Ereğli (Konya) Bölgesinde Yetiştirilen Bazı Standart Elma Çeşitlerinin Fenolojik ve Meyve Kalite Parametrelerinin Belirlenmesi

Year 2025, Volume: 40 Issue: 3, 557 - 575, 31.10.2025

Yakup Polat , Hamza Eren , Burhanettin İmrak , Nesibe Ebru Kafkas

Abstract

Bu çalışma, Konya ili Ereğli yöresi ekolojik şartlarında yetiştirilen bazı standart elma çeşitlerinin performanslarının belirlenmesi amacıyla 2023-2024 yıllarınında yürütülmüştür. Çalışmada; Golden Delicious, Starkrimson Delicious, Granny Smith ve Fuji elma çeşitlerinin fenolojik, fiziksel ve pomolojik özellikleri çalışılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre; tomurcuk kabarması 29 Mart- 13 Nisan, tomurcuk patlaması 4-20 Nisan, çiçeklenme başlangıcı 9-18 Nisan, tam çiçeklenme 16-30 Nisan, çiçeklenme sonu 23 Nisan-7 Mayıs, hasat zamanı 6 Eylül-25 Ekim, yaprak dökümü 6-14 Aralık tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Çeşitlerin ortalama meyve ağırlığı 145 g (Golden Delicious) – 196 g (Fuji), meyve eti sertliği 5.44 kg cm-2 (Golden Delicious) – 7.10 kg cm-2 (Starking Delicious), meyve kabuk renk değerleri L değeri 38.42 (Starking Delicious) – 75.81 (Golden Delicious), a değeri Golden Delicious (-5.52)- Starking Delicious (27.98), b değeri Starking Delicious (11.96)- Golden Delicious (47.56) olarak bulunmuştur. Çeşitlerin SÇKM değeri %9.25 (Golden Delicious) -% 11.51 (Fuji), pH değeri 3.32 (Granny Smith) -4.15 (Starking Delicious), titre edilebilir asit miktarı %0.38 (Starking Delicious) - %0.93 (Fuji) arasında değişim göstermiştir. Elde edilen bulgular, incelenen çeşitlerin bölge koşullarına adaptasyon düzeyleri, verim ve kalite özellikleri açısından önemli farklılıklar gösterdiğini ortaya koymuştur.

Keywords

Elma , Ereğli , Pomoloji , Kalite , Özellik

Determination Phenologial and Fruit Quality Performances of Some Standard Apple Varieties Grown in the Ereğli (Konya) Region

Abstract

This study was conducted in 2023-2024 growing periods to determine the performance of some standard apple varieties grown under the ecological conditions of the Ereğli district in Konya province. The study evaluated the phenological, physical, and pomological characteristics of Golden Delicious, Starkrimson Delicious, Granny Smith, and Fuji apple varieties. According to the results, bud swelling occurred between March 29 and April 13, bud breaking between April 4 and 20, the beginning of flowering between April 9 and 18, full blooming between April 16 and 30, the end of flowering between April 23 and May 7, harvest between September 6 and October 25, and leaf fall between December 6 and 14. The fruit weights ranged from 145 g (Golden Delicious) to 196 g (Fuji), and fruit firmness ranged from 5.44 kg cm⁻² (Golden Delicious) to 7.10 kg cm⁻² (Starking Delicious). Fruit peel color values varied, with L* ranging from 38.42 (Starking Delicious) to 75.81 (Golden Delicious), a* from -5.52 (Golden Delicious) to 27.98 (Starking Delicious), and b* from 11.96 (Starking Delicious) to 47.56 (Golden Delicious). The soluble solid content (SSC) ranged from 9.25% (Golden Delicious) to 11.51% (Fuji), pH values from 3.32 (Granny Smith) to 4.15 (Starking Delicious), and titratable acidity from 0.38% (Starking Delicious) to 0.93% (Fuji). The findings revealed significant differences among the studied cultivars in terms of adaptation to regional conditions, as well as yield and quality characteristics.

