Türkiye’deki araştırmacıların ERIC dizininde yayınlanan müzik temalı çalışmalarının incelenmesi

Year 2025, Volume: 15 Issue: 1, 90 - 107, 27.03.2025

Zeynep Özer , Fatih Aydemir , Hatice Onuray Eğilmez

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1615860

Abstract

Bu çalışmada, Ocak 2016-Kasım 2023 tarihleri arasında Türkiye'deki araştırmacılar tarafından hazırlanan ve ERIC veri tabanında yayımlanan makalelerin farklı değişkenler açısından eğilimlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Belirtilen tarihler arasında ERIC veri tabanında “Turkey” lokasyonu seçilerek, “music” anahtar kelimesi ile gerçekleştirilen taramada 260 makaleye ulaşılmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman analiziyle yürütülen bu çalışmada, veriler Sözbilir ve arkadaşları (2012) tarafından geliştirilen “Makale Sınıflama Formu” aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmaya göre, en fazla çalışma 2021 yılında yayımlanmış olup, makalelerin en çok “Educational Research and Reviews” dergisinde yer aldığı belirlenmiştir. Çalışmaların çoğunlukla tek yazarlı olduğu ve araştırma konularının ağırlıklı olarak öğrenci yeterliliklerine odaklandığı tespit edilmiştir. Araştırmalarda, çalışma grubu olarak en çok müzik eğitimi bölümü öğrencileri tercih edilmiştir. Yöntem açısından incelendiğinde, nicel yöntemlerde tarama modeli, nitel yöntemlerde ise içerik analizi en sık kullanılan yaklaşımlar olmuştur. Bu araştırma sonuçları, Türkiye'deki müzik temalı çalışmaların metodolojik tercihlerini ve odak noktalarını anlamaya katkı sağlayabilir. Ayrıca bu sonuçlar, farklı veri tabanlarında yapılacak benzer çalışmaların bulgularıyla birlikte değerlendirildiğinde, Türkiye’deki müzik araştırmacılarının çalışmalarının niteliğini ve niceliğini artırarak, uluslararası platformlarda daha fazla görünürlük kazanmalarına destek olacağı düşünülmektedir.

Keywords

Müzik, ERIC dizini, Trend analizi, Türkiye müzik araştırmacıları

Investigation of music themed studies published in ERIC index of researchers in TÜRKİYE

Abstract

This study aimed to determine the trends of the articles prepared by researchers in Türkiye and published in the ERIC database between January 2016 and November 2023 in terms of different variables. Between the specified dates, 260 articles were reached in the ERIC database by selecting the “Turkey” location and searching with the keyword “music”. In this study, which was conducted by document analysis, one of the qualitative research methods, data were collected through the “Article Classification Form” developed by Sözbilir et al. (2012). According to the research, the highest number of studies were published in 2021, and it was determined that the articles were mostly published in the journal “Educational Research and Reviews”. It was determined that the studies were mostly single-authored and the research topics mainly focused on student competencies. In the studies, music education department students were mostly preferred as the study group. In terms of methodology, the survey model in quantitative methods and content analysis in qualitative methods were the most frequently used approaches. The results of this study can contribute to understanding the methodological preferences and focal points of music-themed studies in Türkiye. In addition, when these results are evaluated together with the findings of similar studies to be conducted in different databases, it is thought that these results will support music researchers in Turkey to gain more visibility on international platforms by increasing the quality and quantity of their studies.

