11–18 Yaş Öğrencilerin Ses Hızı İle İlgili Sahip Oldukları Kavram Yanılgılarının Belirlenmesi

Yıl 2014, Cilt: 33 Sayı: 2, 505 - 523, 10.03.2015

Merve Sözen Mualla Bolat

Öz

Bu çalışmanın amacı ilköğretim (11–14 yaş) ve ortaöğretim (15–18 yaş) öğrencilerinin ses hızı ile ilgili kavram yanılgılarının belirlenmesidir. Araştırmanın deseni bir durum çalışmasıdır. Çalışmanın örneklemini 2007/2008 eğitim-öğretim yılında araştırmacılar tarafından belirlenmiş altı ilköğretim okulundan seçilen 286 ve dört ortaöğretim okulundan seçilen 272 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı literatür taraması yapılarak fen ve teknoloji programına uygun olarak geliştirilmiş ve alan uzmanları tarafından kontrol edilmiştir. Veri toplama aracı yedi çoktan seçmeli sorudan oluşmuştur. Bu sorulardan ilk üçünde öğrencilerden, verdikleri cevabın nedenini açıklamaları istenmiştir. Öğrencilerin verdikleri çoktan seçmeli soruların cevaplarından ve ilk üç soruya verdikleri açıklamalardan yola çıkarak kavram yanılgıları belirlenmiş ve sonuçlar kısmında açıklanmıştır. Çalışmanın nitel verileri içerik analizi kullanılarak, nicel verileri ise bilgisayar ortamında analiz edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesi sonucunda 11-18 yaş arasındaki öğrencilerin ses hızı ile ilgili kavram yanılgılarının olduğu belirlenmiştir. Bu iki yaş grubundaki öğrenciler için sorulara verdikleri cevaplar ayrı ayrı değerlendirilmiş ve yaş grupları arasında karşılaştırmalar yapılmıştır. Bu karşılaştırmalar sonucunda 11–14 ve 15–18 yaş öğrencilerinin ses hızı ile ilgili kavram yanılgılarının benzer olduğu görülmektedir. Kavram yanılgılardan bazıları ise, sesin katıda yayılamayacağı, sesin havasız ortamda da üretilebileceği ve sesin gazlarda en hızlı yayılacağıdır.