Keywords

Apple , Ereğli , Pomology , Quality , Characteristic

References

• Acar, S., Kazankaya, A., Çelik, K., Kaya, M., Çiçek, M., Erçik, K., 2018. Diyarbakır yöresinde doğal olarak yetişen bademlerin (P. amygladus L.) seleksiyon yolu ile ıslahı. Bahçe. cilt. (47): 129-138
• Anonymous, 2025 Turkish Statistical Institute, Plant Production Statistics https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul (Access date: 24.02.2025)
• Arıkan, Ş., İpek, M., Pırlak, L., 2015. Konya ekolojik şartlarında bazı elma çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 3(10): 811-815.
• Aslantaş, R., 1993. Erzincan ili Kemaliye ilçesinde doğal olarak yetişen bademlerin (Amygdalus communis L.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerinde bir araştırma (yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Erzurum. 122 s
• Aslantaş, R., 2014. Yumuşak ve sert çekirdekli meyve türleri. Atatürk Üniversitesi. Ziraat Fakültesi. Bahçe Bitkileri Bölümü Ders Notu. Erzurum.
• Balta, M.F., Kaya, T., 2007. Cebegirmez ve Bey Elma Çeşitlerinin Morfolojik ve Pomolojik Karakterleri. V. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi 4 - 7 September 2007, Erzurum s:687-691.
• Balta, F., Yarılgaç, T., Balta, M.F., 2001. Fruit characteristics of native almond selections from the lake Van region (Eastern Anatolia. Turkey). J. Amer. Pom. Soc. 55 (1): 58 61.
• Balta, M., Kaya, T., Kırkaya, H., Karakaya, O., 2014. Kumru (Ordu) yöresinde yetiştirilen mahalli elma genotiplerinin fenolojik. morfolojik ve pomolojik özellikleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi ZF Dergisi. 32 (1): 47-56.
• Bayav. A., 2007. Isparta İlinde Elma İşletmelerinde Yenilikler ve Araştırma Sonuçlarının Benimsenme Düzeyleri ve Etki Değerlendirmeleri. Adnan Menderes Ünv. Fen Bil. Ens. Tarım Ekonomisi A.B.D., Yüksek Lisans Tezi. Aydın. 159 s. Bolat, İ., Yılmaz, M., İkinci, A., 2019. Akdeniz Geçit Kuşağında farklı dönemlerde olgunlaşan bazı elma çeşitlerinin performanslarının belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 29(2): 258-267.
• Cemeroğlu, B., 2007. Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları. No:34. Ankara. Türkiye.
• Ceylan, F.B., 2008. Bodur ve yarı bodur anaçlar üzerine aşılı bazı elma çeşitlerinin Niğde ekolojik şartlarında fenolojik ve pomolojik özelliklerinin tespiti. Gıda Analizleri. (s.168-171)
• Çulha, A.E (2010). Çorum ekolojik şartlarında M9 anacına aşılı bazı elma çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin tespiti. Yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. 33-34.
• Çöçen, E., Macit, T., Ernim, C., Kokargül, R., Uğur, Y., Kan, T., Pırlak, L., 2019. Malatya yöresinde yetiştirilen mahalli'Karamehmet'elmasında seleksiyonla verimli ve kaliteli klonların seçimi. Akademik Ziraat Dergisi, 8(1): 13-20.
• Dicenta, F., Ortega, E., Marchínez-Gómez, P., Sánchez-Pérez, R., Gambin, M., Egea, J., 2010. Penta and Tardona: Two new extra-late flowerıng self-compatıble almond cultıvars. Acta Horticulturae. (814):189-192
• Dokuzoğuz, M., Gülcan, R., 1973. Ege Bölgesi Bademlerinin Seleksiyon Yoluyla Islahı ve Seçilmis Tiplerin Adaptasyonu Üzerine Araştırmalar. Tübitak. Toag Yayınları No: 22. Ankara. 28.
• Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., Gürbüz, F., 1987. Araştırma ve Deneme Metotları (İstatistik Metotları-II). Ankara Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Yayınları. 1021. Ders kitabı. 295.
• Granger, R.L., Khanizadeh, S., Groleau, Y., Fortin, C.N., 1997. “Primevere” Apple. Hort Science, 32 (2): 331 332.
• İkinci, A., Bolat, İ., 2016. Determination of phenological, pomological and yield characteristics of low chilling apple cultivars budded on M9 and MM 106 rootstocks. VIII International Scientific Agricultural Symposium in "Agrosym 2016", (627-636 pp), November 2016, Jahorina, Bosnia and Herzegovina
• Karlıdağ, H., Eşitken, A., 2006. Yukarı Çoruh vadisinde yetiştirilen elma ve armut çeşitlerinin bazı pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi. 16 (2): 93-96.