Keywords

Music, ERIC index, Trend analysis, Turkish music researchers

References

• About ERR. (2025). About educational research and reviews. 6 Ocak 2025 tarihinde https://academicjournals.org/journal/ERR/about adresinden alınmıştır
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri spss uygulamalı. Sakarya Yayıncılık.
• Alyörük, G. (2016). Türkiye’de gitar alanında yapılan lisansüstü tezler: Bir bibliyografya çalışması. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 19(35), 55-79. https://doi.org/10.31795/baunsobed.645333
• Arı, A. (Ed.). (2019). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Eğitim Yayınevi.
• Ateş, H. ve Özparlak, Ç. S. (2024). Türkiye’deki müzik dersi öğretim program üzerine yapılmış olan tezlerin bibliyografik yöntemle incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(3), 2423-2447. https://doi.org/10.17152/gefad.1471490
• Atilla, B. ve Akyürek, R. (2020). Examination of postgraduate theses on string instruments in Turkey. Educational Research and Reviews, 15(9), 581-586. https://doi.org/10.5897/ERR2020.4038
• Bahar, M. ve Kiras, B. (2017). Türkiye’de yayımlanan çevre eğitimi konulu makale ve tezlerin genel analizi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(4), 1702-1720. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.32772-363962
• Bandura, A. (2009). Exercise of personal and collective efficacy in changing societies. A. Bandura (Ed.). Self-efficacy in changing societies (1-45). Camridge University Press.
• Berki, P. ve Başarır, D. (2015). Kuruluşunun 79. yılında Ankara devlet konservatuvarı lisansüstü tez bibliyografyası. Sahne ve Müzik, (1), 35-59. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/116962 adresinden alınmıştır.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Can, Ü. K. ve Yılmaz, B. (2019). Türkiye’de müzik terapi konusunda oluşturulmuş bilimsel yayımların incelenmesi. Motif Akademi Halkbilim Dergisi. 12(27), 794-812. https://doi.org/10.12981/mahder.574009
• Cömert, M. ve Erim, A. (2018). Viyolonsel Eğitimiyle İlgili Araştırma Sonuçlarının Alana Katkısı ve Uygulanabilirliği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 107-129. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018.-363890
• Çepni, S. (2018). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Celepler Matbaacılık.
• Çiftçi, M. ve Ersoy, M. (2019). Okulöncesi eğitimi alanındaki araştırmaların yönelimleri: Bir içerik analizi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8(3), 862-886. http://dx.doi.org/10.30703/cije.581302
• Demirbatır, R. E. ve Kahraman, B., (2023). Viyolonsel ile İlgili YÖK Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanında Yayınlanan Araştırmaların Eğilimlerinin Belirlenmesi. Eğitim Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar, 577-615, İzmir: Duvar Yayınları.
• Demirbatır, R. E. (2001a). Müzik alanı yüksek lisans, doktora ve sanatta yeterlik tez bibliyografyası. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 123-141. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/153176 adresinden alınmıştır.
• Demirbatır, R. E. (2001b). Yaylı çalgılar yüksek lisans, doktora ve sanatta yeterlik tez bibliyografyası. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 143-150. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/153177 adresinden alınmıştır.
• Dilmaç, S. (2020). Türkiye’de görsel sanatlar eğitiminde araştırma ve yönelimler: 2000-2018 dönemi makalelerin içerik analizi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(44), 727-746. https://doi.org/10.31795/baunsobed.719793
• Doğan, C., D. ve Demir, E. (2017). Türkiye’de eğitim bilimleri alanında yayımlanan bilimsel Makalelerin Atıf Alma Düzeyinin ve H İndeksinin Yıllara Göre İncelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (60), 110-123. https://doi.org/10.16992/ASOS.13086
• Dubaz Bükülmez, İ. (2023). Türkiye’de müzik eğitimi bilim dallarında yapılan doktora tezlerinin içerik analizi (2014-2021). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(49), 49-60. https://doi.org/10.31795/baunsobed.1069921
