TÜRKİYE’DE SİYASAL KÜLTÜR: TEMEL BİR DEMOKRASİ MESELESİ

Yıl 2023, Cilt: 18 Sayı: 39, 166 - 193, 26.06.2023

Özgür Olgun Erden

https://doi.org/10.56524/msydergi.1257062

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma, siyasal kültür ile demokrasi kavramını tartışır. Bu kavramların arasındaki ilişkilere odaklanır ve bunun Türkiye’de temel bir demokrasi problemi oluşturup oluşturmadığını sorar Bunu yaparken, ilk olarak modernleşme, siyasal kültür ve demokrasi kavramları arasındaki bağları ele alır ve tartışır. Bu tartışmanın temel analiz nesnesi olan siyasete ve siyasal alana ilişkin algı ve tutumlarımızın temel çerçevesini oluşturan siyasal kültür kavramını açıklar ve kavramın demokrasi ve demokratik sistemle olan ilişkilerini irdeler. Siyasal kültürün demokrasi ve demokratik bir rejimin işleyişindeki rol ve etkilerinin altını çizer ve bunun muhtemel sonuçlarından bahseder. Siyasal kültür ve demokrasi kavramına ilişkin bu teorik-kavramsal tartışmalardan yola çıkarak Türkiye’deki siyasal kültür ve bu kültüre hâkim unsurları açıklamaya çalışır. Bunların tarihsel-sosyolojik köklerini, ekonomik temellerini ve geçmişten günümüze siyasal olarak nasıl deneyimlendiğini ve siyasal kültürümüzün çerçevesini nasıl belirlediğini araştırır. Siyasal kültüre egemen bu unsurların Türkiye demokrasisinde ve demokratik siyasal sisteminin işleyişinde birtakım sorun(lar)a neden olduğunu altını çizerek mevcut siyasal kültürün Türkiye demokrasisinin temel problemlerinden birisi olduğuna işaret eder.

