İlkokulda Temel Algoritma ve Kodlama Eğitimine Yönelik Bir İhtiyaç Analizi

Year 2022, Volume: 11 Issue: 3, 933 - 957, 26.07.2022

Ebru Bozpolat Mine Topdağı

https://doi.org/10.33206/mjss.1007343

Abstract

Bu araştırmanın amacı, temel algoritma ve kodlama eğitiminin ilkokulda verilmesi durumunda hazırlanacak programın ihtiyaçlarına yönelik öğretmen görüşlerini belirlemektir. Nitel araştırma yöntemi kullanılan araştırmada, ihtiyaç analizi yaklaşımlarından analitik yaklaşım benimsenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Türkiye’de ilkokul düzeyinde özel okullarda görev yapan ve temel algoritma ve kodlama eğitimi veren 20 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada, veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmış ve içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda; öğretmenler temel algoritma ve kodlama eğitiminin özellikle ilkokulda verilmeye başlaması gerektiğini; bu eğitimin ilkokul kademesinde verilmesi durumunda 1., 2. ve 4. sınıflarda başlaması gerektiğini; bu süreçte düşünme becerileri, temel algoritma, problem çözme ve proje üretme ile ilgili hedef/kazanımların kazandırılması gerektiğini belirtmişlerdir. Ayrıca öğretmenler temel algoritma ve kodlama eğitiminin ilkokul kademesinde verilmesi durumunda olması gereken içeriğe, öğrenme-öğretme süreçlerine ve sınama durumlarına ilişkin görüşlerini ortaya koymuşladır. Son olarak, öğretmenler bu eğitim verilirken öğrencilerin sahip olması gereken özelliklere ve bu eğitimi verecek olan öğretmenlerin sahip olması gereken yeterliklere ilişkin görüşlerini belirtmişlerdir.