• Ece, A. S. (2007a). Çoksesli Türk müziği bestecileri ile ilgili lisansüstü tez ve yayımlar antolojisi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 148-164. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/321716 adresinden alınmıştır.
• Ece, A. S. (2007b). Türkiye’de sosyal bilimler veri tabanında müzik ve müzik araştırmalarının yayımlandığı bilimsel süreli yayımların incelenmesi (2000-2006). Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 4 (2), 1-23. https://www.muzikegitimcileri.net/bilimsel/makale/S-Ece_12.pdf adresinden alınmıştır.
• Ece, A. S. (2014). Bilimsel dergilerde yayımlanan müzik makaleleri (bir bibliyografya denemesi) (2000-2006). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (2), 45-81. https://doi.org/10.11616/AbantSbe.192
• Ekici, G. (2012). Akademik Öz-Yeterlik Ölçeği: Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 43, 174-185. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/87315 adresinden alınmıştır. Erdem, D. (2011). Türkiye’de 2005–2006 yılları arasında yayımlanan eğitim bilimleri dergilerindeki makalelerin bazı özellikler açısından incelenmesi: Betimsel bir analiz. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 2(1), 140-147. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/65981 adresinden alınmıştır.
• ERICa (2023). Education resources information center. https://ies.ed.gov/ncee/projects/eric.asp adresinden alınmıştır.
• ERICb. (2023). Eric Basics. 1 Kasım 2023 tarihinde https://eric.ed.gov/?multimedia-basics adresinden alınmıştır.
• ERIC. (2025). Eric. 4 Ocak 2025 tarihinde https://eric.ed.gov/?q=music&ff1=locTurkey adresinden alınmıştır.
• Ertek Babaç, E. ve Köse, H.S. (2018). Türkiye’de 2011-2018 Yılları arasında yapılmış olan lisansüstü tezlerin bazı parametreler bakımından incelenmesi. Online Journal of Music Sciences, 3(1), 32-55. https://doi.org/10.31811/ojomus.430359
• Gencel Ataman, O., Parasiz, G. ve Kardes B. (2021). Research tendencies of the eric ındexed music education publications made in Turkey. International Online Journal of Educational Sciences, 13(3), 868-887. https://doi.org/10.15345/iojes.2021.03.016
• Gençel Ataman, Ö. (2009). Ülkemizde flüt ve flüt eğitimi alanlarında yapılan lisansüstü tezler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 341-352. https://dergipark.org.tr/tr/download/article- file/817952 adresinden alınmıştır.
• Gençel Ataman, Ö. (2019). Müzik öğretmenliği bilim dallarında yapılan flüt ile ilgili lisansüstü tezlerde araştırma eğilimleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(41), 113-132. https://doi.org/10.31795/baunsobed.581255
• Gökçe, O. (2019). Klasik ve nitel içerik analizi. Felsefe, yöntem ve uygulama. Çizgi Kitapevi.
• Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G. ve Reisoğlu, İ. (2012). Türkiye’de eğitim teknolojileri araştırmalarındaki eğilimler: 2000-2009 dönemi makalelerin içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 177-199. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/127546/ adresinden alınmıştır.
• Güler, A., Halıcıoğlu, M. B. ve Taşğın S. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma. Seçkin Yayıncılık.
• Gürler, D. A. (2021). Müzik öğretmenliği alanında yapılan araştırmalar üzerine bir inceleme. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(80), 1858-1880. https://doi.org/10.17755/esosder.870215
• İlbilge, İ. ve Zahal, O. (2020). Piyano alanında yayımlanan ulusal tez ve makaleler üzerine bir içerik analizi çalışması (1987-2020). (Kongre bildirisi). VI. Uluslararası Müzik ve Dans Kongresi, Alanya, Türkiye. https://www.academia.edu/44814259/Piyano_Alan%C4%B1nda_Yay%C4%B1mlanan_Ulusal_Tez_ve_Makaleler_%C3%9Czerine_Bir_%C4%B0%C3%A7erik_Analizi_%C3%87al%C4%B1%C5%9Fmas%C4%B1_1987_2020_ adresinden alınmıştır.
• Kaptanoğlu, E. (2023). Erken Öğrenme Yıllarında Piyano Eğitimi. Journal of Academic Social Science Studies, 16(95). https://doi.org/10.29228/JASSS.66473
