Korkut Tuna’nın Şehir Çalışmaları

Year 2025, Volume: 4 Issue: 1, 12 - 22, 30.06.2025

Suat Alan

https://doi.org/10.58632/olgusos.1639813

Abstract

Korkut Tuna, Türk sosyoloji tarihinde İstanbul ekolü olarak adlandırılan sosyoloji geleneğine mensup olan ve Türkiye'de şehir sosyolojisini tarihsel ve eleştirel bir yaklaşımla inceleyen önemli bir sosyologdur. İçinde yetiştiği sosyoloji geleneğinin bakış açısını büyük ölçüde benimseyen Tuna'nın çalışmalarında öne çıkan konuların başında şehir çalışmaları gelmektedir. Korkut Tuna’nın, şehir çalışmalarındaki temel amacı şehirlerin ortaya çıkışını ve yaygınlaşmasını açıklamaktır. Tuna'nın şehir çalışmalarına olan ilgisi, 1980'li yıllara kadar uzanmaktadır. Bu dönemden itibaren hazırladığı iki doçentlik tezi ve bilimsel yayınlar, onun bu alandaki katkılarını değerlendirmek için önemli kaynaklar sunmaktadır. Tuna’nın temel tezi, ilk şehirlerin Doğu'da ortaya çıktığı ve zaman içinde Batı'ya doğru yayıldığı yönündedir. Bunun yanı sıra, Doğu ve Batı'daki şehirlerin birbirinden farklı gelişim süreçlerine sahip olduğunu belirten Tuna, mevcut literatürde Doğu'nun bu süreçlerde yeterince ele alınmadığına dikkat çekmektedir. Bu çalışmada, Tuna'nın şehir konusuna neden ilgi duyduğu, şehirlerin ortaya çıkışı ve yaygınlaşmasına dair görüşleri, feodal düzen ile şehir arasındaki ilişkiyi nasıl ele aldığı, küreselleşme ve şehir arasındaki bağlantıya dair öngörüleri ve mikro düzeyde gerçekleştirdiği şehir çalışmaları incelenmektedir.

Keywords

Korkut Tuna , Sosyoloji , Şehir , Şehirlerin Ortaya Çıkışı , Şehir Sosyolojisi

Korkut Tuna’s Urban Studies

Abstract

Korkut Tuna is an important sociologist who is a member of the sociology tradition called the Istanbul school in Turkish sociology history and who examines urban sociology in Turkey with a historical and critical approach. Tuna, who largely adopts the perspective of the sociology tradition in which he was raised, has urban studies as one of the most prominent topics in his studies. Korkut Tuna’s main goal in urban studies is to explain the emergence and spread of cities. Tuna’s interest in urban studies dates back to the 1980s. The two associate professorship theses he prepared from this period and his scientific publications provide important resources to evaluate his contributions in this field. Tuna’s basic thesis is that the first cities emerged in the East and spread towards the West over time. In addition, Tuna, who states that cities in the East and West have different development processes, draws attention to the fact that the East has not been adequately addressed in these processes in the existing literature. This study examines Tuna's interest in the subject of cities, his views on the emergence and spread of cities, how he addressed the relationship between the feudal order and the city, his predictions about the connection between globalization and the city, and his urban studies at the micro level.

Keywords

Korkut Tuna , Sociology , Urban , Emergence of Urbans , Sociology of Urban

References

• Alan, S. (2015). Türk sosyoloji tarihinde İstanbul ekolü: Korkut Tuna örneği [Yüksek Lisans tezi, Bingöl Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Alver, K. (2011). Korkut Tuna ve şehir sosyolojisi, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(22), 329-346.
• Arlı, A. (2009). Sosyal mekânda farklılaşma: Denizli'de kırsal/kentsel dönüşüm (1990-2000) [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Bilan, S. (2006). Gecekondudan varoşa kadının değişen statüsü: Bayramtepe örneği [Yüksek Lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Bilan, S. (2012). Kentin mekânsal dönüşümü ve toplumsal gerilimler: İstanbul örneği [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Bulut, Y. ve Arlı, A. (2008). Korkut Tuna ile Türk sosyolojisinin dünü ve bugünü üzerine, Türkiye Araştırmaları Literatürü Dergisi, 6(11), 327-352.
• Keskin, E. B. (2020). Korkut Tuna sosyolojisinde şehir. OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(30), 3183-3212. DOI: 10.26466/opus.777793
• Okan, O. (2011). Şehir, tarih, sosyoloji: Korkut Tuna'nın şehir yaklaşımı, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(22), 305-328.
• Parin, S. (2008). Kentsel ortamda bir getto: Fatih Kadınlar Pazarı örneği [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Şentürk, M. (2011). Kentsel müdahaleler açısından İstanbul [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Tuna, K. (1987). Şehirlerin ortaya çıkış ve yaygınlaşması üzerine sosyolojik bir deneme, İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi.
• Tuna, K. (1989). Feodalizm tartışmalarında yeni bir ele alış denemesi: Feodal düzen ve şehir, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(1), 197-222.
• Tuna, K. (1994). Amerika'nın bulunuşunun Batı'da yol açtığı gelişme: Kentsel toplum, Recep Ertürk ve Hayati Tüfekçioğlu (yay. haz.), 500. Yılında Amerika içinde (ss. 139-146) İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Tuna, K. (2003). Küresel mi/yerel mi: Neler oluyor bize?, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(6), 1-12.
• Tuna, K. (2004). Kentsel dönüşüm sorunları ve istanbul kimliği, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(8), 1-8.
• Tuna, K. (2009). Şehirin serüveni, Hece Dergisi: Medeniyet, Edebiyat ve Kültür Bağlamında Şehirlerin Dili, (150-151-152), 16-22.
• Tuna, K. (2013a). Yeniden sosyoloji, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Tuna, K. (2013b). Toplum açıklama girişimi olarak şehir teorileri, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Uçan, H. (2009). Batı şehri ve küresel şehir, Hece Dergisi: Medeniyet, Edebiyat ve Kültür Bağlamında Şehirlerin Dili, (150-151-152), 181-187.