AKADEMİK YÖNETİM ROLLERİ VE TERCİH NEDENLERİ: SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 15, 109 - 122, 30.06.2025

Büşra Yılmaz , Mutlu Türkmen

Öz

Bu araştırmanın amacı, spor bilimleri fakültelerinde görev yapan yöneticilerin yöneticilik görevine yönelme nedenlerini, beklentilerini, liderlik stillerini ve yönetsel tutumlarını derinlemesine incelemektir. Araştırmada Nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiş, veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşmeler kullanılmıştır. Katılımcıların yöneticilik görevine yönelme nedenlerinin başında, spor bilimleri alanına katkı sağlama arzusu gelmektedir. Bu motivasyon, kişisel çıkarların ötesine geçerek alanı geliştirme sorumluluğuyla şekillenmektedir. Yöneticilik öncesinde en çok dile getirilen beklenti ise etik değerlere dayalı bir çalışma ortamı talebidir. Ancak uygulamada bu beklentilerin tam olarak karşılanmadığı, etik dışı uygulamaların katılımcıların motivasyonunu olumsuz etkilediği belirtilmiştir. Liderlik stilleri açısından demokratik, otoriter ve liberal yaklaşımlar gözlemlenmiş; kurum kültürü ve bireysel tercihler bu çeşitliliğin temel nedenleri olarak öne çıkmıştır. İdeal bir liderin etik değerlere bağlı, adil, bilgili ve temsil gücü yüksek biri olması gerektiği vurgulanmıştır. Sonuç olarak, yöneticilerin liderlik anlayışları ve etik yaklaşımları kurum kültürü ve akademik verimlilik açısından belirleyici rol oynamaktadır. Bu nedenle, etik liderlik, etkili iletişim ve liyakate dayalı atama süreçleri yönetsel başarıyı artırmak için kritik önemdedir.

Anahtar Kelimeler

Akademik Yöneticiler , Etik liderlik , Spor bilimleri , Yönetsel tutum , Liderlik stilleri.

Etik Beyan

BU araştırmanın etik onay belgesi Bayburt Üniversitesinde alınmıştır.

