The Mediating Role of Employee Voice in the Effect of Thriving at Work on Work Alienation

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 1125 - 1144, 02.08.2022

Murat Baş

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1097577

Öz

The concept of thriving at work is an important concept that scientists and businesses have been interested in for a long time, and many studies and experiments have been made on how employees will be successful at work. It is thought that thriving at work will be more effective and important not only unilaterally, but also the individual's self-development, with the effect of his interaction in the workplace. In this context, data were collected from 263 employees of a private factory operating in the province of Erzincan by survey method. The obtained data were analyzed with statistical programs (SPSS 22, AMOS 23 and PROCESS macro). As a result of the analysis, it was seen that thriving at work had a negative effect on work alienation and a positive effect on employee voice, at the same time, there was a negative relationship between employee voice and work alienation. In addition, it has been determined that the voice of the employee has a mediating role in the effect of thriving at work-on-work alienation. In the literature, there is no study that examines these three variables together and examines the mediating role of employee voice in the relationship between thriving at work and work alienation. In this respect, it is anticipated that the research will contribute to the literature and will be an important resource in future studies.

Anahtar Kelimeler

Thriving At Work, Employee Voice, Work Alienation

İşte Kendini Yetiştirmenin İşe Yabancılaşma Üzerine Etkisinde Çalışan Sesliliğinin Aracılık Rolü

Öz

İşte kendini yetiştirme kavramı, uzun süredir bilim adamlarının ve işletmelerin yakından ilgilendiği, çalışanların işte nasıl başarılı olacağına dair birçok çalışmanın yapıldığı önemli bir kavramdır. İşte kendini yetiştirme sadece tek taraflı olarak bireyin kendini geliştirmesinin yanında işyerindeki etkileşimin etkisiyle daha da etkin ve önemli olacağı düşünülmüştür. Bu çalışmada işte kendini yetiştirmenin işe yabancılaşma üzerindeki etkisinde çalışan sesliliğinin aracılık rolü incelenmiştir. Bu kapsamda, Erzincan ilinde faaliyette bulunan özel bir fabrikanın 263 çalışanına anket uygulanmıştır. Ankete katılan çalışanlardan toplanan veriler istatistik programlarıyla analiz edilmiştir. Analizler sonucunda işte kendini yetiştirme, işe yabancılaşma üzerinde negatif ve çalışan sesliliği üzerinde pozitif etkisinin olduğu, aynı zamanda çalışan sesliliği ile işe yabancılaşma arasında negatif bir ilişki tespit edilmiştir. Araştırmada çalışan sesliliği, işte kendini yetiştirme ile işe yabancılaşma arasındaki ilişkide aracı role sahip olduğu saptanmıştır. Literatürde daha önce yapılan çalışmalarda, bu üç değişkeni bir arada inceleyen ve işte kendini yetiştirme ile işe yabancılaşma arasındaki ilişkide çalışan sesliliğinin aracılık rolünü daha önce inceleyen bir çalışma bulunmamaktadır. Bu bakımdan araştırmanın literatüre katkı sağlayacağı ve bundan sonraki çalışmalarda önemli bir kaynak olacağı öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İşte Kendini Yetiştirme, Çalışan Sesliliği, İşe Yabancılaşma