• Kaya, T., Balta, F., 2007. Gevaş Yöresi Elma Seleksiyonları-1. Türkiye V. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. 570-574. 04-07 September 2007, Erzurum.
• Özbek, S., 1978. Özel Meyvecilik (Kışın Yaprağını Döken Meyve Türleri). Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları. No: 128. Ders kitabı: 11. Adana.
• Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E., İsfendiyaroğlu, M., 2004. Ilıman İklim Meyve Türleri (Yumuşak Çekirdekli Meyveler). Cilt:2. E.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları. No: 556. Bornova/İzmir.
• Özrenk, K., Gündoğdu, M., Kaya, T., Kan, T., 2011. Çatak ve Tatvan yörelerinde yetiştirilen yerel elma çeşitlerinin pomolojik özellikleri. Yuzuncu Yıl University Journal of Agricultural Sciences, 21(1): 57-63.
• Öztürk, A., & Öztürk, B. (2016). Samsun ekolojisinde yetiştirilen standart bazı elma çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 31(1), 1-8.
• Seymen, T., Polat, M., 2015. Determination of Phenological. Pomological Properties and Morphological Characterization of Some Amasya Apple Types. Harr. Tar. Gıda. Bil. Der. 19(3): 122-129.
• Şenyurt, M., Kalkışım, Ö., Karadeniz, T., 2015. Gümüşhane yöresinde yetiştirilen bazı standart ve mahalli elma (Malus communis L.) çeşitlerinin pomolojik özellikleri. Akademik Ziraat Dergisi, 4(2): 59-64.
• Turan, S., Karlıdağ, H., 2022. Bazı elma çeşitlerinin Malatya ili Battalgazi ilçesi ova koşullarında performanslarının belirlenmesi. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi. 26(2): 169-180.
• Uzun, S., Balta, M.F., Kaya, T., Karakaya, O., 2015. Çamaş (Ordu) yöresinde yetişen yerel elma genotiplerinin fenolojik ve pomolojik özellikleri. Akademik Ziraat Dergisi. 2 (1):28-33.
• Yarılgaç, T., Karadeniz, T., Gürel, H.B., 2009. Ordu merkez ilçede yetiştirilen yöresel elma (Malus communis L.) çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi. 2 (2): 37-41.
• Eskimez, I., Polat, M., & Mertoğlu, K. (2020). Phenological and physico-chemical characteristics of Arapkızı, Jonagold and Fuji kiku apple (Malus domestica Bork.) varieties grafted on m9 rootstock in isparta ecological conditions.
• Arıkan, A (2020) Elmalı-Antalya Yöresinde RED Chief Elma Çeşidinin verim ve kalite Özelliklerinin Belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi Basılmamış) Akdeniz Üniversitesi Fen Bil. Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Antalya. O’Rourke, D. (2021). Economic importance of the world apple industry. In The apple genome (pp. 1-18). Cham: Springer International Publishing.
• Chitu, E., & Paltineanu, C. (2020). Timing of phenological stages for apple and pear trees under climate change in a temperate-continental climate. International journal of biometeorology, 64(8), 1263-1271.
• Li, H., Tsao, R., & Deng, Z. (2012). Factors affecting the antioxidant potential and health benefits of plant foods. Canadian Journal of Plant Science, 92(6), 1101-1111.
• Tiwari, U., & Cummins, E. (2013). Factors influencing levels of phytochemicals in selected fruit and vegetables during pre-and post-harvest food processing operations. Food Research International, 50(2), 497-506.
• Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E., & İsfendiyaroğlu, M. (2005). Ilıman İklim Meyve Türleri, Yumuşak Çekirdekli Meyveler-Cilt:II. Ege Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 556, İzmir.
• Kaşka, N. (1997). Türkiye’de elma yetiştiriciliğinin önemi, sorunları ve çözüm yolları. Yumuşak Çekirdekli Meyveler Sempozyumu, Yalova Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Yalova.
• Hyson, D. A. (2011). A comprehensive review of apples and apple components and their relationship to human health. Advances in nutrition, 2(5), 408-420.
• Boyer, J., & Liu, R. H. (2004). Apple phytochemicals and their health benefits. Nutrition journal, 3(5):1-15. https://doi.org/10.1186/1475-2891-3-5
• Bai, T., & Wu, C. (2024). Association of cardiovascular disease on cancer: observational and mendelian randomization analyses. Scientific Reports, 14(1), 28465.