Türkiye'de baskı gruplarının eğilim ve konumları: Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası

Year 2022, , 833 - 847, 25.10.2022

Hüseyin Çavuşoğlu

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1069031

Abstract

Baskı grupları, kendi üyelerinin menfaatleri savunmak için kurulan örgütlerdir. Çalışmada baskı grubu tanımı, baskı gruplarını ortaya çıkaran nedenler ve baskı gruplarıyla ilgili teoriler ele alınmış olup, Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası meclis üyeleriyle yapılan bir anket çalışmasına yer verilmiştir. Çalışmanın amacı, bir baskı grubu olarak Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası’nın eğilim ve konumlarını, siyasal sistemdeki rolünü ortaya koymaktır. Anket çalışmasıyla Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) kuruluş nedenleri, üyelerin TOBB'a bakış açısı, devletin konumu, ülkenin temel problemleri, TOBB’un işleyişi, TOBB’un siyasal sistemdeki konumu, TOBB’un temel fonksiyonlarını ve TOBB’un gücünü belirleyen etkenler ortaya konulmuştur. Elde edilen sonuçlara arasında, TOBB’un kuruluş amacının ağırlıklı olarak işadamlarının etkinliği olması; Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası’nın karar alma süreçlerinde oldukça az dikkate alındığı; TOBB’un faaliyet alanı, iş dünyasına ilişkin yasalarda etkin rol oynaması; sorunların çözümü için en çok TOBB yöneticileri ve bürokratlara başvurulması; Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası üyelerinin büyük bir bölümünün, siyasal sistem ile temasta yüz yüze görüşme yöntemini kullanması; en önemli sorunlar arasında işsizlik, anayasa, eğitim ve etnik sorunların görülmesi; TOBB’un, isteklerin siyasal sisteme iletilmesinde etkin bir rol oynayan ve siyasal iktidara bağımlı bir örgüt olarak görülmesi, TOBB’un gücünü belirleyen faktörlerin toplumsal statü, üye sayısı ve mali gücü olması yer almaktadır.

Keywords

Siyaset, baskı grubu, demokrasi, Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası

Tendecies and positions of pressure groups in Turkey: Zonguldak Chamber of Commerce and Industry

Abstract

Pressure groups are organizations formed to defend the interests of their members. In the study, the definition of pressure group, the reasons that cause pressure groups and theories about pressure groups are discussed, and a survey study conducted with Zonguldak Chamber of Commerce and Industry council members is included. The aim of the study is to reveal the tendencies and positions of ZTSO as a pressure group and its role in the political system. With the survey study, the reasons for the establishment of the Union of Chambers and Commodity Exchanges of Turkey (UCCE), the members' perspective on UCCE, the position of the state, the main problems of the country, the functioning of UCCE, the position of UCCEin the political system, the basic functions of UCCE and UCCE's The factors that determine the strength arerevealed.Among the results obtained, the founding purpose of UCCE is predominantly the activity of businessmen; Zonguldak Chamber of Commerce and Industry is given little consideration in the decision-making processes; UCCE's field of activity is to play an active role in the laws of the business world; mostly resorting to TOBB executives and bureaucrats for the solution of problems; most of the members of Zonguldak Chamber of Commerce and Industry use face-to-face meeting method in contact with the political system; unemployment, constitutional, educational and ethnic problems among the most important problems; Considering UCCE as an organization that plays an active role in the transmission of requests to the political system and dependent on the political power, the factors that determine the power of UCCE are social status, number of members and financial power.