Kaynakça

• Aiken, M. & Hage, J. (1966). Organizational alienation: A comparative analysis. American Sociological Review, 31(4), 497-507.
• Baron, R. M. & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of personality and social psychology, 51(6), 1173-1182.
• Bolat, Ö., Alayoğlu, N., & Koçak, Ö. E. (2018). Rol belirsizliği ve çatışmasının işte kendini yetiştirme üzerindeki etkileri. Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 347-370.
• Çetin, Ş., & ÇAKMAKÇI, C. (2012). Çalışan sesliliği ölçeğini Türkçeye uyarlama çalışması. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 22(2), 1-20.
• Çırpan, H., Vardarlıer, P., & Koçak, Ö. E. (2019). Kişi-iş uyumu ve yaşam doyumu ilişkisinde işte kendini yetiştirmenin aracı etkisi1.
• Dinevski, D., & Dinevski, I. V. (2004). The concepts of university lifelong learning provision in Europe. Transition Studies Review, 11(3), 227-235.
• Ergun Özler, N. D., & Dirican Özçınar, M. (2014). Örgütlerde yabancılaşma ile tükenmişlik sendromu arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 39, 291-310.
• Gürbüz, S. (2019). Sosyal Bilimlerde Aracı, Düzenleyici ve Durumsal Etki Analizleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Hayes, A. F. (2013). Introduction to Mediation, Moderation, and Conditional Process Analysis First Edition: A Regression-Based Approach. The Guilford Press, New York.
• Hayes, A. F. (2018). Introduction to Mediation, Moderation, and Conditional Process Analysis Second Edition: A Regression-Based Approach. The Guilford Press, New York.
• Hirschfeld, R. R., Feild, H. S., & Bedeian, A. G. (2000). Work alienation as an individual‐difference construct for predicting workplace adjustment: A test in two samples 1. Journal of Applied Social Psychology, 30(9), 1880-1902.
• Holland, P., Cooper, B. & Sheehan, Cathy (2016). Employee voice, supervisor support, and engagement: the mediating role of trust. Human Resource Management, 1-15.
• Hou, A. CY., Chen, Y-C & Shang, R-A (2016). Mutual relations in ERP implementation: The ımpacts of work alienation and organizational support in state-owned enterprise. Procedia Computer Science, 100, 1289-1296.
• Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff Criteria for Fit Indexes in Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6 (1), 1-55.
• Hung, H. K., Yeh R. S. & Shih H. Y. (2012). Voice Behavior and Performance Ratings: The Role of Political Skill. International Journal of Hospitality Management, 31, 442-450.
• Jha, N., Potnuru, R.K.G., Sareen, P. & Shaju, S. (2019). Employee voice, engagement and organizational effectiveness: a mediated model. European Journal of Training and Development, 43(7-8), 699-718.
• Kanten, P. & Ülker, F. (2014). Yönetim tarzının üretkenlik karşıtı iş davranışlarına etkisinde işe yabancılaşmanın aracılık rolü. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (32), 16-40.
• Kanungo, R. N. (1992). Alienation and empowerment: Some ethical imperatives in business. Journal of Business Ethics, 11 (5-6), 413-423. Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. 23. Basım, Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti, Ankara.
• Khan, M. A. S., Jianguo, D., Mann, A., Saleem, S., Boamah, K. F., Javed, U., Usman, M. (2019). Rejuvenating the concept of work alienation through job demands-resources model and examining its relationship with emotional exhaustion and explorative and exploitative learning. Psychology Research and Behavior Management, 12, 931-941.
• Koçak, D. (2019). Dönüştürücü liderlik ile çalışan sesliliği arasındaki ilişkide işe yabancılaşmanın aracı etkisi: Bankacılık sektöründe bir araştırma. 3rd International Management and Social Sciences Conference, November 2-4, 2019 İstanbul / Turkey, 138-148.
• Koçak, Ö. E. (2016). How to enable thriving at work through organizational trust. International Journal of Research in Business and Social Science, 5(4), 40-52.
• Koçak, Ö. E. & Agun, H. (2019). Explaining employee voice behavior through intragroup relationship quality and the role of thriving at work. Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 179-202.
• Mallinckrodt, B., Abraham, W. T., Wei, M., & Russell, D. W. (2006). Advances in Testing the Statistical Significance of Mediation Effects. Brief Report. Journal of counseling psychology, 53 (3), 372-378.
• Maynes, T. D. & Podsakoff, P. M. (2014). Speaking more broadly: An examination of the nature, antecedents, and consequences of an expanded set of employee voice behaviors. Journal of Applied Psychology, 99(1), 87–112. https://doi.org/10.1037/a0034284
• Mishra P. & Datta, B. (2011). Perpetual Asset Management of Customer-Based Brand Equity-The PAM Evaluator. Current Research Journal of Social Science, 3 (1), 34-43.
