelik aile içi şiddetle mücadele ulusal eylem planı 2007-2010. Ankara: T.C. Başbakanlık.
• Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (2008). Aile içi şiddetle mücadele el kitabı. Ankara: T.C. Başbakanlık.
• Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (2012). Kadına yönelik şiddetle mücadele ulusal eylem planı 2012-2015. Ankara: ASPB
• Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (2014). Türkiye’de kadına yönelik aile içi şiddet araştırması. Ankara: HÜNE Enstitüsü.
• Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (2016). Kadına yönelik şiddetle mücadele ulusal eylem planı 2016-2020. Ankara: ASPB
• Kalkınma Bakanlığı (2014). Yerel yönetimler özel ihtisas komisyonu raporu. Ankara: Kalkınma Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018.
• Karataş, S., Şener, Ü. ve Otaran, N. (2008). Kadın sığınmaevleri kılavuzu. Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.
• Krantz, G. ve Garcia-Moreno, C. (2005). Violence against women. J Epidemiol Community Health, 59, 818-821.
• Köse Tosunöz, İ., Öztunç, G., Eskimez, Z. ve Demirci, P. Y. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin şiddet eğilimlerinin belirlenmesi. Cukurova Medical Journal, 44(2), 471-478.
• Krug, E. G., Mercy, J. A., Dahlberg, L. L. ve Zwi, A. (2002). World report on violence and health. The Lancet, 360(9339), 1083-1088.
• Maybek, S. D. (2019). Yeni bir hayatın ilk durağı: Kadın sığınmaevleri. Sosyoloji Dergisi, 40, 179-210.
• Milliyet (15.01.2020). Belediye sığınma evi açmak zorunda. Erişim adresi: https://www.milliyet.com.tr/gundem/belediye-siginma-evi-acmak-zorunda-6122837
• Muratoğlu, T. (2015). Mahalli idareler mevzuatında 6360 sayılı kanunla yapılan değişiklikler. Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 20(32), 59-96.
• Oktay, T. (2016). 6360 sayılı kanuna dayalı büyükşehir belediye reformunu anlama ve anlamlandırma. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi (ISMUS), I/1, 71-131.
• Öztürk, E. (2010). Türkiye’de aile, şiddet ve kadın sığınma evleri. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(7), 39-55.
• Subaşı, N. ve Akın, A. (2003). Kadına yönelik şiddetin neden ve sonuçları. İçinde Toplumsal Cinsiyet, Sağlık ve Kadın. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları. Erişim adresi: http://www.huksam.hacettepe.edu.tr/Turkce/SayfaDosya/kadina_yon_siddet.pdf
• Şen Alican A. (2008). Türkiye’de kadına yönelik şiddetle mücadelede kurumlararası işbirliği süreci ve 6284 sayılı ya¬sanın uygulanabilirliği. Motif Akademi Halk Bilimi Dergisi, 11(2), 141-161.
• Şahin Duran, D. ve Temür, Y. (2018). Türk yerel yönetimlerinde cinsiyete duyarlı bütçeleme yaklaşımları: Büyükşehir belediyelerinin bütçeleri üzerinde bir inceleme. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(1), 353-380.
• Şahin, N. E., Aslan, F., ve Emiroğlu, O. N (2018). Aile içi şiddetin önlenmesi için bir model önerisi: Halk sağlığı hemşiresinin ev ziyareti ile aile izlemi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 5(3), 247-259.
• Taşdemir Afşar, S (2015). Türkiye’de şiddetin “kadın yüzü”. Sosyoloji Konferansları, 52(2015-2), 715-753.
• Taşdemir Afşar, S., Görgün Baran, A. ve Koca Arıtan, C. (2017). Şiddet gören kadınların sığınmaevlerine erişimini engelleyen etmenler. Fe Dergi, 9(1), 134-150.
• Taşdemir Afşar, S. (2018). Sığınmaevinde kalan kadınlara sunulan hizmetler ve kadınların sığınmaevi sonrası yaşam planları. Toplum ve Sosyal Hizmet, 29(2), 190-225.