Anahtar Kelimeler

kültür, demokrasi, siyasal kültür, demokratik sorun, Türkiye

Kaynakça

• Akgün, Birol (2008), “Türkiye’de Devletçi Siyasal Kültür ve Demokratik Konsolidasyon Sorunu”, Demokrasi Platformu, 4 (14), s. 1-20.
• Almond, Gabriel (2000), “The Study of Political Culture”, Lane Crothers ve Charles Lockhart (Der.), Culture and Politics (New York: Palgrave-Macmillian): 5-20.
• Almond, Gabriel ve Sidney Verba (1963), The Civic Culture: Political Attitudes and Democracy in the Five Nations, (Princeton University Press)
• Arat, Yeşim (1989), The Patriarchal Paradox: Women Politicians in Turkey, (New Jersey: Associated University Presses)
• Berkes, Niyazi (1969), Türkiye İktisat Tarihi: Osmanlı Ekonomik Tarihinin Temelleri, (İstanbul: Gerçek Yayınevi)
• Berkes, Niyazi (2002), Türkiye’de Çağdaşlaşma, (İstanbul: Yapı Kredi Yayınları)
• Brown, James (1987), “The Military and Politics in Turkey”, Armed Forces & Society, 13 (2), s. 235-253
• Burmeister, Annemieke (2012), “Political Culture and Demoracy”, https://vanmierlostichting.d66.nl/content/uploads/sites/296/2016/01/Political-culture-democracy.pdf (10.05.2022)
• Cemil Oktay (2005) “Cles pour la modernisation des institutions politiques [Keys to the modernization of political institutions]”, Powers, 4 (115), s. 5-23
• Cengiz, Bengi R. (2022), “Türkiye’de Kadının Siyasete Katılımı ve Katılımı Artırmaya Yönelik Politika Önerileri”, İstanPol-İstanbul Politik Araştırmalar Enstitüsü (İstanbul: Friedrich-Ebert-Stiftung Vakfı)
• Deutsch, Karl W. (1996), Nationalism and Social Communication: An Inquiry into the Foundation of Nationality, (Cambridge: The M.I.T Press)
• Ensaroğlu, Yılmaz (2010), “Sivil Toplumun ve Siyasi Partilerin Talep ve Rolleri”, Nihal Boztekin (Der.), Türkiye Siyasetinde Ordunun Rolü: Asker-Sivil İlişkileri, Güvenlik Sektörü ve Sivil Denetim, (İstanbul: Heinrich Böll Stiftung Derneği): 56-67
• Erdenir, Burak (2014), “Europeanization of Value Orientation in Turkey: Continuity or Change in Turkish Political Culture?”, Mediterranean Quarterly, 25 (4), s. 83-106
• Gencer, Bedri (2003), “Türk Siyasi Kültürü: Analitik Bir Çerçeveye Doğru”, Liberal Düşünce Dergisi, 32, s. 97-118
• Gendzel, Glen (1997), “Political Culture: Genealogy of a Concept”, Journal of Interdisciplinary History, 28 (2), s. 225-250
• Grigoriadis, Ioannis (2009), Trials of Europeanization: Turkish Political Culture and The European Union, (Newyork: Palgrave Macmillan)
• Heunks, Felix ve Frans Hikspoors (1995), “Political Culture 1960-1990”, Ruud de Moor (Der.), Values in Western Societies, ( Tilburg University Press): 51-81.
• Inglehart, Ronald (2000), “Culture and Democracy”, Lawrence E. Harrison ve Samuel P. Huntington (Der.), Culture Matters: How Values Shape Human Progress, (New York: Basic Books) : 80-97.
• Kabasakal-Arat, Zehra K. (2019), “Human Rights”, Alpaslan Özerdem ve Matthew Whiting (Der.), The Routledge Handbook of Turkish Politics, (New York: Routledge): 299-314
• Kalaycıoğlu, Ersin (2008), “Türkiye’de Demokrasinin Pekişmesi: Bir Siyasal Kültür Sorunu”, Serap Yazıcı, Kemal Gözler, Fuat Keyman ve Ece Göztepe (Der.), Prof. Dr. Ergun Özbudun’a Armağan, (Ankara: Yetkin Yayınları): 247-277
• Kavanagh, Dennis (1972), Political Culture, (New York: The Macmillan Press)
• Lipset, Seymour Martin (1959), “Some Social Requisites of Democracy: Economic Development and Political Legitimacy”, The American Political Science Review, 53 (1), s. 69-105
• Mardin, Şerif (1990), Türkiye’de Toplum ve Siyaset Makaleler I, Mümtaz’er Türköne ve Tuncay Önder (Der.), (İstanbul: İletişim Yayınları)
• Özbay Cenk ve Soybakış Ozan (2020), “Political Masculinities: Gender, Power, and Change in Turkey”, Social Politics, 27 (1), s. 27-50
• Özbudun, Ergun (1993), “State Elites and Democratic Political Culture in Turkey”, Larry Diamond (Der.), Political Culture and Democracy in Developing Countries, (Boulder, CO: Lynne Rienner Publishers): 189-210.
• Özbudun, Ergun (2000), Contemporary Turkish Politics: Challenges to Democratic Consolidation, (London: Lynne Rienner Publishers)
• Parla, Taha (1991) Türkiye’de Siyasal Kültürün Resmi kaynakları Cilt-2: Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, (İstanbul: İletişim Yayınları)
• Pye, Lucian W. (1965), “Introduction: Political Culture and Political Development”, Lucian W. Pye ve Sidney Verba (Der.), Political Culture and Political Development, (Princeton University Press): 3-26.
• Pye, Lucian, W. (1966), Aspects of Political Developments, (Boston: Little, Brown and Company) Shklar, Judith, N. (1987), Montesquieu, (Oxford University Press)
• Tachau, Frank ve Heper, Metin (1983), “The State, Politics, and the Military in Turkey”, Comparative Politics, 16 (1), s. 17-33 Tessler, Mark ve Eleanor Gao (2008), “Democracy and the political culture orientations of ordinary citizens: a typology for the Arab world and beyond”, International Social Science Journal, 57 (192), s. 197-207
• Turan, İlter (1986), “Türkiye’de Siyasal Kültürün Oluşumu”, Ersin Kalaycıoğlu ve Ali Yaşar Sarıbay (Der.), Türk Siyasal Hayatının Gelişimi, (İstanbul: Beta Basım Yayım): 461-487
• Turan, İlter (1993), “Türkiye’de Din ve Siyasal Kültür’, Richard Tapper (Der.), Çağdaş Türkiye’de İslam: Din, Siyaset, Edebiyat ve Laik Devlet, (İstanbul: Sarmal Yayınevi): 39-69
• Verba, Sidney (1965) “Comparative Political Culture”, Lucian W. Pye ve Sidney Verba (Der.), Political Culture and Political Development, (Princeton University Press): 512-560.
• Ward, Robert E. (1963), “Political Modernization and Political Culture in Japan”, World Politics, 15 (4), s. 569-596
• Welch, Stephen (2013), The Theory of Political Culture, (Oxford University Press)