Keywords

İlkokul, Temel Algoritma ve Kodlama Eğitimi, İhtiyaç Analizi

References

• Adıgüzel, O. C. (2019). Eğitim programlarının geliştirilmesinde ihtiyaç analizi el kitabı (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Akpınar, Y. ve Altun, A. (2014). Bilgi toplumu okullarında programlama eğitimi gereksinimi. Elementary Education Online, 13(1), 1-4.
• Akyol Altun, C. A. (2018). Okul öncesi öğretim programına algoritma ve kodlama eğitimi entegrasyonunun öğrencilerin problem çözme becerisine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Alıç Akdoğan, E. (2020). Eğitsel robotik kodlama dersi veren öğretmenlerin öğretim programındaki kazanımlara yönelik görüşleri (Yüksek Lisans Tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Anılan, H. ve Gezer, B. (2020). Kodlama etkinliklerine ve analitik düşünme becerisine yönelik sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(4), 307-324. https://doi.org/10.34056/aujef.801254
• Atabay, E. ve Albayrak, M. (2020). Okul öncesi dönem çocuklarına oyunlaştırma ile algoritma eğitimi verilmesi. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi 8(3), 856-868. doi: 10.21923/jesd.672232
• Avcı, F. (2019) Okul Öncesi Eğitimde Kodlama Etkinlikleri. H. Demir (Edt.), Eğitimin Yeni Dinamikleri (65-70). İstanbul: Uluslararası Öncü Eğitimciler Derneği.
• Aydın, H. (2021). Robotik ve kodlama eğitiminin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin stem eğitimine yönelik tutum, temel becerileri ve stem kariyer ilgilerine etkileri (Yüksek Lisans Tezi). Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
• Aytekin, A., Çakır, F. S., Yücel, Y. B. ve Kulaözü, İ. (2018). Geleceğe yön veren kodlama bilimi ve kodlama öğrenmede kullanılabilecek bazı yöntemler. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(5), 24-41.
• Balanskat, A. ve Engelhardt, K. (2015). Computer programming and coding priorities, school curricula and initiatives across Europe. European schoolnet. Erişim adresi: http://www.eun.org/documents/411753/817341/Computing+our+future_final_2015.pdf/d3780a64-1081-4488-8549-6033200e3c03
• Balcı, H., Korkmaz, Ö., Çakır, R. ve Erdoğmuş, F. U. (2020). Görsel programlama ortamlarında yapılan oyun geliştirme etkinliklerinin etkililiği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 57, 52-73. doi: 10.21764/maeuefd.589111
• Baz, F. Ç. (2018). Çocuklar için kodlama yazılımları üzerine karşılaştırmalı bir inceleme. Current Research in Education, 4(1), 36-47.
• Büyükkarcı, A. (2019). Kodlama ile zenginleştirilmiş 5e modelinin 4. sınıf matematik başarısına, kalıcılığına ve tutumuna etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Burdur.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. (28. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Canbeldek, M. (2020). Erken çocukluk eğitiminde üreten çocuklar kodlama ve robotik eğitim programının etkilerinin incelenmesi (Doktora tezi). Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Pamukkale.
• Clements, D. H. ve Gullo, D. F. (1984). Effects of computer programming on young children’s cognition. Journal of Educational Psychology. 76(6), 1051-1058.
• Creswell, J. W. (2017). Eğitim araştırmaları: Nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi. Ankara: Eğiten Kitap.
• Cuny, J. (2012). Transforming high school computing: A call to action. ACM Inroads, 3(2), 32-36. https://doi.org/10.1145/2189835.2189848
• Çakır, S. (2019). 4. sınıf fen bilimleri dersi “mikroskobik canlılar ve çevremiz” ünitesinde robotik kodlama uygulamalarının öğrenme ürünlerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak.
• Demir, Ü. ve Cevahir, H. (2020). Algoritmik düşünme yeterliliği ile problem çözme becerisi arasındaki ilişkinin incelenmesi: mesleki ve teknik anadolu lisesi örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(4), 1610-1619. https://doi.org/10.24106/kefdergi.4179
• Demirel, Ö. (2015). Eğitimde program geliştirme: Kuramdan uygulamaya (24. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Demirer, V. ve Sak, N. (2016). Programming education and new approaches around the world and in Turkey (Dünyada ve Türkiye'de programlama eğitimi ve yeni yaklaşımlar). Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(3), 521-546.
• Du Boulay, B. (1989). Non adversary problem solving by machine. K. J.Gilhooly (Edt.), In Human and Machine Problem Solving (13-37). Springer, Boston, MA. https://doi.org/10.1007/978-1-4684-8015-3_2
• Duncan, C., Bell, T. ve Tanimoto, S. (2014, November). Should your 8-year-old learn coding?. In Proceedings of the 9th Workshop in Primary and Secondary Computing Education (ss. 60-69), 5-7 November 2014. New York: ACM. https://doi.org/10.1145/2670757.2670774
• Erden, M. (2009). Eğitim bilimlerine giriş (4. Baskı). Ankara: Arkadaş Yayınları.
• Erkuş, A. (2019). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Erol, O. ve Kurt, A. A. (2017). The effects of teaching programming with scratch on pre-service information technology teachers' motivation and achievement. Computers in Human Behavior, 77, 11-18. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.08.017