Keywords

Politics, Pressure Group, Democracy, Zonguldak Chamber of Commerce and Industry

References

• Akad, M. (1976) Baskı gruplarının siyasal iktidarla ilişkileri, Fakülteler matbaası, İstanbul: İstanbul Üniversitesi yayınları.
• Akçalı, N. (1991) Siyaset bilimine giriş, İzmir: Ege Üniversitesi Basın Yayın Yüksekokulu Yayınları.
• Akçaylı, N. (1983) Sendika teorisi, Bursa: Uludağ Üniversitesi yayınları.
• Aksoy, N. (2008) Sivil toplum ve baskı grupları, İstanbul: Kaknüs yayınları.
• Alkan, H. (1998). Türkiye’de baskı grupları: siyaset ve işadamı örgütlenmeleri (ODALAR-TÜSİAD-MÜSİAD), Marmara Üniversitesi SBE, (Yayımlanmamış doktora tezi), İstanbul.
• Arı, T. (1997). Amerika’da siyasal yapı lobiler ve dış politika, İstanbul: Alfa.
• Aslan, S. ve Gül, C. (2004). Geçmişten günümüze Türkiye’de baskı grupları, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5 (1): 85-100.
• Aybay, R. (1962). Baskı grupları, İ.Ü. Hukuk Fakültesi Mecmuası, 24: 271-285.
• Birch, A. H.(1993). The concepts and theorise of modern democracy, Florence: Routledge.
• Çağla, C. (2010). Yeni başlayanlar için siyaset bilimi, İstanbul: Omnia.
• Çam, E. (2000) Siyaset bilimine giriş, Genişletilmiş, İstanbul: Der yayınları.
• Çavuşoğlu, H. (2010). Mehmet Yazar'ın TOBB (Türkiye Odalar Ve Borsalar Birliği) başkanlığı dönemi, Balıkesir Üniversitesi SBE Dergisi, 13(23): 129-139.
• Çomaklı, Ş. E. (1999). “Baskı gruplarının siyasal partilerle ilişkisinin siyaset kavramı çerçevesinde incelenmesi”, CBÜ İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 5: 121-137.
• Doğan, İ. (2002) Özgürlükçü ve totaliter düşünce geleneğinde sivil toplum, İstanbul: Alfa yayınları.
• Göksu, T. ve Bilgiç, V.K. (2003). Baskı grupları ve karar alma mekanizmalarına etkileri, Amme İdaresi Dergisi, 36: 51-66.
• Göze, A. (1989). Siyasal düşünceler ve yönetimler, İstanbul: Beta.
• Kapani, M. (2003) Politika bilimine giriş, Ankara: Bilgi Yayınevi,
• Okutan, C. (2006). “Küreselleşme olgusu karşısında Türkiye’de baskı gruplarının değişen niteliği”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, 10(1-2): 154-164.
• Özbudun, E. (1974) Siyasal partiler, Ankara: Sevinç matbaası.
• Öztekin, A. (2010) Siyaset bilimine giriş, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Turan, İ. (1986) Siyasal sistem ve siyasal davranış, İstanbul: Der yayınları.
• Şahin, K. (2004) Baskı grupları ve bir baskı grubu olarak Türkiye işveren sendikaları konfederasyonu, Kırıkkale Üniversitesi SBE, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi), Kırıkkale.
• Tezcan, A. (2013) Türkiye’de baskı gruplarının vergi mevzuatına oluşumuna etkileri, Erzincan Üniversitesi SBE, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi), Erzincan.
• Thomas, C. C. (1993). First world ınterest groups, London: Greenwood Press.
• Topçu, A. (2006) Siyasal karar alma organları üzerinde çıkar ve baskı gruplarının etkileri, Afyon Kocatepe Üniversitesi SBE, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi), Afyonkarahisar.
• Turan, İ. (1987). Siyasal demokrasi siyasal katılma baskı grupları ve sendikalar, İstanbul: Belediye-İş Sendikası Eğitim Yayınları.
• TOBB. (1991). Ticaret ve sanayi odaları ticaret odaları sanayi odaları deniz ticaret odaları ticaret borsaları ve Türkiye ticaret, sanayi, deniz ticaret odaları ve ticaret borsaları birliği kanunu ve tüzüğü. Ankara: TOBB Yayını.