İşletmelerin Türkiye Muhasebe Standartları Uygulamalarında Karşılaştığı Sorunlar: Borsa İstanbul’da Bir Araştırma

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 3, 3469 - 3490, 30.11.2023

Adem Dursun , Nazan Güngör Karyağdı

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1195422

Öz

Öz
Bu çalışmada, Borsa İstanbul’da faaliyet gösteren işletmelerin muhasebe standartları uygulanmalarında karşılaştığı sorunların tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada nicel veri yöntemleri içerisinde yer alan anket tekniği kullanılmış olup; araştırma sonucunda elde edilen bulgular SPSS paket programında analiz edilerek değerlendirilmiştir. Araştırmada Borsa İstanbul’da faaliyet gösteren 479 evren içerisinden 251 firmanın anketi çalışmaya dâhil edilmiştir. Çalışma sonucunda, muhasebe standartlarının işletmelerin mevcut yoğunluğuna ek olarak yoğunluk oluşturması, işlemlerin yapıldığı anda yöntemlerde değişikliklerin yapılması, ara dönem mali tablo düzenlemesinde zorlukların yaşanması (yılsonu yapılacak işlemlerin nasıl yapılacağına ilişkin yaşanan sorunlar), standartların eğitimi konusunda yetersizliğin olması ve değer düşüklüğü testinin yapılması dönemi (yıl sonu-ara dönem) noktasında birtakım sorunların yaşandığı tespit edilmiştir. Çalışmada elde edilen bir diğer sonuç ise, Borsa İstanbul’da faaliyet gösteren firmaların daha çok raporlama ve vergi konularını esas alan standartları kullandıkları görülmektedir. Çalışmada firmaların en çok kullandığı Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) tespit edilmiştir. Bu standartlar sırasıyla; TMS-1, TMS-7, TMS-32, TMS-12, TMS-2, TMS-23 ve TMS-27 standartları olarak belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Standartlar, Muhasebe Standartları, ,Borsa İstanbul, İşletmeler, Sorunlar

Anahtar Kelimeler

Standartlar, Muhasebe Standartları, Borsa İstanbul, İşletmeler, Sorunlar

Problems Faced by Businesses in Implementation of Turkish Accounting Standards: A Research in Borsa Istanbul

Öz

Abstract
This study, it is aimed to determine the problems faced by the companies operating in Borsa Istanbul in the implementation of accounting standards. The survey technique, which is one of the quantitative data methods, was used in the study; The findings obtained as a result of the research were analyzed and evaluated in the SPSS package program. In the research, the questionnaires of 251 companies from 479 universes operating in Borsa Istanbul were included in the study.
As a result of the study, it was concluded that the accounting standards created a density in addition to the current density of the enterprises, changes in the methods at the time of the transactions, difficulties in the preparation of the interim financial statements (problems about how to make the year-end transactions), inadequacy in the training of the standards and the period of performing the impairment test ( It has been determined that there are some problems at the point of the end of the year-interim period). Another result obtained in the study is that companies operating in Borsa Istanbul mostly use standards based on reporting and tax issues. In the study, Turkish Accounting Standards (TMS) most used by companies were determined. These standards are respectively; TMS-1, TMS-7, TMS-32, TMS-12, TMS-2, TMS-23 and TMS-27 are determined as standards.
Keywords: Standards, Accounting Standards, Businesses, Borsa Istanbul, Issues

