Muhasebecilerin Etik Oryantasyonlarının Mesleki Bağlılığa Etkisi Üzerine Bir İnceleme

Year 2010, Issue: 48, 89 - 100, 01.10.2010

Gökhan Özer Metin Uyar

Abstract

Bu çalışmanın amacı, muhasebe meslek mensuplarının bireysel etik oryantasyonlarının (etik felsefeleri) mesleki bağlılıkları üzerindeki etkilerinin ortaya konmasıdır. Oluşturulan modeli test etmek için anket yolu ile Türkiye genelinde 539 muhasebeciden toplanan veri, yapısal eşitlik modeli kullanılarak analiz edilmiş ve muhasebe meslek mensubunun etiksel yönelimi (adalet yönelimi, rölativist yönelim, deontolojik yönelim ve sonuçsal yönelim) ile mesleki bağlılık boyutları (duygusal bağlılık, normatif bağlılık ve devam bağlılığı) arasındaki yapısal ilişki ortaya konmuştur. Buna göre muhasebe meslek mensubunun etik yöneliminin mesleğine karşı duyduğu bağlılık üzerinde istatistiki olarak anlamlı bir etkisinin olduğu görülmektedir. Meslekleri ile ilgili etik bir problem hakkında karar vermede adalet ve deontoloji yönelimli muhasebe meslek mensuplarının normatif ve duygusal mesleki bağlılıkları öne çıkarken, etik açıdan rölativist ve sonuç odaklı muhasebecilerin devamlılık bağlılığı yüksek seviyelerde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Muhasebe etiği, etiksel oryantasyon, mesleki bağlılık, etik karar verme

A Study on The Impact of The Ethical Orientatıon of The Accountants on Their Professional Commitment

Abstract

This study, conducted through the collection of data from 539 professional accountants throughout Turkey, aims to examine the relationship between the individual ethical orientation (ethics philosophy) and professional commitment of professional accountants. The collected data were analyzed according to the structural equation model and the structural relationship between the ethical orientation (justice orientation, relativist orientation, deontological orientation and teleological orientation) and the dimensions of professional commitment (affective commitment, normative commitment and continuance commitment) was illustrated. As a result, it was found out that there is a meaningful level of relationship between the ethical orientation of the professional accountants and their professional commitment. It was observed that, in case of making a decision about an ethical problem concerning their profession, the decisions of the professional accountants with justice and deontological orientation were affected largely by their normative and affective professional commitments, while that of the professional accountants with relativist and teleological orientation with respect to ethics were affected largely by their continuance commitment

Keywords

Accounting ethics, ethical orientation, professional commitment, ethical decisionmaking