• Kaptanoğlu, E. ve Çanakçı, P. (2015). Türkiye’de vokal müzikte piyano eşlik alanında yapılmış yüksek lisans, doktora ve sanatta yeterlik tezleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55). 198- 206 https://doi.org/10.17755/esosder.20305
• Karabulut, H. A., Karabulut A. ve Yıkmış A. (2016). Özel eğitimde müziğe yönelik Türkiye’de 2005-2015yılları arasında yapılan lisansüstü tezlerin gözden geçirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(İpekyolu Özel Sayısı), 2323-2338. https://silo.tips/download/zel-etmde-mze-ynelk-trkye-de-yillari-arasinda-yapilan-lsansst-tezlern-gzden-gerl adresinden alınmıştır.
• Karataş, Z. (2017). Sosyal bilim araştırmalarında paradigma değişimi: Nitel yaklaşımın yükselişi. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi 1(1), 68-86. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tushad/issue/31792/350444 adresinden alınmıştır.
• Kardeş, B. ve Parasız. G., (2020). Türkiye’de müzik eğitimi ana bilim dallarında görev yapan öğretim elemanlarının alan içi çalışmalarına genel bir bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(3), 1268-1280. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3809
• Karkın, A. M. (2011). Müzik bilimleri alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(2), 143-149. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/92418 adresinden alınmıştır.
• Köse, H. S. (2009). Tarihsel süreç ve günümüzdeki görüntüsü ile müzik eğitiminde lisansüstü programlar bildiriler. 8. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu. Samsun, Türkiye. https://www.muzikegitimcileri.net/sempozyum/ adresinden alınmıştır.
• Kurtaslan, Z. (2018). Türkiye’de yaylı çalgılarda yay teknikleri üzerine yapılan lisansüstü tez çalışmalarının incelenmesi. Fine Arts (NWSAFA), 13(4), 57-70. https://doi.org/10.12739/NWSA.2018.13.4.D0215
• Lehimler, E. (2023). 2012-2023 yılları arasında müzik eğitiminde yapılmış çalışmaların araştırma eğilimleri. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(5), 128-142. https://doi.org/10.19160/e-ijer.1338139
• Music Education Research. (2025). About this journal. 6 Ocak 2025 tarihinde https://www.tandfonline.com/journals/cmue20/about-this-journal#aims-and-scope adresinden alınmıştır.
• Núñez, M. G. ve Ceballos, J. P. (2008). Music education research in ERIC database. Electronic Journal of Music in Education, (22), 01-14. https://leemejournal.com/menuscript/index.php/leeme/article/view/336 adresinden alınmıştır.
• Ömür, Ö. ve Gültek, B. (2011). Türkiye’de 2000-2010 yılları arasında piyano üzerine yazılmış tezlerin analizi. NWSA Fine Arts Journal, 6(4), 463-471. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/186553 adresinden alınmıştır.
• Öztutgan, K. (2021). Türkiye’de gitar alanında yayımlanmış makalelerin analizi. Ekev Akademi Dergisi, (87), 307-320. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2566941 adresinden alınmıştır.
• Öztutgan, Z. (2016). Türkiye’de gitar alanında yapılan lisansüstü tezlerin analizi ve değerlendirilmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 684-708. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/253588 adresinden alınmıştır.
• Pajares, F. (2002). Gender and perceived self-efficacy in self-regulated learning. Theory Into Practice, 41(2), 116-125. https://doi.org/10.1207/s15430421tip4102_8
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative Research ve Evaluation Methods (3th edition). Sage Publications.
• Sağer, T. (2005). Müzik öğretmenliği bilim dallarında çalışılan lisansüstü tezlerin enstitü farklılıkları açısından değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (17), 243-245. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/235036 adresinden alınmıştır.
• Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Şendil, Ç. Ö. ve Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250. https://doi.org/10.33400/kuje.843306
• Senemoğlu, N. (2012). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Sonsel, Ö. B. (2018). Türkiye’de viyola alanında yazılmış lisansüstü tezlerin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (47), 340-359. https://doi.org/10.21764/maeuefd.403244
