Application by the United Kingdom to Intervene in the Gambia/Myanmar Case in the Context of Allegations of Genocide in Gaza

Yıl 2024, Sayı: ÖZEL SAYI 2 (GAZZE), 587 - 622, 10.05.2024

Ahmet Ulutaş

Öz

Proje Numarası

-

GAZZE’DEKİ SOYKIRIM İDDİALARI BAĞLAMINDA BİRLEŞİK KRALLIK’IN GAMBİYA/MYANMAR DAVASINA MÜDAHALE BAŞVURUSU

Öz

Gambiya, İslâm İşbirliği Teşkilatı’nın 57 üyesi adına, Myanmar’ın, Soykırım Sözleşmesi uyarınca Rakhine Eyaletindeki Rohingyalara karşı işlenen soykırım eylemlerini önleme ve cezalandırma yükümlülüklerini yerine getirmediği iddiasıyla 11 Kasım 2019’da Uluslararası Adalet Divanı’nda (UAD) dava açmıştır.

15 Kasım 2023’te ise Kanada, Danimarka, Fransa, Almanya, Hollanda ve Birleşik Krallık, 1948 tarihli Soykırım Sözleşmesi’nin “yüksek amaçlarının gerçekleştirilmesinde ortak çıkarları” göz önüne alarak Uluslararası Adalet Divanı Tüzüğü’nün 63. maddesi uyarınca ortak bir müdahale beyanı sunmuşlardır.

Öte yandan, Birleşik Krallık hükümeti, Myanmar’ın Rohingya etnik grubuna karşı kitlesel kötü muamele yoluyla soykırım yaptığı iddialarını desteklemek için 15 Kasım 2023’te Lahey’deki Uluslararası Adalet Divanı’na ayrıntılı hukuki argümanları resmen sunduktan sonra çifte standart suçlamalarıyla karşı karşıya kalmıştır. Diğer bir deyişle, söz konusu 21 sayfalık “müdahale beyanını” diğer beş ülkeyle (Kanada, Danimarka Krallığı, Fransa, Almanya ve Hollanda) ortaklaşa yapmış olan Birleşik Krallık hükümeti, Uluslararası Adalet Divanı’nı İsrail’in Filistin halkına soykırım yapma riskiyle karşı karşıya olunduğuna ikna etmeye hazırlanan Güney Afrika’ya destek vermediği için eleştirilmektedir.

İngiltere’nin Myanmar’a ilişkin beyannamesinde, hasarın yetişkinlerden ziyade çocuklara verilmiş olması halinde soykırımın tespiti için daha düşük bir eşiğin aranması gerektiğine işaret edilmektedir. Keza Beyannamede, soykırım olarak tanımlanabilecek diğer eylemler arasında, zorla evlerden uzaklaştırılma, hayati tıbbi hizmetlerden yoksun bırakılma ve belirli diyetlerin dayatılmasının da yer aldığı belirtilmektedir.

Bu çalışmada öncelikle Gambiya’nın Myanmar aleyhine Uluslararası Adalet Divanı’nda açtığı dava hakkında kısa bilgiler verilmektedir. Bu bağlamda, çalışmamızda daha sonra söz konusu davada Uluslararası Adalet Divanı Statüsü’nün 63. maddesi uyarınca Birleşik Krallık ve diğer devletlerin ortaklaşa yaptığı beyanın Türkçe tercümesine yer verilmiştir. Aynı şekilde söz konusu beyanın içeriğinde öne çıkan konulara ve bu beyan kapsamında Birleşik Krallık kamuoyunda yapılan tartışmalara dikkat çekilmiştir. Bu noktada, İsrail’in Gazze’ye saldırısı kapsamında Güney Afrika Cumhuriyeti’nin İsrail’e karşı açtığı soykırım davasında benzer bir tutum izlememesi nedeniyle İngiltere hükümetine yönelik tutarsızlık suçlamalarına da kısaca yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Birleşik Krallık, Soykırım Sözleşmesi, UAD, Ortak Müdahale Beyannamesi, Gazze