Anahtar Kelimeler

ses hızı, kavram yanılgıları, fen eğitimi, durum çalışması, eğitim programı

Kaynakça

• ABİMBOLA, I.O. (1988). The Problem of Terminology in the Study of Students’ Conceptions in Science. Science Education, 72, 175-184.
• AKGÜN, A. ve diğerleri (2005). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Karışımların Yapısı ve İletkenliği Konusundaki Kavram Yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi,28, 1-8.
• AKGÜN, Ö. E. &DERYAKULU, D. (2007). Düzeltici Metin ve Tahmin-Gözlem-Açıklama Stratejilerinin Öğrencilerin Bilişsel Çelişki Düzeyleri ve Kavramsal Değişimleri Üzerindeki Etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40 (1), 17-40
• BAKAÇ, M. ve diğerleri (1996). Türkiye Genelinde İlköğretim Okullarının II. Kademesinde Fen Eğitiminin Geleceğine Yönelik Bir Çalışma. II. Ulusal Eğitim Sempozyumu Bildirileri, Marmara Üniv. Atatürk Eğitim Fakültesi, 18-20 Eylül 1996, İstanbul, s.10-17.
• BAKİ, A. & BELL, A. (1997). Ortaöğretim Matematik Öğretimi. Ankara:Y.Ö.K yayınları.
• BARMAN, C.R. ve diğerleri (1996). Two Teaching Methods and Students' Understanding of Sound. School Science and Mathematics, 2 , 63-67.
• BEATY, W. J. (2000). Children's Misconcepts about Science - A list compiled by the AIP Operation Physics Project [www]. William J. Beaty. Retrieved March, 14, 2002, from the World Wide Web: http://www.amasci.com/miscon/opphys.html/18.07.06.
• BENSON, D.L., Wittrock, M.C. & Baur M.E. (1993). Students’ Preconceptions on the Nature of Gases. Journal of Research in Science Teaching, 30, 587-597.
• BLOSSER, P.E. (1987). Science misconceptions research and some ımplications for the teaching of science to elementary school students. ERIC/SMEAC Science Education Digest No.1 http://www.ed.gov/databases/ERIC_Digests/ed282776.html (18.07.2006)
• BOYES, E. & STANİSSTREET, M. (1991). Development of Pupils’ Ideas About Seeing and Hearing—The Path of Light and Sound. Research in Science and Technology Education, (9),223–251.
• BROWN, D.E. & CLEMENT, J. (1987). Misconceptions Concerning Newton’s Law Of Action And Reaction; The Underestimated Importance Of The Third Law. In D.V. Novak (Ed.) Proceedings of the Second International Seminar on Misconceptions in Science and Mathematics, Vol. 111 (pp. 39–53). New York: Cornell University.
• BROWN, C. R. (1990). Some Misconceptions in Meiosis Shown By Students Responding to an Advanced Level Practical Examination Question in Biology. Journal of Biological Education, 24 (3), 182-86.
• BROWN, D. E. (2006). Using Examples and Analogies to Remediate Misconceptions in Physics: Factors İnfluencing Conceptual Change. Journal of Research in Science Teaching,29 (1), 17 – 34.
• CHANG, H. P. ve diğerleri (2007). Investigating Primary and Secondary Students’ Learning of Physics Concepts in Taiwan. International Journal Science Education, 29 (4), 465–482.
• COHEN, B., MANİON, C. & MORRİSON, A. (2007). Essentials of Education and Social Science Research Methods. Canada: Masolp publishers.
• DEMİRCİ, N. &ÇİRKİNOĞLU, A. (2004). Öğrencilerin Elektrik ve Manyetizma Konularında Sahip Oldukları Ön Bilgi ve Kavram Yanılgılarının Belirlenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 1 (2), 116-138.
• DEMİRCİ, N. & EFE, S. (2007). İlköğretim Öğrencilerinin Ses Konusundaki Kavram Yanılgılarının Belirlenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 1(1), 23-56.
• ÇEPNİ, S. ve diğerleri (2006). The Effects of Computer-Assisted Material on Students’ Cognitive Levels, Misconceptions and Attitudes Towards Science. Computers & Education, 46 (2), 192-205.
• ÇEPNİ, S. (2007). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. Üçüncü Baskı. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• DRİVER, R. ve diğerleri (1994). Making Sense of Secondary Science. Routledge. London and Newyork. s: 133-137.
• ERGÜL, S. ve diğerleri (2006). Öğretim Yönteminin Kaynama ve Buharlaşma Kavramlarının Öğretimine Etkisinin İncelenmesi. VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, 07-09 Eylül 2006 Ankara s:211.
• ERYILMAZ, A. (2002). Effects of Conceptual Assignments and Conceptual Change Discussions on Students' Misconceptions and Achievement Regarding Force and Motion. Journal of Research in Science Teaching,39 (10), 1001 – 1015.