• Ersoy, H., Madran, R. O. ve Gülbahar, Y. (2011). Programlama dilleri öğretimine bir model önerisi: robot programlama. Akademik Bilişim, 11, 731-736.
• Erten, E. (2019). Kodlama ve robotik öğretimi üzerine bir durum çalışması (Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Erümit, K. A. ve Berigel, M. (2018). Programlama dillerinin tarihi ve programlama öğretimi. Y. Gülbahar ve H. Karal (Edt.), Kuramdan uygulamaya programlama eğitimi içinde (s. 2-36). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• European Commission.(2021). Coding is fun: join @CodeWeekEU. Shaping Europe’s digital future. Erişim adresi: https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/coding-fun-join-codeweekeu
• Fessakis, G., Gouli, E. ve Mavroudi, E. (2013). Problem solving by 5–6 years old kindergarten children in a computer programming environment: A case study. Computers & Education, 63, 87-97. doi:10.1016/j.compedu.2012.11.016
• Futschek, G. (2006, November). Algorithmic thinking: the key for understanding computer science. In International conference on informatics in secondary schools-evolution and perspectives (pp. 159-168). Springer, Berlin, Heidelberg.
• Futschek, G. ve Moschitz, J. (2011). Learning algorithmic thinking with tangible objects eases transition to computer programming. In Proceedings of the 5th ISSEP, informatics in schools—Contributing to 21st century education (pp. 155-164). Berlin: Heidelberg, Springer.
• Gibson, J. P. (2012, July). Teaching graph algorithms to children of all ages. In Proceedings of the 17th ACM annual conference on Innovation and technology in computer science education (pp. 34-39). Bilkent University. https://doi.org/10.1145/2325296.2325308
• Gökbulut, B. (2019, Ekim). Robotik kodlamada hizmetiçi eğitimleri. 4. Uluslararası Eğitim ve Değerler Sempozyumu (ISOEVA), İstanbul. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/341180499_ROBOTIK_KODLAMA_HIZMETICI_EGITIMLERI
• Göksoy, S. ve Yılmaz, İ. (2018). Bilişim teknolojileri öğretmenleri ve öğrencilerinin robotik ve kodlama dersine ilişkin görüşleri. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 178-196.
• Göncü, A., Çetin, İ. ve Şendurur, P. (2020). Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretmenlerinin kodlama eğitimine yönelik görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 301-321. doi: 10.17860/mersinefd.665725
• Göncü, A., Çetin, İ. ve Top, E., (2018). Öğretmen adaylarının kodlama eğitimine yönelik görüşleri: Bir durum çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48, 85-110.
• Güçlü, İ. (2019). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri teknik- yaklaşım-uygulama. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Gülbahar, Y. ve Kalelioğlu F. (2018). Bilişim teknolojileri ve bilgisayar bilimi: öğretim programı güncelleme süreci. Millî Eğitim Dergisi, 217, 5-23.
• Hanbay Tiryaki, S. ve Balaman, F. (2020). Ülkemizde ilköğretim ve ortaöğretim kademelerinde kodlama dersinin okutulması konusunda bilişim teknolojileri öğretmenlerinin görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(6), 51-63.
• Haymana, İ. ve Özalp, D. (2020). Robotik ve kodlama eğitiminin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin yaratıcı düşünme becerilerine etkisi. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 247-274.
• Kalelioğlu, F. (2015). A new way of teaching programming skills to K-12 students: Code. org. Computers in Human Behavior, 52, 200-210. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.05.047
• Kalyenci, Z. D. (2021). Erken çocukluk döneminde kodlama becerilerinin değerlendirilmesi-test geliştirme (Yüksek Lisans Tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Kaya, A. B. ve Alpan, G. (2020). Oyunlaştırılmış kodlama eğitimi: öğrenme yönetim sistemi model önerisi. Eğitimde Teknoloji Uygulamaları Dergisi, 1(1), 1-25. https://doi.org/10.29329/jtae.2020.283.1
• Kobsiripat, W. (2015). Effects of the media to promote the scratch programming capabilities creativity of elementary school students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, 227-232. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.01.651
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2016). Genişletilmiş bir kaynak kitap: nitel veri analizi. S. Akbaba Altun ve A. Ersoy (Çev. Edt.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim programı. (Ortaokul 5. ve 6. sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
• Numanoğlu, M. ve Keser, H. (2017). Programlama öğretiminde robot kullanımı - mbot örneği. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 497-515. doi: 10.14686/buefad.306198
• Odacı, M. M. ve Uzun, E. (2017). Okul öncesinde kodlama eğitimi ve kullanılabilecek araçlar hakkında bilişim teknolojileri öğretmenlerinin görüşleri: Bir durum çalışması. 11. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu (ss. 718-725). İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Özkan, H. H. (2009). Bilgi toplumu eğitim programları. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(10), 113-132.
