TÜRK KORKU FİLMLERİNDE ABJECT TARAFINDAN ELE GEÇİRİLMİŞ KADIN

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 72 - 104, 31.12.2024

Niyazi Can Özbaşaran , Ayşe Ece İstemi Arda Çelik

Öz

Bu çalışma, Türk Sineması’nda korku türü içinde değerlendirilen cin temalı filmler aracılığıyla abject kavramının kadın temsillerinde nasıl işlendiğini incelemeyi amaçlamaktadır. Sinemada korku türünün toplumsal korkulara ayna tutma işlevinden yola çıkarak, özellikle 2000’li yılların ortalarından itibaren Türk Sineması’nda yoğun olarak işlenen cin temalı filmler analiz edilmiştir. Türk toplumunun inanç ve kültürel kodlarıyla derin bir bağ kuran cin filmlerinin, kadın karakterleri nasıl canavarlaştırarak birer ‘abject’ figür haline getirdiği analiz edilmiştir. ‘Abjection teorisi’ ve ‘canavar kadın’ kavramını temel alan metodolojik yaklaşım, seçilen 10 filmin tematik çözümlemesini kapsamaktadır. Filmlerdeki kadın karakterlerin hem canavarlaştırıldığı hem de korku unsuru olarak inşa edildiği örüntüler içerik analizi çözümleme yöntemiyle ele alınmıştır. Bu analizde filmlerdeki kadın karakterlerin, abject bir varlık olarak sunulmasının sinemasal ve kültürel etkileri sorgulanmaktadır. Bu inceleme, Türk sinemasındaki cin temalı korku filmlerine dair derin bir bakış açısı sunmayı da amaçlamaktadır. Çalışmanın sonunda, cin temalı korku filmlerinin Türk sinemasında kadın temsiline dair sorunlu bir yaklaşım ortaya koyduğu ve izleyicide uyandırılması hedeflenen korku, iğrenme gibi duyguları ayırt edici özellik olarak öne çıkarıp kadının sinemada kötücül temsilini meşrulaştırdığı sonucuna varılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sinema, Abject, Türk Korku Sineması, Canavar Kadın, Füzyon Canavar

Kaynakça

• Abisel, N. (2016). Popüler sinema ve film türleri. De Ki Basım Yayım.
• Akyar, P. (2012) 2000 sonrası Türk korku sinemasında yer alan dini göstergeler (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Arya, R. (2014). Abjection and representation: An exploration of abjection in the visual arts, film and literature. Springer.
• Boer, R. A. D. (2014). Who is going to save the final girl? The politics of representation in the films Halloween and The Silence of the Lambs. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Universidade Federal de Santa Catarina, Centro de Comunicacao e Expressao
• Carroll, N. (2020). Korkunun felsefesi veya kalbin paradoksları. Hece Yayınları ve Dergileri.
• Çelik, S. (2022). Türk korku sinemasında muhafazakar izlekler. Sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 13(2), 319-361.
• Clover, C. J. (2015). Men, women, and chain saws: gender in the modern horror film (Updated edition, Vol. 15). Princeton University Press. (İlk baskı: 1992)
• Creed, B. (2015). The monstrous-feminine: Film, feminism, psychoanalysis. Routledge. (İlk baskı: 1993)
• Dut, S. (2019). İslamiyetteki kötülük anlayışı bağlamında 2000 sonrası Türk korku sinemasının örnek filmler üzerinden incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Duvarcı, A. (2005). Türklerde tabiat üstü varlıklar ve bunlarla ilgili kabuller, inanmalar, uygulamalar. Bilig, 32, 125-144.
• Erkan, E. (2019). Popüler Dinin Yeniden Üretilmesinde ve Yaygınlaştırılmasında Türk Korku Sineması. Bilimname, 2019(37), 407-429.
• Gözelce, D. K. Türkiye Sahası Efsane ve Memoratlarında Cin Tasavvuru. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30, 719-757.
• Hall, S. (2017). Temsil: Kültürel temsiller ve anlamlandırma uygulamaları (İ. Dündar, Çev.). Pinhan Yayınları. (İlk baskı:1997)
• Jones, R. S. (2022). Processes of abjection: Toward a Marxist theory of horror. Literature Interpretation Theory, 33(4), 277-295.
• Kırel, S. (2010). Kültürel çalışmalar ve sinema. Kırmızı Kedi Yayınevi.
• Kırel, S., & Nacar, E. Canavarsı-dişi temsili olarak Possession (1981) filminde abject kadın Öteki. Uluslararası Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli Dergisi, 5(1), 147-174.
• Kılınç, U. (2022). 50 maddede korku sineması. Karakarga Yayınları.
• Koçer, Z. (2019). The Monstrous-feminine and masculinity as abjection in Turkish horror cinema: An analysis of haunted (Musallat, Alper Mestçi, 2007). In Gender and contemporary horror in Film (pp. 151-165). Emerald Publishing Limited.
• Krippendorff, K. H. (2004). Content Analysis: An Introduction to Its Methodology, Sage Publications.
• Kristeva, J. (2024). Powers of horror: An essay on abjection. Columbia University Press. (İlk baskı: 1980)
• Martin, G. N. (2019). Why do you like scary movies? A review of the empirical research on psychological responses to horror films. Frontiers in psychology, 10, 22-98.
• Nelson, B. C. (2022). Possessed: New horror films in the Era of Neoliberalism (Yayınlanmamış Doktora Tezi). University of Tennessee, Knoxville.
• Özpay, O. (2019). Türk korku sinemasına panoramik bir bakış ve ideolojik izdüşümleri. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 32, 551-567.
• Özpay, O. (2020). Türkiye’de korku sineması literatürü üzerine bir değerlendirme. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 18(36), 543-582.
• Roge, A. M. (2017). Revolting bodies: abjection and the monstrous feminine in The Witch. Whitman College.
• Scognamillo, G., & Demirhan, M. (1999). Fantastik Türk Sineması. Kabalcı Yayınları.
• Şimşek, G. (2012). Sinemada korku ve din: 2000 sonrası Amerikan ve Türk filmlerinde cin unsurunun çözümlenmesi (Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Marmara Üniversitesi).
• Şimşek, G. (2015). Türk Korku Sineması Kronolojisi Cilt I 1914-2015.
• Şimşek, G. (2023). Türk Sinemasında Büyü. Kriter Yayınevi.
• Ufuk, İ. (2017). Dabbe, Gen ve Ada: Zombilerin Düğünü filmleri üzerinden Türk korku sinemasında anlatı yapısı. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 5(18), 2001-2026.
• Williams, L. (1991). Film bodies: Gender, genre, and excess. Film Quarterly, 44(4), 2-13.
• Yedidal, H. (2010). The return of the repressed: the representation of woman in recent Turkish horror films-Bastırılanın geri dönüşü: Son dönem Türk korku filmlerinde Kadın Temsili (Yayınlanmamış, Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yeşil, V. O. (2011). İslam inancında cinler (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İnternet Kaynakları
• Box Office Türkiye: https://www.boxofficeturkiye.com (Erişim Tarihi: 14.06.24)
• İslam Ansiklopedisi: https://www.islamansiklopedisi.org.tr (Erişim Tarihi: 08.05.24)
• Popüler Sinema: https://www.populersinema.com (Erişim Tarihi: 24.07.24)
• The Movie Database: https://www.themoviedb.org (Erişim Tarihi: 19.08.24)