• ESHACH, H. &SCHWARTZ, J. L. (2006). Sound Stuff? Naive Materialism in Middle-School Students’ Conceptions of Sound. International Journal of Science Education, 28, (7) , 733–764.
• EYİDOĞAN, F. &GÜNEYSU, S. (2002). İlköğretim 8. Sınıf Fen Bilgisi Kitaplarındaki Kavram Yanılgılarının İncelenmesi. http://www.fedu.metu.edu.tr/ufbmek-5/b_kitabi/ PDF/Fen/Bildiri/t72d.pdf/07.04.04.
• FAYER, L. A. (2010). Student And Instructor Perceptions Of The Use Of Inquiry Practices In A Biology Survey Laboratory Course.( A Dissertation Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of EducationM.S., Northeastern Illinois University, Ed.S., University of South Dakota, Division of Curriculum and Instruction Secondary Science in the Graduate School).
• FELLOW, N. J. (1994). A Window into Thinking: Using Student Writing to Undestand Concep¬tual in Science Learning. Journal of Research in Science Teaching, 31 (9), 985-1001.
• Gil-PEREZ, D. &CARRASCOSA, J. (2006). What to Do About Science ‘Misconceptions’. Science Education, 74 (5), 531 – 540.
• GRİFFİTHS, A. K. ve diğerleri (1988). Remediation of Student-Specific Misconceptions Relating to Three Science Concepts. Journal of Research in Science Teaching, 25(9), 709-719.
• GÜNGÖR, B. & ÖZAYDIN, S. (2006). Nükleotid-Gen-Dna- Kromozom : İlköğretim Fen Bilgisi ve Matematik Öğretmen Adaylarının Genetik Kavramları Hakkındaki Bilgi Düzeyleri. 7. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 07- 09 Eylül, Gazi Üniversitesi, Ankara, 70s.
• HREPİC, Z. (2002). Identıfyıng Students’ Mental Models of Sound Propagatıon (A thesıs submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree master of scıence department of physics college of arts and sciences Kansas state Unıversıty Manhattan). Retrieved from http://web.phys.ksu.edu/Dissertations/hrepicMS.pdf.
• HREPİC, Z. (2004). Development of A Real-Tıme Assessment of Students’ Mental Models of Sound Propagatıon (Doctor of phılosophy, Kansas State Unıversıty, Department of Curriculum and Instruction College of Education Manhattan, Kansas). Retrieved from http://perg.phys.ksu.edu/role/sound/7_Dissertation/PhD/Dissertation/Chapters.pdf.
• İNGEÇ, Ş. K. (2008) Using Concept Maps As an Assessment Tool in Physics Education. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi-Hacettepe University Journal Of Education, 35, 195-206.
• KALKAN, H. ve diğerleri (2006). İlk ve Orta Öğretim Öğretmen Adayı Öğrencilerinin Temel Astronomi Konularındaki Kavram Yanılgıları. VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, 07-09 Eylül 2006 Ankara s: 356.
• KAPTAN F. & KORKMAZ H. (2001). Fen Eğitiminde Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 191-192.
• KATİPOĞLU, M. &GÜREL, Z. (2004). Öğrencilerin Trafikteki Olayları Temel Fizik Kanunlarını Kullanarak Açıklama Becerileri. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004, İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya http://pegem.net/dosyalar/dokuman/355.pdf/11/10/08/.
• KÖSE, S. ve diğerleri (2003). Fen Konularındaki Kavram Yanılgılarının Belirlenmesi: Tga Yöntemi ve Örnek Etkinlikler. Pamukkale Üniv. Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(13), 43-53.
• KÜÇÜKTURAN, G. &EYİDOĞAN, F. (2006). Okul Öncesi Dönemde Hayvan Kavramının Oluşumu. VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, 07-09 Eylül 2006 Ankara s:388.
• LİEW, C. &TREAGUST, D.F. (1995). A Predict-Observe-Explain Teaching Sequence for Learning About Students' Understanding of Heat and Expansion of Liquids. Australian Science Teachers' Journal, 41, 68-71.
• LİNDER, C.J. (1992). Understanding Sound: So What ıs The Problem?. Physics Education, 27 (5), 258-264.
• LİNDER, C.J. (1993). University Physics Students' Conceptualizations of Factors Affecting The Speed of Sound Propagation. International Journal of Science Education, 15 (6), 655-662.
• LİNDER, C.J. &ERİCKSON, G.L. (1989). A Study of Tertiary Physics Students' Conceptualizations of Sound. International Journal of Science Education, 11 (special issue), 491-501.
• MARKHAM, K. ve diğerleri (1994). The Concept Map As Research and Evalution Tool: Further Evidence of Validity.Journal of Research in Science Teaching, 31, 91-101.
