BİLGİSAYAR VERİLERİNDE ARAMA, KOPYALAMA, EL KOYMA TEDBİRİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ VE BENZER KAVRAMLAR

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 153 - 185, 30.06.2021

Burak Çekiç

https://doi.org/10.51562/nkuhukuk.2021217

Öz

Bilişim sistemlerinde ve bilgisayar verilerinde, ceza yargılamasının konusunu oluşturan suçlara ilişkin deliller bulunabilmektedir. Bilgisayar verilerinde, sadece TCK’nın bilişim alanında suçlar bölümünde yer alan ve bilişim sistemlerine özgü suçlar değil, gerçek hayatta işlenebilen tüm suçlarla ilgili deliller bulunabilmektedir. Bir yargılamada bilgisayar verilerinde yer alan deliller araştırılmadığında, değerli şeyler kaçırılıyor demektir. Bilgisayar verilerinden delil elde etme süreci adli bilişim olarak adlandırılmaktadır. Elde edilen delile, sayısal delil veya elektronik delil adı verilmektedir.
Sayısal delillerin kendilerine has özellikleri bulunmaktadır. Bu özellikler nedeniyle bilgisayar verilerinde arama ve el koyma tedbiri icra edilirken geleneksel arama ve el koyma yöntemlerinin yanı sıra başka adli bilişim uygulamalarının hukuka uygun olarak yerine getirilmesi gerekmektedir. Hukuka uygunluk için yasal dayanak, CMK’nın 134. maddesinde yer alan bilgisayar verilerinde arama ve el koyma düzenlemesi ile sağlanmaktadır.
Bu makalenin hedefi, bilgisayar verilerinde arama ve el koymanın tanımını, işlevini ve hukuki niteliğini ve benzer kavramları araştırmaktır.

Anahtar Kelimeler

Bilgisayarlarda arama, bilgisayarlarda el koyma, adli kopyalama, adli bilişim, sayısal delil.

LEGAL NATURE OF SEARCHING, COPYING AND SEIZURING OF COMPUTER DATA AND SIMILAR TERMS

Öz

Evidence of crimes that are the subject of criminal proceedings can be found in information systems and computer data. In computer data, evidence can be found not only for crimes specific to informatics systems, but also for all crimes that can be committed in real life. When the evidence contained in computer data is not investigated in a trial, valuable things are being missed. The process of obtaining evidence from computer data is called computer forensics. The evidence obtained is called digital evidence or electronic evidence.
Digital evidence has its own characteristics. Due to these features, while doing a search and seizure on computer data, other computer forensics applications must be executed in accordance with the law besides traditional search and seizure methods. The legal basis for compliance with the law is provided by the regulation of search and seizure of computer data in article 134 of the Turkish Criminal Procedural Code - TCPC.
The aim of this article is to explore the definition, function and legal nature of computer data search and seizure, and similar concepts.

Anahtar Kelimeler

computer search, computer seizure, forensic image, computer forensics, digital evidence.