• Tatlılıoğlu K. ve Küçükköse İ. (2015). Türkiye'de kadına yönelik şiddet: Nedenleri, koruma, önleme ve müdahale hizmetleri. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 194-209.
• Türkiye Belediyeler Birliği (2014). 6360 sayılı on dört ilde büyükşehir belediyesi ve yirmi yedi ilçe kurulması ile bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılmasına dair kanuna ilişkin rehber. Ankara: TBB.
• Yanık, A., Hanbaba, Z., Soygür, S., Ayaltı, B. ve Doğan, M. (2014). Kadına yönelik şiddet davranışlarının değerlendirilmesi: Türkiye’den kanıt. Electronic Journal of Vocational Colleges, 4(4), 104-111.
• Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü (2020). 2019 yılı mahalli idareler genel faaliyet raporu. Ankara: ÇŞB.
• Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü (2021). 2020 yılı mahalli idareler genel faaliyet raporu. Ankara: ÇŞB.
• Yılmaz, D. (2019). İdare hukuku bakımından şiddet mağduru kadının barındırılması süreci ve kadın konukevlerine ilişkin bazı değerlendirmeler. İçinde S. S. Gökalp Alıca ve Necdet Basa (Edt.), II. Uluslararası Kadın ve Hukuk Sempozyumu Cilt 2 (ss. 1553-1581). Ankara, Türkiye: Türkiye Barolar Birliği Yayınları.
• Yüksel Kaptanoğlu, İ. (2020). Kadınlara yönelik şiddet ve toplumsal cinsiyet eşitliği haritalama ve izleme çalışması: 2017-2020 güncellemesi. Ankara: CEİD Yayınları.
• WHO (2001). Female genital mutilation, policy guidelines for nurses and midwives. Geneva: WHO. Retrieved from https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/66858/WHO_FCH_GWH_01.5.pdf? sequence=1
• WHO (2012). Understanding and addressing violence against women. Geneva: WHO. Retrieved from https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/77421/who_rhr_12.38_eng.pdf?sequence=1
• WHO (2017). Violence against women. Geneva: WHO. Retrieved from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/violence-against-women
• 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanuna İlişkin Uygulama Yönetmeliği (2013). Resmi Gazete. Yayım Tarihi: 18.01.2013. Sayısı: 28532.
• 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun (2012). Resmi Gazete. Yayım Tarihi: 20.03.2012. Sayısı: 28239. Numarası: 6284.
• 2828 Sayılı Sosyal Hizmet Kanunu (1983). Resmi Gazete. Yayım Tarihi: 27.05.1983. Sayısı: 18059. Numarası: 2828.
• 5393 Sayılı Belediye Kanunu (2005). Resmi Gazete. Yayım Tarihi: 13.07.2005. Sayısı: 25874. Numarası: 5393.
• 5272 Sayılı Belediye Kanunu (2004). Resmi Gazete. Yayım Tarihi: 24.12.2004. Sayısı: 25680. Numarası: 5272.
• 1580 Sayılı Belediye Kanunu (1930). Resmi Gazete. Yayım Tarihi: 14.04.1930. Sayısı: 1471. Numarası: 1580.
• 3030 Sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun (1984). Resmi Gazete. Yayım Tarihi: 09.07.1984. Sayısı: 18453. Numarası: 3030.
• 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu (2004). Resmi Gazete. Yayım Tarihi: 23.07.2004. Sayısı: 25531. Numarası: 5216.
• 6360 Sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (2012). Resmi Gazete. Yayım Tarihi: 06.12.2012. Sayısı: 28489. Numarası: 6360.
• 5302 İl Özel İdaresi Kanunu (2005). Resmi Gazete. Yayım Tarihi: 04.03.2005. Sayısı: 25745. Numarası: 5302.
• 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (2003). Resmi Gazete. Yayım Tarihi: 24.12.2003. Sayısı: 25326. Numarası: 5018.
• www.nufusu.com, Erişim Tarihi: 17 Ocak 2021.