• MAURİNES, L. (1993). Spontaneous Reasoning on The Propagation of Sound. In J. Novak (Ed.), Proceedings of the Third International Seminar on Misconceptions and Educational Strategies in Science and Mathematics .Ithaca , NY: Cornell University (distributed electronically).
• MAZENSA, K. &LAUTREY, J., (2003). Conceptual Change in Physics: Children’s Naive Representations of Sound. Cognitive Development,18,159–176.
• MEB. (2006). İlköğretim Fen Bilgisi Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• MENCHEN, V.K. (2002). Investıgatıons of Student Understandıng of Sound Propagatıon and Resonance (A THESIS Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Science in Teaching The Graduate School The University of Maine). Retriever from http://perlnet.umephy.maine.edu/research/MenchenMSTthesis.pdf.
• MERİNO, M. J. (1998). Some Difficulties in Teaching the Properties of Sounds. Physics Education, 33 (2), 101-104.
• MİLLER, S. ve diğerleri (1985). Secondary Students’ Ideas About Air and Air Pressure. in Learning, Doing And Understanding In Science. SSCR; London s: 34.
• NOVAK, D. J. &MUSONDA, D. (1991). A Twelve-Year Longitudinal Study of Science Concept Learning. American Educational Research Journal, 28 (1), 117-153.
• PHİLİPS, W. C. (1991). Earth Science Misconceptions. Science Teacher, 58 (2), 21-23.
• PİNE, K. ve diğerleri (2001). Children's Misconceptions in Primary Science: A Survey Of Teachers' Views. Research in Science & Technological Education, 19 (1), 79-96.
• PODOLEFSKY, S.N. &FİNKELSTEİN, D.N. (2006). Use of Analogy in Learning Physics: The Role of Representations. Physical Review Special Topics - Physics Education Research, 2, 020101, 1-10.
• SANGER, J. M. &GREENBOWE, J. T. (1998). Common Student Misconceptions in Electrochemistry: Galvanic, Electrolytic and Concentration Cells. Journal of Research in Science Teaching, 34 (4), 377 – 398.
• SCHMİDT, H.J. (1997).Students’ Misconceptions— Looking For a Pattern. John Wiley & Sons, Inc. Sci Ed., 81, 123–135.
• SNEİDER, C. &OHADİ, M. (1998). Unraveling Students’ Misconceptions About The Earth’s Shape and Gravity. Science Education, 82, 265-284.
• STAVY, R. (2006). Using Analogy to Overcome Misconceptions About Conservation of Matter. Journal of Research in Science Teaching, 28 (4), 305 – 313.
• STEAD, B.F. & OSBORNE, R.J. (1980). Exploring Science Students’ Concept of Light. Australian Science Teachers Journal, 26 (3), 84-90.
• TAVŞANCIL, E. & ASLAN, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• TREAGUST, F.D. ve diğerleri (2001). Teaching for Understanding: A Case Study of a Middle School Science Class Learning About Sound. Science Education, 85, 137–157.
• TRUMPER, R. (2001). A Cross-Age Study of Junior High School Students’ Conceptions of Basic Astronomy Concepts. International Journal of Science Education., 23 (11) , 1111- 1123.
• UBUZ, B. (1999). 10. ve 11. Sınıf Öğrencilerinin Temel Geometri Konularındaki Hataları Ve Kavram Yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, (17), 95-104.
• WİTTMANN, M.C. (2002). The Object Coordination Class Applied to Wave Pulses: Analyzing Student Reasoning in Wave Physics. International Journal of Science Education, 24 (1), 97-118.
• WİTTMANN, M.C. (2003). Understanding and Affecting Student Reasoning About Sound Waves. International Journal of Science Education, 25 (8), 991-1013.
• WU, Y.-T. &TSAİ, C.-C.(2007). High School Students’ Informal Reasoning on a Socio-scientific Issue: Qualitative and quantitative analyses. International Journal of Science Education, 29 (9), 1163–1187.
• YILDIRIM, H. İ. ve diğerleri (2008). İlköğretim 6., 7. ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Elektrik Akımı Konusunda Sahip Oldukları Kavram Yanılgıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16 (1), 67-82.
• YILDIZ, A.,&BÜYÜKKASAP, E. (2006). Fizik Öğrencilerinin, Kuvvet ve Hareket Konusundaki Kavram Yanılgıları ve Öğretim Elemanlarının Bu Konudaki Tahminleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 268-277.
• YILDIZ, A. ve diğerleri (2006). Fen Bilgisi Öğrencilerinin, Hız, Sürat ve Yer Değiştirme Konusundaki Kavram Yanılgıları. VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, GaziÜniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, 07-09 Eylül 2006 Ankara s: 439.