Kaynakça

• Aldemir H, Adli - Önleme Arama ve Elkoyma (1. edn, Adalet Yayınları 2018)
• “American Heritage Dictionary Entry: Backup” (The American Heritage Dictionary of the English Language, 2020) <https://www.ahdictionary.com/word/search.html?q=backup> Erişim tarihi 24 Kasım 2020
• Årnes A (ed), Digital Forensics (John Wiley & Sons, Inc 2018)
• Ashouri A, Bowers C ve Warden C, “An Overview Of The Use Of Digital Evidence In International Criminal Courts” (International Human Rights Law Clinic, Samuelson Law, Technology & Public Policy Clinic at the University of California, Berkeley, School of Law 2013) <https://www.law.berkeley.edu/files/HRC/Scholarly_articles_Salzburg_2013.pdf> Erişim tarihi 12 Mart 2019
• Başlar Y, Ceza Yargılamasında Elektronik Delil (Yetkin Yayınları 2016)
• Baştürk İ, “Bilgisayar Sistemleri İle Verilerinde Arama Kopyalama ve Elkoyma” (2010) 2 Fasikül, İstanbul Kültür Üniversitesi CEHAMER Aylık Hukuk Dergisi 23
• Berber LK, Adli Bilişim (1. edn, Yetkin Yayınları 2004)
• Bostancı Ü ve Benzer R, “Search , Copy and Seizure On The Computers In The Turkish Legal System. Türk Hukuk Sisteminde Bilgisayarlarda Arama, Kopyalama ve El Koyma” (2015) 12 International Journal of Human Sciences
• Brenner SW, “Seizure” (CYB3RCRIM3 Observations on Technology, Law and Lawlessness, 2006) <http://cyb3rcrim3.blogspot.com/2006/02/seizure.html> Erişim tarihi 06 Kasım 2020
• ——, “Copying as a Seizure (Again)” (CYB3RCRIM3 Observations on Technology, Law and Lawlessness, 2009) <http://cyb3rcrim3.blogspot.com/2009/07/copying-as-seizure-again.html> Erişim tarihi 05 Kasım 2020
• Çakır H ve Kılıç MS, “The Keyword Search Method and It’s Importance in Computer Forensics / Adli Bilişimde Anahtar Kelime Araması Metodu ve Önemi” (2016) 13 Journal of Human Sciences 2368
• Casey E, Digital Evidence And Computer Crime (2. edn, Academic Press 2004)
• —— (ed), Handbook Of Digital Forensics And Investigation (2010)
• ——, Digital Evidance And Computer Crime (3. edn, Elsevier 2011)
• Çelik M, “Bilgisayarda Arama, Kopyalama Ve Elkoyma CMK m. 134” (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü 2018)
• Centel N ve Zafer H, Ceza Muhakemesi Hukuku (4. edn, Beta Yayınları 2006)
• ——, Ceza Muhakemesi Hukuku, Yenilenmiş ve Gözden Geçirilmiş (10. edn, Beta Yayınları 2013)
• Çolak H ve Taşkın M, Ceza Muhakemesi Kanunu Şerhi (Seçkin Yayınları 2007)
• Değirmenci O, Ceza Muhakemesinde Sayısal (Dijital) Delil (1. edn, Seçkin Yayınları 2014)
• Ghappour A, “Searching places unknown: Law enforcement jurisdiction on the dark web” (2017) 69 Stanford Law Review 1197
• Gladyshev P, “Formalising Event Reconstruction in Digital Investigations” (Doktora Tezi, University College Dublin, Faculty of Science 2004)
• Gökcen A and others, Ceza Muhakemesi Hukuku (4. edn, Adalet Yayınları 2020)
• Goldstein S, “Two Key Differences Between Digital Forensic Imaging And Digital Forensic Clone And How They Can Affect Your Legal Case .” (Digital Forensics, 2019) <https://capsicumgroup.com/2-key-differences-between-digital-forensic-imaging-and-digital-forensic-clone-and-how-they-can-affect-your-legal-case/#:~:text=Broadly speaking%2C forensic backups are,data is an unaltered state.> Erişim tarihi 24 Kasım 2020
• “How Long Does A Forensic Exam Take?” (Computer Evidence Recovery, 2020) 1 <https://www.computerpi.com/resources/how-long-does-a-forensic-exam-take/> Erişim tarihi 27 Kasım 2020
• Jones N and others, “Electronic Evidence Guide a Basic Guide for Police Officers, Prosecutors and Judges” (2014)
• Kävrestad J, Fundamentals of Digital Forensics_ theory, methods, and real-life applications-Springer (Springer US 2020)