• Sönmez, D. ve Alacapınar, F. G. (2019). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık.
• Sözbilir, M., Kutu H. ve Yasar M. D. (2012) Science education research in Turkey. In: Jorde D. Dillon J. (Ed.) Science Education Research and Practice in Europe. Cultural Perpectives in Science Education, 5, 341-374. https://doi.org/10.1007/978-94-6091-900-8_14
• Tatar, C. C. ve Ece, A. S. (2012) Bilimsel dergilerdeki müzik makalelerinin bibliyometrik profili. Akademik Bakış Dergisi, (30), 1-16. file:///C:/Users/User/Downloads/Mzikmakalelerininbibliyometrikprofili2000-2007.pdf
• Tebiş, C. ve Okay, H. H., (2013). Türkiye’de müzik sanatı ve eğitiminde keman ve viyola konulu lisansüstü tezlerin konu ve yöntem olarak incelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports ve Science Education, 2 (2), 11-20. https://ijtase.net/index.php/ijtase/article/view/322/359 adresinden alınmıştır.
• Tek, M. ve Özgül, Y. (2022). Thematic evaluation of articles on music education published in TR index indexed journals between 2010-2020. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 23(3), 1799-1825. https://doi.org/ 10.17679/inuefd.1060559
• Toptaş, B. (2013). Uluslararası sanat müziği bestecileri üzerine yapılan lisansüstü çalışmalar. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31). 74-89. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/216101 adresinden alınmıştır.
• Toptaş, B. ve Güler, E. (2022). Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümleri Üzerine Yapılan Lisansüstü Tezler. Journal of Academic Social Science Studies, 15(91). https://doi.org/10.29228/JASSS.64105
• Turna, Ö. ve Bolat, M. (2015). Eğitimde disiplinlerarası yaklaşımın kullanıldığı tezlerin analizi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34 (1), 35-55. https://doi.org/10.7822/omuefd.34.1.3
• Tutkun, C., Filiz, T. ve Akbaba, F. (2022). Türkiye’de öz düzenleme ile ilgili yapılan araştırmalardaki genel eğilimlerin incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 328-349. https://doi.org/10.33711/yyuefd.1067613
• ÜAKb. (2025). 2024 Mart dönemi doçentlik başvuru şartları. 6 Ocak 2025 tarihinde https://www.uak.gov.tr/Sayfalar/docentlik/basvuru-sartlari/2024/2024-mart-donemi-docentlik-basvuru-sartlari.aspx adresinden alınmıştır.
• ÜAKa. (2025). 2022 Ekim dönemi doçentlik başvuru şartları. 5 Ocak 2025 tarihinde https://www.uak.gov.tr/documents/docentlik/2022/2022-ekim-donemi/basvuru-sartlari/TA_Tablo1_2022E_27092022.pdf adresinden alınmıştır.
• Üstün, A. ve Umuzdaş, S. (2023). Metafor yöntemiyle çalışılmış müzik makalelerindeki genel eğilim. Online Journal of Music Sciences, 8(1), 103-115. https://doi.org/10.31811/ojomus.1248819
• Varış, Y. A. (2012). Türkiye’de viyola üzerine yazılmış lisansüstü tezlerin analizi. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 1247-1260. https://doi.org/10.9761/jasss_484
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2000). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (12. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, O, Ş. (2012). Türkiye’de viyolonsel alanında yapılmış yüksek lisans, doktora ve sanatta yeterlilik tezleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 701-716. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/806973 adresinden alınmıştır.
• Yıldırım, O. Ş. ve Tunca, B. E. (2014). Türkiye’de oda müziği alanında yapılmış yüksek lisans, doktora ve sanatta yeterlik tezleri. Folklor/Edebiyat Dergisi, 20(80), 207-219. https://www.folkloredebiyat.org/Makaleler/446847524_fe-80-14.pdf
• Yılmaz, H., & Açar, Y. (2023). Bibliometric analysis of graduate theses on music culture in Türkiye. Journal for the Education of Gifted Young Scientists, 11(1), 15-32. https://doi.org/10.17478/jegys.1232182
• Zahal, O. (2010). Türkiye'de müzik alanında yayımlanan bilimsel makalelere ilişkin bir inceleme (Tez No. 387948) [Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden alınmıştır.
• Zimmerman, B. J. (2000). Self-efficecy: An essential motive to learn. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 82-91. https://doi.org/10.1006/ceps.1999.1016