Kaynakça

• Aka, S. (2015). Lider ve yöneticilerin çalışanlar tarafından algılanan liderlik ve yöneticilik özellikleri. (Yüksek Lisans Tezi) Toros Üniversitesi, Mersin.
• Akat, İ., Gönül, B. & Gülay, B. (2012). İşletme Yönetimi (4. Baskı). İzmir: Barış Yayınları Fakülteler Kitapevi.
• Aydın, M. (2000). Eğitim Yönetimi (6. Baskı). Ankara: Hatiboğlu Yayınları.
• Bass, B. M., & Riggio, R. E. (2006). Transformational Leadership (2nd ed.). Psychology Press.
• Bass, B. M. (1990). From transactional to transformational leadership: Learning to share the vision. Organizational Dynamics, 18(3), 19-31.
• Brown, M. E., & Treviño, L. K. (2006). Ethical leadership: A review and future directions. The Leadership Quarterly, 17(6), 595–616.
• Bayter, M., & Alaca, E. (2014). Spor Yöneticiliğinde Bilgi Yönetiminin Önemi. Electronic Turkish Studies, 9(2), 1781-1791.
• Bayraktar, G., & Yıldız, M. (2022). Spor Bilimleri Fakültelerinde Yönetsel Davranışların İncelenmesi: Nitel Bir Araştırma. Spor Bilimleri Dergisi, 33(2), 112-127.
• Can, H. (2001). Yönetim Bilimli ve Tarihçesi, Yönetim ve Organizasyon. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Çelik, A., & Şimşek, M. Ş. (2013). Yönetim ve Organizasyon (20. Baskı). Ankara: Eğitim Yayınevi.
• Çetinöz, F. (2016). Spor yöneticilerinin başarı ihtiyaçları güdüsü ve gelişimlerine yönelik verilen zorlu görevlerin yönetsel yetkinliklerine etkileri. (Doktora Tezi) Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Çiftçi, İ. (2018). Spor Yöneticilerin Liderlik Stilleri. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Dinçer, Ö. & Fidan Y. (1996). İşletme Yönetimine Giriş (2. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Demir Sarıipek, A., & Hacıcaferoğlu, S. (2024). Beden eğitimi, spor eğitimi ve engellilik kavramlarına yönelik çalışmaların bibliyometrik analizi. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(14), 122-136. https://doi.org/10.56677/mkuefder.1575300
• Edmondson, A. (2019). The Fearless Organization: Creating Psychological Safety in the Workplace for Learning. Innovation, and Growth. Wiley.
• Fayol, H. (1949). General and Industrial Management. London: Pitman.
• Greenleaf, R. K. (1977). Servant Leadership: A Journey into the Nature of Legitimate Power and Greatness. Paulist Press.
• Goleman, D. (2000). Leadership That Gets Results. Harvard Business Review, 78(2), 78–90.
• Griffin, R. W. (2002). Management (7th ed.). Boston: Houghton Mifflin Company.
• Gündoğdu, F., & Sunay, H. (2018). Türk Spor Teşkilatındaki Spor Yöneticilerinin Liderlik Stilleri. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(2), 178-195.
• Hacıcaferoğlu S., Hacıcaferoğlu B., & Seçer M. (2015). Halk Oyunları Branşına Katılan Sporcuların Yarışma Öncesi Kaygı Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport, SI 4, 288-297. Doi:10.14486/IJSCS390
• Hacıcaferoğlu S., Selçuk M.H., & Hacıcaferoğlu B. (2016). Examınatıon of Colleague, School Admınıstratıon and Job Satısfactıon Relatıons of Physıcal Educatıon and Sports Teachers. The Online Journal Of Recreation And Sport, 5(4), 33-44.
• Hacıcaferoğlu, B. & Hacıcaferoğlu, S. (2021). BARTER sistemi ve özel öğretim okullarında kullanılabilirliği. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(8), 47-55.
• Jones, G., & Spamer, M. (2011). A Leadership Styles Competency Framework for Governing Bodies in Sport Management. African Journal for Physical Health Education, Recreation and Dance, 17(2), 340-356.
• Karataş Ö., Gündoğdu C., & Hacıcaferoğlu S. (2013). Evaluation of risk determination level of players of the Turkish handball super leaguein the light of demographic variables. Advances in Environmental Biology, 7(5), 917-923.
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel Araştırma Teknikleri ve İstatistik Yöntemleri. Ankara: Tekışık Web Ofset Tesisleri.
• Kaya, Y. (1999). Eğitim Yönetimi. Kuram ve Türkiye’deki Uygulama (7. Baskı). Ankara: Bilim Yayınları.
• Kazak, E. (2021). Öğretmenlerin Okul Yöneticiliğini Tercih Etme Nedenleri. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 9(1), 59-73.
• Kıngır, S. & Şahin, M. (2005). Örgütsel Davranış Boyutlarından Seçmeler İçinde: Yönetici ve Liderlik. Ankara: Nobel Yayın.
• Koç, H., & Topaloğlu, M. (2010). Yönetim Bilimi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Koparal, C. (2001). Yönetim ve Organizasyon, İçinde: Yönetim Kavramı. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Köse, M. F., & Erginer, A. (2011). Yönetici Adayı Öğretmenlerin Yöneticiliği Tercih Nedenleri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(2), 123-146.
• Kul, M., Şipal, O., Aksoy, Ö. F., & Boz, E. (2020). Sporcu Algılarına Göre Halter Antrenörlerinin Etik Liderlik Davranışlarının İncelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(2), 247-256.
• Katz, D., & Kahn, R. L. (1978). The Social Psychology of Organizations (2nd ed.). Wiley. Lawrence, P. R., & Lorsch, J. W. (1967). Organization and Environment: Managing Differentiation and Integration. Harvard Business School Press.
• Mintzberg, H. (1973). The Nature of Managerial Work. Harper & Row.
• Mayo, E. (1933). The Human Problems of an Industrial Civilization. Macmillan.
• Northouse, P. G. (2021). Leadership: Theory and Practice (9th ed.). Sage Publications.
• Mankan, E. (2011). Yönetim ve Organizasyon (1. Baskı). İzmir: İlya İzmir Yayınevi.
• Naylor, J. (2004). Management (2th ed.). England: Pearson Eduction Limitted. Öztürk, H., Hacıcaferoğlu S., & Öztürk Z. Y. (2018). Examination of Constant Anxiety Statuses of Prisoners Who Attend Recreational Activities. International Journal of Science Culture and Sport, 6(4), 434-442.
• Peachey, J. W., Zhou, Y., Damon, Z. J., & Burton, L. J. (2015). Forty Years of Leadership Research in Sport Management: A Review, Synthesis, and Conceptual Framework. Journal of Sport Management, 29(5), 570-587.
• Rachman D., Mescon M., Bovee C. L., & Thill J. V. (1993). Business Today. New York: McGraw-Hill Inc.
• Robbins, S. P., & Judge, T. A. (2019). Organizational Behavior (18th ed.). Pearson.
• Sarıgöz O., Hacıcaferoğlu S., Dönger A., Cam F., & Koca M. (2015). Çalışanların mobbinge uğrama düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(14), 360-373.
• Sunay, H. (1998). Spor yöneticilerinin nitelikleri ve eğitimi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 59-68.
• Schaufeli, W. B., & Taris, T. W. (2014). A Critical Review of the Job Demands-Resources Model: Implications for Improving Work and Health. In Bauer, G. & Hämmig, O. (Eds.), Bridging Occupational, Organizational and Public Health (pp. 43-68). Springer.
• Taylor, F. W. (1911). The Principles of Scientific Management. Harper & Brothers.
• Uygur, A. (2007). Örgütsel Bağlılık ile İş gören Performansı İlişkisini İncelemeye Yönelik Bir Alan Araştırması. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 71-85.
• Uygur, A. & Göral, R. (2005). Yönetim ve Organizasyon. Ankara: Nobel Yayın.
• Uğur, S. S., & Uğur, U. (2014). Yöneticilik ve Liderlik Ayrımında Kişisel Farklılıkların Rolü. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1), 122-136.
• Wren, D. A. (2005). The History of Management Thought (5th ed.). Wiley.