• Kaya MB, “Hukuki Açıdan Bilişim Suçları, Siber Güvenlik ve Adli Bilişim” içinde Şeref Sağıroğlu ve Mustafa Şenol (ed), Siber Güvenlik ve Savunma Problemler ve Çözümler (1. edn, Grafiker Yayınları 2019)
• Keller C ve Braun F, Telekommunikationsüberwachung und andere verdeckte Ermittlungsmaßnahmen (Richard Boorberg Verlag 2019)
• Kerr OS, “Searches and Seizures In A Digital World” [2005] Harward Law Review 532
• ——, “Fourth Amendment Seizures of Computer Data” (2010) 119 The Yale Law Journal 700
• Kiçeci H, “Bilgisayar Medyalarına İlk Müdahale” içinde Hüseyin Çakır ve Mehmet Serkan Kılıç (ed), Adli Bilişim ve Elektronik Deliller2 (Seçkin Yayınları 2014)
• Kızılyar M, “Ceza Yargılamasında Dijital Verilerin Delil Değeri” (2014) 50 Adalet Dergisi 72
• National Institute of Standards and Technology, Digital Data Acquisition Tool Specification (NIST 2004)
• Nelson B, Phillips A ve Steuart C, Guide to Computer Forensics and Investigations: Processing Digital Evidence Fifth Edition (Cengage Learning 2016)
• Nelson S, Pro Data Backup and Recovery (Springer US 2011)
• Newman RC, Computer Forensics Evidence Collection and Management, c 1 (Auerbach Publications 2007)
• Özbek VÖ, Doğan K ve Bacaksız P, Ceza Muhakemesi Hukuku (12. edn, Seçkin Yayınları 2019)
• Özen M ve Baştürk İ, Temel Hak ve Özgürlükler Bağlamında Bilişim - İnternet ve Ceza Hukuku (1. edn, Adalet Yayınları 2011)
• Özen M ve Özocak G, “Adli Bilişim, Elektronik Deliller ve Bilgisayarlarda Arama ve El Koyma Tedbirinin Hukuki Rejimi (CMK m. 134)” (2015) 1 Ankara Barosu Dergisi 43
• Öztürk B and others, Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku (13. edn, Seçkin Yayınları 2019)
• Saudi M, “An Overview of Disk Imaging Tool in Computer Forensics” (Information Security Reading Room, 2001) <https://www.sans.org/reading-room/whitepapers/incident/overview-disk-imaging-tool-computer-forensics-643> Erişim tarihi 16 Kasım 2020
• Şirikçi AS ve Cantürk N, “Adli Bilişim İncelemelerinde Birebir Kopya Alınmasının (İmaj Almak) Önemi” (2012) 5 Bilişim Teknolojileri Dergisi 29
• Sırma Ö, “Güncel Olaylar Çerçevesinde 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda Arama” (2009) 34 Terazi Hukuk Dergisi
• Stanfield AR, “The Authentication of Electronic Evidence” (Doktora Tezi, Queensland University of Technology, Faculty of Law 2016)
• Tanrıkulu C, Ceza Muhakemesi Hukukunda Bilişim Sistemlerinde Arama ve Elkoyma (1. edn, Adalet Yayınları 2014)
• The Sedona Conference Working Group on Electronic Document Retention & Production, “The Sedona Principles: Best Practices Recommendations & Principles for Addressing Electronic Document Production Second Edition” (2007)
• Topaloğlu N, “Bilgisayar Mimarisi” içinde Hüseyin Çakır ve Mehmet Serkan Kılıç (ed), Adli Bilişim ve Elektronik Deliller (1. edn, Seçkin Yayınları 2014)
• Ünal OG, “Bilgisayarlarda Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde Arama Kopyalama ve Elkoyma” (Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ensitüsü 2011)
• Wu J-Y, “Die Online-Durchsuchung und der Suchbegriff im Internet” içinde Hans-Jürgen Lange ve Astrid Bötticher (ed), Cyber-Sicherheit (Springer VS 2015)
• Yaşar Y ve Dursun İ, “Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde Arama, Kopyalama ve Elkoyma Koruma Tedbiri” (2013) 19 Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 3
• Yenisey F ve Nuhoğlu A, Ceza Muhakemesi Hukuku (7. edn, Seçkin Yayınları 2019)
• Yetim S, Ceza Muhakemesi Kapsamında Sosyal Medyadan Elektronik Delil Toplama ve Değerlendirme (1. edn, Seçkin Yayınları 2016)