Öğrenci Projelerinin İnsan Vücudundaki Sistemler Yönünden İçerik Analizi

Yıl 2020, Cilt: 39 Sayı: 3 100. Yıl Eğitim Sempozyumu Özel Sayı, 249 - 259, 30.11.2020

Ramazan Çeken

Öz

Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programında (FBDÖP) insan vücudunda yer alan sistemlerin yapısı ve işleyişi önemli bir yere sahiptir. İlgili içeriklere, her sınıf düzeyinde doğrudan veya dolaylı olacak şekilde yer verilmektedir. Söz konusu içerikler, güncel yaşamla olan sıkı ilişkisi nedeni ile farklı disiplinler ile birlikte öğrenme-öğretme etkinliklerinde yer alabilmektedir. Bu bağlamda ilgili konu içeriklerinin MEB ve TÜBİTAK işbirliği ile gerçekleştirilen öğrenci projelerine de konu olduğu görülmektedir. Söz konusu projelerde yer alan vücut sistemleri (VS) ile ilgili içeriklerin hangi bağlamda ele alındığının ortaya konulması, öğrencilerin bu tür konuları öğrenme süreçlerinin anlaşılabilmesine imkan tanır. Nitel araştırma türlerinden doküman analizine uygun olarak gerçekleştirilen bu çalışmada 2006-2018 yılları arasında gerçekleştirilen projelerin, VS ile ilgili içerikler bakımından analizi gerçekleştirilmiştir. Analiz birimi olarak “VS ile ilgili içerikler” belirlenmiştir. Kataloglarında yer alan ilgili proje içerikleri, belirlenen analiz birimi bakımından içerik analizine tabi tutulmuştur. Kategorilerin geçerlik ve güvenirliğini arttırmak için kategori oluşturma süreci farklı zamanlarda tekrar edilmiş, uzman görüşü alınarak bulguların gerçekten analiz birimi ile ilgili olup olmadığına karar verilmiştir. Sonuçlar, 720 adet fen projesi içinden, VS ile ilgili içerikleri doğrudan içeren 41 adet çalışmanın olduğunu göstermektedir. Bu durum, etkileri doğrudan algılanabilen VS’nin öğrenme sürecinde oldukça soyut kalabildiğini ortaya koymaktadır. Benzer bir durum projelerde ele alınan makro düzeydeki diğer konular için de söz konusudur. Yetişkinlerin, çocukların makro ve mikro düzeyde olabilen veya soyut kalan bazı kavramların öğrenilmesi sürecinde başka uygulamalar ile onları desteklemesi gerekmektedir. Bu tür durumlarda öğretmenlerin, öğrencileri bu çalışmanın kapsamında incelenen Proje Tabanlı Öğrenme (PTÖ) ürünlerinde kullanıldığı gibi somut öğrenme etkinlikleri oluşturmaya veya etkili öğrenme stratejilerini uygulamaya yönlendirmeleri faydalı bir yol olabilir.

Anahtar Kelimeler

Öğrenci projeleri, temel eğitim, Proje tabanlı öğrenme

Kaynakça

• Açıkalın, A. (2008). Okuldaki Çocuklarımız. Ankara: Pegem A. Yayıncılık.
• Balcı. A. (2009). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler (7. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Brink, P. J. & Wood, M. M. (1998). Advanced Design in NursingResearch (Second Edition). California, London, New Delhi: SAGE Publications.
• Bodner, G. M. (1986). Constructivism: A theory of Knowledge. Journal of Chemical Education, 63(10), 873-877.
• Bruner, J. (2009). Eğitim Süreci. (Çev: T. Öztürk). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Charles, C. M. (2003). Öğretmenler İçin Piaget İlkeleri (4. Baskı). (Çev: G. Ülgen). Ankara:Nobel Yayın Dağıtım.
• Chow, B. C.,McKenzie, T. L. And Louie, L. (2009). Physical Activity and Environmental Influences During Secondary School Physical Education. Journal of Teaching in Physical Education, 28, 21-37.
• Creswell, J. W. (2008). Educational research planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research. International Pearson Merril Prentice Hall.
• Creswell, J., & Plano Clark, V. L. (2007). Understanding mixed methods research. In J. Creswell (Ed.), Designing and conducting mixed methods research (pp. 1-19). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Demir, E. ve Çeken, R. (2020). 2000’den 2018’e Fen Öğretimi Programlarında Vücut Sistemleri ve Beş Duyunun Sarmal Yapısının İncelenmesi. Uluslar arası 5 Ocak Sosyal ve Beşeri Bilimler Kongresi. Adana: 3-5 Ocak 2020.
• Fırat, M., Kabakçı Yurdakul, I. ve Ersoy, A. (2014). Bir Eğitim Teknolojisi Araştırmasına Dayalı Olarak Karma Yöntem Araştırması Deneyimi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 2(1), 65-86.
• Frankel, J. R. &Wallen, E. N. (2006). How to Design and EvaluateResearch in Education (Sixth Edition). Boston: McGraw-HillCompanies.
• Gökçe, O. (2006). İçerik Analizi Kuramsal ve Pratik Bilgiler. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Halloun, I, A. (2004). Modeling Theory in Science Education. Dordrecht/Boston/London: Kluwer Academic Puplishers.
• Harrison, A. G. (2001). How do Teachers and Textbook Writers Model Scientific Ideas for Students? Research in Science Education, 31, 401-435.
• Henderson, L. & Charisse, B. (2001). A Researcher into Practicing Scientists. Journal of College Science Teaching, 30 (5), 322-327.
• Kuş, E. (2006). Sosyal Bilimlerde Bilgisayar Destekli Veri Analizi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Lee, Y. C. (2001). Construction of heart models using simple air pumps. Journal of Biological Education, 36(1), 42-44.
• Lee, Y. C. (2002). A vicarious experienc of the actions of contraceptive devices in birth controland prevention of sexually transmitted diseases. Journal of BiologicalEducation, 36(4), 189-193.
• MEB. (2018). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). An Expanded Sourcebook: Qualitative Data Analysis (Second Edition). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications, Inc.
• Reiss,M. J., Tunnicliffe, S. D., Andersen, A. M., Bortoszeck, A., Carvalho, G. S., Chen, S. Y., Jarman, R., Jonsson, S., Manokore, V., Marchenko, N., Mulenwa, J., Novikova, T., Otuka, J., Teppa, S. & Rooy, W. V. (2002). An International Study of Young Peoples’ Drawings of What is Inside Themselves. Journal of Biological Education, 36(2): 58-64.
• Taber, K. S. (2001). When the analogy breaksdown: modelling the atom on the solar system. Physics Education, 36, 222-226.
• Williams, C., Stanisstreet, M. and Spall, K. Boyes, E. And Dickson, D. (2003). Why aren’t secondary school students interested in physics? PhysicsEducation. 38 (4). 324-329.
• Yanowitz, K. L. (2001). Using Analogies to Improve Elementary School students’ Inferential Reasoning about Scientific Concepts. School Science and Mathematics, 101(3), 133-142.