Anahtar Kelimeler

Standards, Accounting Standards, Businesses, Borsa Istanbul, Issues

Kaynakça

• Kaynakça Ağkan, F. (2017). "Türkiye Muhasebe Standartlarının Uygulanmasında Karşılaşılan Sorunlar". Ünye İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1(1), 17-23.
• Akgül, B. A., ve Akay, H. (2003 ). Uluslararası Muhasebe Standartları ve Türkiye Uygulama Etkinliğine İlişkin Bir Araştırma (2.Baskı). İstanbul : Türkmen Kitapevi .
• Arsoy, A. P., ve Bora, T. (2012). "KOBİ Muhasebe Standartlarının Gelişimi ve Türkiye Uygulaması Üzerine Bir Araştırma". Muhasebe ve Finansman Dergisi, (56), 17-28.
• Bayda, Ş. (2010). Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelere (KOBİ) Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ve Bir Uygulama. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çankaya, F., ve Dinç, E. (2012). "Türkiye'nin Finansal Raporlama Standartlarının Uygulama Başarısını Etkileyen Faktörler: Bağımsız Denetçiler Üzerine Bir Çalışma". Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(1), 81-102.
• Çelik, E. (2012). Türkiye Finasanl Raporlama Standartları(TFRS)'nın Varlıkların Değerlemesi Hususunda Getirdiği Yenilikler: Serbest Muhaebeci Mali Müşavirlerin Bilgi Düzeylerinin Tespitine Yönelik Bir Araştırma. Yayımlanmış Doktora Tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü .
• Dursun, N. N. (2007). Varlıklarda Değer Düşüklüğü Standardı Kapsamında Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarını Uygulayan İşletmlerde Karşılaşılan Sorunlar. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Evci, S. (2008). Türkiye Muhasebe (Finansal Raporlama) Standartları ve Uygulanmasında Yaşanan Sorunlar. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü .
• Gönen, S., ve Uğurluel, G. (2007). "Türkiye’de Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) Uygulamalarına Geçişte Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri". Vergi Dünyası Dergisi, (316), 229-236.
• Haftacı, V., ve Pehlivanlı, D. (2007). "UMS 39 ve Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar". Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 139-151.
• Hatipoğlu, O. (2009). Türkiye’de Uluslararası Muhasebe Standartları’nın Gelişimi, Gerekliliği ve Uygulanabilirliği Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Irvıne, H., ve Lucas, N. (2006). "Globalized Accounting Standards: The Case of the United Arab Emirates, [Proceedings]". Natalie Lucas (Ed.). 3th International Conference On Contemporary Business. 21-22 Eylül 2006. (1-23). Australia: Charles Sturt University
• Jermakowichz, E., ve Tomaszevski, S. (2006). "Implementing IFRS from The Perspective of EU Publicly Traded Companies". Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 15, 170-196.
• Joshı, L. P., G.Bremser, W., ve Al-Ajmi, J. (2008). "Perception of Accounting Professionals in the Adoption and Implementation of a Single Set of Global Accounting Standards: Evidence from Bahrain". Advances in Accounting, 24(1), 41-48.
• Karababa, A. G. (2018). "Muhasebe Standartları ve Uygulamasına Genel Bir Bakış". Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 3(2), 17-24.
• Kamu Aydınlatma Platformu. https: //www.kap.org.tr/tr/bist-sirketler (Erişim Tarihi: 23.03.2021).
• Kiracı, M., ve Köse, T. (2002). "IASC, FASB ve TMUDESK 'te Muhasebe Standartları Oluşturma Süreci ve Uyumlaştırma". Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 48-70.
• Kocamaz, H. (2012). "Uluslararası Muhasebe Standartlarının Dünyada ve Türkiye'de Oluşum ve Gelişim Süreci". Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 105-120.
• Lanson, R., ve Street, D. (2004). "Convergence with IFRS in An Expanding Europe: Progress and Obstacles Identified by Large Accounting Firms’ Survey". Journal of International Accounting,Auditing and Taxation, 13, 89-119.
• Mir, Z. M., ve Rahaman, A. (2005). "The Adoption ofInternational Accounting Standards in Bangladesh an Exploration of Rationale and Process". Accounting, Auditing ve Accountability Journal, 18(6), 816-841.
• Özkök, S. (2000). Avrupa Birliğine Üye Ülkeler Arasında Muhasebe Standartlarını Uyumlaştırma Çabaları. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, (2), 87-94.
• Poria, S.V. (2009). IFRS Implementation and Challenges in India. İndia : Maharashtra Economic Development Council-MEDC.
• Street, L. (2003). GAAP Convergence 2002,BDO, Deloitte,Touche Tohmatsu, Ernst ve Young, Grant Thornton, KPMG,Pricewaterhouse Coopers,. Dayton: University of Dayton, First Quarter.
• Şahin, D., ve Pazarçeviren, S. (2007). "TFRS ve SPK Muhasebe Standartlarının IFRS ile Karşılaştırılması". Akademik İncelemeler Dergisi, 2(2), 130-146.
• Şahin, E. (2010). Uluslararası Muhasebe Standartları Çerçevesinde Oluşturulan TMS-16, TMS-36, TMS-38 Muhasebe Standartlarının Tek Düzen Muhasebe Sistemi İle Karşılaştırılması ve Çorum'da Bir Sanayi İşletmesi Örneği. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Çorum: Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Tek, N., ve Dalkılıç, F. (2008). TMS Uygulamalarında Mesleki Yargının Yeri ve Mesleki Yargı Kullanımını Gerektiren Alanlar. [Bildiri]. ĠZSMMMO, 12. Türkiye Muhasebe Standartları Sempozyumu Bildirileri. 26-30 Kasım 2008, (ss. 54-74). Kıbrıs : İZSMMMO.
• Turhan, E. (2019). Muhasebe Standartlarının Maliyet Oluşumuna Etkisi: Bir Üretim İşletmesinde Uygulama. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yiğit, E. (2019). Uluslararası Muhasebe Standartları TMS-2 ve TMS-16 'nın Truzim İşletmelerinde Uygulanabilirliği ve Konya İlinde Faaliyet Gösteren Konaklama İşletmelerine Yönelik Bir Uygulama Örneği. (Yayımlanmış Yüksek Lisan Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.