Metalworking has been a very important craft for the steppe Turks, who lived in the Eurasian steppes for a long time in the pre-Islamic period. Metals such as gold, silver, copper, bronze and iron, which are used in many fields in today's world, have been successfully used by steppe Turks in household goods, war tools, horse harnesses, ornaments and jewelry. This situation is clearly understood both from the results obtained from the finds and from the information given by the sources. Especially iron has been a very important sacred metal for the steppe Turks, who have gained fame in the world for separating and processing the mentioned metals from their ores since the earliest times.
For steppe Turks, iron is a mythological metal that does not belong to this world. This situation has been accepted by the researchers in relation to the celestiality of iron. As a matter of fact, the first iron processed by the steppe Turks is not the iron obtained from the ore by extracting it from the ground. It is a known fact that the steppe Turks, who started iron work with meteor iron falling from the sky for the first time, accepted the sky as the place of God. When evaluated within the framework of this belief, the possibility of sending meteor iron falling from the sky as a gift by God is a normal thought in terms of Turkish culture. This sacred position of iron in Turkish culture caused the blacksmiths who worked and shaped it and thought to be protected by special spirits, and even the tools such as anvils, hammers and bellows used by them were considered sacred.
İslamiyet öncesi dönemde Avrasya bozkırlarında uzun süre yaşam sürmüş olan bozkır Türkleri için metal işlemeciliği oldukça önemli bir zanaat olmuştur. Günümüz dünyasında da birçok alanda kullanılan altın, gümüş, bakır, tunç ve demir gibi metaller bozkır Türkleri tarafından ev eşyalarında, savaş aletlerinde, at koşum takımlarında, süs eşyalarında ve takılarda başarılı bir şekilde kullanılmıştır. Bu durum hem buluntulardan elde edilen sonuçlardan hem de kaynakların verdiği bilgilerden net bir şekilde anlaşılmaktadır. En eski devirlerden itibaren bahsi geçen metalleri cevherinden ayırma ve işleme konusunda Dünya’da şöhret kazanan bozkır Türkleri için özellikle demir oldukça önemli kutsal bir metal olmuştur.
Bozkır Türkleri açısından demir bu Dünya’ya ait olmayan mitolojik bir metaldir. Bu durum araştırmacıların geneli tarafından demirin gökselliği ile ilişkilendirilmiştir. Nitekim bozkır Türklerinin ilk işledikleri toprak altından çıkarılarak cevherinden elde edilen demir olmamıştır. Demir işleme sanatına ilk defa gökten düşen meteor demiri ile başlayan bozkır Türklerinin, göğü Tanrı mekânı olarak kabul ettikleri bilinen bir gerçektir. Bu inanış çerçevesinde değerlendirildiğinde gökten düşen meteor demirinin Tanrı tarafından hediye ve lütuf olarak gönderilme ihtimali Türk kültürü açısından yadırganacak bir düşünce tarzı değildir. Demirin Türk kültüründeki bu kutsal pozisyonu onu işleyerek şekillendiren ve özel ruhlar vasıtasıyla korunduğu düşünülen demircilerin, hatta onların kullandığı örs, çekiç ve körük gibi aletlerin dahi kutsal kabul edilmesine sebep olmuştur.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | December 26, 2021 |
Submission Date | November 6, 2021 |
Published in Issue | Year 2021 |
Ortaçağ Araştırmaları Dergisi'nde yayınlanan makaleler, Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC 4.0) ile lisanslanmıştır. Bilimsel araştırmaları kamuya ücretsiz sunmanın bilginin küresel paylaşımını artıracağı ilkesini benimseyen dergi, tüm içeriğine anında açık erişim sağlamaktadır. Makalelerdeki fikir ve görüşlerin sorumluluğu sadece yazarlarına ait olup Ortaçağ Araştırmaları Dergisi'nin görüşlerini yansıtmazlar. Kullanım Şartları ve Gizlilik Politikası