• Morrison, E. W. (2011). Employee voice behavior: Integration and directions for future research. Academy of Management Annals, 5(1), 373–412.
• Morrison, E. W. (2014). Employee voice and silence. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 1(1), 173–197.
• Mottaz, C. J. (1981). Some Determinants of Work Alienation. Sociological Quarterly 22(4), 515-529.
• Nye, C. D., & Drasgow, F. (2011). Assessing goodness of fit: Simple rules of thumb simply do not work. Organizational Research Methods, 14 (3), 548-570.
• Oral Ataç, L. (2018). Çalışan Sesliliği, (Ed. E. Güven & S. Çavuşoğlu), Yeni Nesil İşletmelerde Güncel Eğilimler, ss.242-234, Beta, İstanbul. Oruç, E. (2020). Türkiye’de işe yabancılaşma (work alienation) literatürüne ilişkin betimsel bir inceleme. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(4), 327-351.
• Özbek, M. F. (2011). Örgüt içerisindeki güven ve işe yabancılaşma ilişkisinde örgüte uyum sağlamanın aracı rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 231-248.
• Podsakoff, P. M., Scott B. M. & Nathan P. P. (2012). Sources of method bias in social science research and recommendations on how to control it. Annual Review of Psychology, 63, 539-569.
• Porath, C., Spreitzer, G., Gibson, C., & Garnett, F. G. (2012). Thriving at work: Toward its measurement, construct validation, and theoretical refinement. Journal of Organizational Behavior, 33(2), 250-275.
• Powell, W. E. (1994). The relationship between feelings of alienation and burnout in social work. families in society. The Journal of Contemporary Social Services, 75(4), 229–235.
• Rusbult, C. E., Zembrodt, I. M. & Gunn, L. K. (1982). Exit, voice, loyalty, and neglect: Responses to dissatisfaction in romantic involvements. Journal of Personality and Social Psychology, 43(6), 1230.
• Seeman, M. (1959). On the meaning of alienation. American Sociological Review, 24(6), 783-791.
• Sheng, X. & Zhou, H. (2021). The effect of decent work on voice behavior: The mediating role of thriving at work and the moderating role of proactive personality. Current Psychology.
• Spreitzer, G., Sutcliffe, K., Dutton, J., Sonenshein, S., & Grant, A. M. (2005). A socially embedded model of thriving at work. Organization science, 16(5), 537-549.
• Şimşek, H., Balay, R. ve Şimşek, A. S. (2012). İlköğretim sınıf öğretmenlerinde mesleki yabancılaşma. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(1), 53-72.
• Tavakol, M. & Dennick, R. (2011). Making sense of Cronbach’s Alpha. International Journal of Medical Education, 2, 53-55.
• Tangirala, S. & Ramanujam, R. (2008). Exploring nonlinearity in employee voice: The effects of personal control and organizational identification. Academy of Management Journal, 51(6), 1189–1203.
• Tuna, M. & Yeşiltaş, M. (2014). Etik iklim, işe yabancılaşma ve örgütsel özdeşleşmenin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: Otel işletmelerinde bir araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(1), 105-117. doi: 10.17123/atad. vol25iss110650.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2005). Bilimsel Araştırma Süreci ve Spss ile Veri Analizi. Detay Yayıncılık, Ankara.
• Ural, A. & Kılıç, İ. (2018). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. Yenilenmiş 6. Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Usman, M., Ali, M., Yousaf, Z., Anwar, F., Waqas, M. & Khan, M. A. S. (2020). The relationship between laissez-faire leadership and burnout: Mediation through work alienation and the moderating role of political skill. Canadian Journal of Administrative Sciences / Revue Canadienne des Sciences de l'Administration, 1-12.
• Üstün, F. & Çamlıca, K. (2017). Örgütsel yabancılaşmanın örgütsel sessizlik üzerindeki ilişkide iş tatmininin aracılık etkisi: Nevşehir ili kamu çalışanları örneği. Journal of Recreation and Tourism Research, 4(3), 93-105.
• Van Dyne, L. & LePine, J. A. (1998). Helping and voice extra-role behaviors: evidence of construct and predictive validity. Academy of Management Journal, 41(1), 108–119.
• Van Dyne, L., Ang, S., ve Botero, I. C. (2003). Conceptualizing employee silence and employee voice as multidimensional constructs. Journal of Management Studies, 40(6), 1359–1392. https://doi.org/10.1111/1467-6486.00384.
• Yadav, G. K. & Nagle, Y. K. (2012). Work alienation and occupational stress. Social Science International, 28(2), 333-344.
• Yılmaz, S. & Sarpkaya, P. (2009). Eğitim örgütlerinde yabancılaşma ve yönetimi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 315-333.
• Yousaf, K., Abid, G., Butt, T. H., Ilyas, S., & Ahmed, S. (2019). Impact of ethical leadership and thriving at work on psychological well-being of employees: mediating role of voice behaviour. Business, Management and Economics Engineering, 17(2), 194-217.
• Yürür, S. (2019). Örgütsel Davranış Kuramları. Beta Yayıncılık, İstanbul.