• Özkandemir, O. (2019). İlkokul müzik derslerinde robotik ve kodlama programlarının kullanılmasına yönelik örnek bir çalışma. (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Pakman, N. (2018). 8-10 yaş grubu öğrencilerine uygulanan temel düzey kodlama, robotik, 3d tasarım ve oyun tasarımı eğitiminin problem çözme ve yansıtıcı düşünme becerilerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Parlar, H. (2012). Bilgi toplumu, değişim ve yeni eğitim paradigması. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 193-209.
• Parmaksız, F. (2019). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki programlama eğitimi uygulamalarının incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Partnership for 21st Century Skills (2009). P21 framework definitions. Erişim adresi: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED519462.pdf
• Patan, B. (2016). Okul öncesi kodlama öğretim programının geliştirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel mülakat yapma. M. Çakır ve S. İrez (Bölüm çev.). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (3. Baskıdan Çeviri). M Bütün ve S. B. Demir, (Çev. Edt.), Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ponsard C. (2019). Teaching computer programming to post-millennial kids: overview of goals, activities and supporting tools. In Proceedings of the 11th International Conference on Computer Supported Education, 2, 474-480. doi: 10.5220/0007755104740480
• Saygıner, Ş. ve Tüzün, H. (2017, Mayıs). Programlama eğitiminde yaşanan zorluklar ve çözüm önerileri. 11. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu (ss. 78-90), İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Sayın, Z. ve Seferoğlu, S. S. (2016, Şubat). Yeni bir 21. yüzyıl becerisi olarak kodlama eğitimi ve kodlamanın eğitim politikalarına etkisi. Akademik Bilişim Konferansı, 1-7. http://yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/AB16_Sayin-Seferoglu_Kodlama.pdf
• Seggie, F. N. ve Bayyurt, Y. (2017). Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Shin, S. ve Park, P. (2014), A study on the effect affecting problem solving ability of primary students through the scratch programming, Advanced Science and Technology Letters, 59, 117-120. http://dx.doi.org/10.14257/astl.2014.59.27
• Sırakaya, M. (2018). Kodlama eğitimine yönelik öğrenci görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(2), 79-90. doi: 10.7822/omuefd.394649
• Siegle, D. (2017). Technology: encouraging creativity and problem solving through coding. Gifted Child Today, 40(2), 117-123. https://doi.org/10.1177/1076217517690861
• Siper Kabadayı, G. (2019). Robotik uygulamalarının okul öncesi çocukların yaratıcı düşünme becerileri üzerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Somuncu, B. (2021). Okul öncesi dönemdeki çocukların matematiksel akıl yürütme becerilerine kodlama eğitiminin etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Şeker, H. (2014). Eğitimde program geliştirme: kavramlar, yaklaşımlar. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şenol, Ş. (2019). İlkokulda kodlama eğitimi: sınıf öğretmenleri örneği (Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Tağci, Ç. (2019). Kodlama eğitiminin ilkokul öğrencileri üzerindeki etkisinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Afyon.
• Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2017). İlköğretim kurumları (ilkokul-ortaokul) haftalık ders çizelgesi. Erişim adresi: https://ttkb.meb.gov.tr/www/haftalik-ders-cizelgeleri/kategori/7
• Uğur Emiroğlu, M. (2021). İlkokul kodlama eğitiminde dijital hikayenin öğrencilerin blok temelli kodlama başarılarına, kodlama eğitimine yönelik tutumlarına ve etkinlik algılarına etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Uşun, S. (2016). Eğitimde program değerlendirme: süreçler yaklaşımlar ve modeller (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ünsal, K. (2019). Ortaokul ve lise okul yöneticilerinin kodlama eğitimine yönelik görüşlerinin incelenmesi (Bağcılar ilçesi örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi ve İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yecan, E., Özçınar, H. ve Tanyeri, T. (2017). Bilişim teknolojileri öğretmenlerinin görsel programlama öğretimi deneyimleri. İlköğretim Online, 16(1), 377-393. http://dx.doi.org/10.17051/io.2017.80833
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (13. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, M., Çiftçi, E. ve Karal, H. (2017). Bilişimsel düşünme ve programlama. Eğitim teknolojileri okumaları, 5, 75-86.
• Yükseltürk, E. ve Altıok, S. (2015). Bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının bilgisayar programlama öğretimine yönelik görüşleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 50-65.
• Yükseltürk, E. ve Altıok, S. (2016). Bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının programlama öğretiminde Scratch aracının kullanımına ilişkin algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 39-52. doi: http://dx.doi.org/10.17860/efd.94270
• Zengin, M. (2016). Opinions on the use of robotic systems in the interdisciplinary education and training of primary, secondary and high school students. Journal of Gifted Education Research, 4(2), 48-70.