Etik Beyan

-

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• A. Füsun ARSAVA, Uluslararası Adalet Divanı Tarafından İnsan Haklarının Korunması, TAAD, Yıl: 6, Sayı: 21, Nisan 2015, (ss.1-40).
• Ahmet ULUTAŞ, Uluslararası Örgütler Hukuku, Adalet, Ankara, 2023.
• Alina KACZOROWSKA, Public International Law, 4th Edition, Routledge, 2010.
• Anders HENRIKSEN, International Law, 2nd Edition, Oxford, 2019.
• Anne Sophie TRAVERSAC, Droit International Public, 2e Edition, Breal, 2018.
• Anthony AUST, Handbook of International Law, 2nd Edition, Cambridge, 2010.
• Antonio CASSESE, International Law, 2nd Edition, Oxford, 2005.
• Ayşe Nur TÜTÜNCÜ, İnsancıl Hukuka Giriş, Beta, İstanbul, 4.Bası, 2019.
• Carlo FOCARELLI, Interational Law, Edward Elgar Publishing, 2019.
• Cavid ABDULLAHZADE, Dağlık Karabağ Sorununda Ermenistan’ın Rolü ve Sorumluluğu, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 69 (4), 2020, (1541-1568).
• David J.BEDERMAN/Chimene I. KEITNER, International Law Frameworks, 4th Edition, Foundation Press, 2016.
• David RUZIE/Gerard TEBOUL, Droit International Public, Dalloz, 25e Edition, 2019.
• Denis ALLAND, Manuel de Droit International Public, Presses Universitaires de France, 2014.
• Durmuş TEZCAN/Mustafa Ruhan ERDEM/R.Murat ÖNOK, Uluslararası Ceza Hukuku, 5.Baskı, Seçkin, Ankara, 2019.
• Erdem DENK, Uluslararası Örgütler Hukuku: Birleşmiş Milletler Sistemi, 2.Baskı, Siyasal, Ankara, 2019.
• Farrokh JHABVALA, The Credentials Approach to Representation Questions in the UN General Assembly, California Western International Law Journal, Vol: 7, No: 3, [1977], (ss.615-638).
• Giulia PINZAUTI, The European Court of Human Rights’ Incidental Application of International Criminal Law and Humanitarian Law: A Critical Discussion of Kononov v. Latvia, Journal of International Criminal Justice, 6, (2008), (ss.1043-1060).
• Hanspeter NEUHOLD, The Law of International Conflict, Brill Nijhoff, 2015.
• https://iimm.un.org/icj-the-gambia-v-myanmar/ ; Erişim: 20.03.2024.
• https://iimm.un.org/icj-the-gambia-v-myanmar/#:~:text=On%2011%20 November%202019%2C%20The,in%20Rakhine%20State%20as%20required ; Erişim: 17.03.2024.
• https://www.gov.uk/government/news/intervention-by-uk-and-partners-in-the-gambia-v-myanmar-icj-case-joint-statement#:~:text=News%20story-,Intervention%20by%20UK %20 and% 20partners%20in%20The%20Gambia%20v%20Myanmar,by%20The%20Gambia%20against%20Myanmar. ; Erişim: 20.03.2024.
• https://www.government.nl/documents/diplomatic-statements/2020/09/02/joint-statement-of-canada-and-the-kingdom-of-the-netherlands-regarding-intention-to-intervene-in-the-gambia-v.-myanmar-case-at-the-international-court-of-justice ; Erişim: 20.03.2024.
• https://www.icj-cij.org/sites/default/files/case-related/178/178-20231115-wri-01-00-en.pdf ; Erişim: 10.03.2024.
• https://www.icj-cij.org/sites/default/files/case-related/178/178-20231115-wri-02-00-en.pdf ; Erişim: 20.03.2024.
• https://www.icj-cij.org/sites/default/files/case-related/178/178-20231116-pre-01-00-en.pdf ; Erişim: 20.03.2024.
• https://www.icj-cij.org/sites/default/files/case-related/192/192-20231228-app-01-00-en.pdf ; Erişim: 31.03.2024.
• https://www.theguardian.com/law/2024/jan/07/uk-accused-of-hypocrisy-in-not-backing-claim-of-genocide-in-gaza-before-icj ; Erişim: 17.03.2024.
• Hüseyin PAZARCI, Uluslararası Hukuk, 11.Baskı, Turhan, Ankara, 2012.
• Ian BROWNLIE, Principles of Public International Law, 7th Edition, Oxford, 2008.
• Ilias BANTEKAS/Lutz OETTE, International Human Rights Law and Practice, Cambridge, 2013.
• İslam Safa KAYA, Uluslararası Hukuk Temel Bilgiler, Adalet, Ankara, 2022.
• Javaid REHMAN, International Human Rights Law, 2nd Edition, Pearson Education, 2010.
• John DUGARD, International Law: A South African Perspective, 4th Edition, Juta, 2012.
• Malcolm D. EVANS, Internatonal Law, 4th Edition, Oxford, 2014.
• Malcolm N. SHAW, International Law, 8th Edition, Cambridge, 2017.
• Mark Weston JANIS, International Law, 6th Edition, Wolters Kluwer, 2012.
• Mehmet Halil Mustafa BEKTAŞ, BM Üyeliğinden Çekilmeye Dair Muhtemel Prosedürlerin İncelenmesi, Uluslararası İlişkiler, Cilt: 16, Sayı: 61, 2019, (ss.39-54).
• Melda SUR, Uluslararası Hukukun Esasları, Beta, İstanbul, 2011.
• Olivier de SCHUTTER, International Human Rights Law, Cambridge, 2010.
• Patricia EGLI, Introduction to Public International Law, Dike Publication, 2016.
• Patrick WINTOUR; https://www.theguardian.com/law/2024/jan/07/uk-accused-of-hypocrisy-in-not-backing-claim-of-genocide-in-gaza-before-icj ; Erişim: 07.01.2024.
• Robert CRYER/Hakan FRIMAN/Darryl ROBINSON/Elizabeth WILMSHURST, An Introduction to International Criminal Law and Procedure, Cambridge, 2nd Edition, 2010.
• Sean D. MURPHY, Principles of International Law, 3rd Edition, West Academic Publishing, 2018.
• Süleyman ÖZAR, Türk Ceza Hukukunda Zamanaşımı, Adalet, Ankara, 2021.
• Şeref ÜNAL, Uluslararası Hukuk, Yetkin, Ankara, 2005.
• Theodor MERON, Human Rights and Humanitarian Norms as Customary Law, Clarendon Press, 1989.
• Wade MANSELL/Karen OPENSHAW, International Law: A Critical Introduction, Hart Publishing, 2013.
• Yusuf AKSAR, Teori ve Uygulamada Uluslararası Hukuk, Cilt: I, 5.Baskı, Seçkin, Ankara, 2019.
• Yücel ACER/İbrahim KAYA, Uluslararası Hukuk, 9.Baskı, Seçkin, Ankara, 2018.