Anasanat Atölye Seçimleri ve Tutumlar Bağlamında Temel Tasarım Dersini Değerlendirmek

Yıl 2020, Cilt: 39 Sayı: 2, 101 - 122, 31.12.2020

Zeynep Hasırcı , Berna Coşkun Onan

Öz

Sanat eğitimi verilen ve özellikle sanat eğitimcisi
yetiştirilen kurumlarda, öğrencilerin bilinçli ve yetkin olarak yollarına devam
edebilmelerinde, Temel Tasarım eğitimi önemli bir rol oynamaktadır.  Araştırmanın amacı: Resim-İş Eğitimi Anabilim
Dalı’nda farklı sınıf düzeylerinde öğrenim görmekte olan öğrencilerin; anasanat
atölye tercihlerinde, Temel Tasarım dersinin ne kadar belirleyici olduğunu ve
bu öğrencilerin Temel Tasarım dersine yönelik tutumlarının nasıl olduğunu incelemektir.
Araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden tarama deseni esas alınmıştır. Katılımcılar:
Uludağ Üniversitesi Resim-İş Eğitimi Anabilim Dalı’nda 1, 2, 3 ve 4. sınıflarda
öğrenim görmekte olan öğrencilerden oluşan toplam 91 kişidir. Veriler, 5’li ve
6’lı Likert tipinde ölçek uygulanarak elde edilmiş, SPSS 22 programı ile analiz
edilmiş ve yorumlanmıştır. Bulgulardan: Katılımcıların anasanat tercihlerinde
kişisel ilgi ve yeteneklerin çok düzeyde belirleyici olduğu; Temel Tasarım
dersinde yapılan teorik anlatımların az, uygulamaların ise orta düzeyde
belirleyici olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Diğer faktörlerden; not ortalaması,
iş imkânları, üst sınıflardaki öğrencilerin görüşleri ve ilgi duyulan anasanat
öğretmeni olması orta düzeyde; maddi durum, aile görüşleri, arkadaş görüşleri,
kurs öğretmeni görüşleri ve Temel Tasarım öğretmenlerinin görüşleri az düzeyde;
kolaylık faktörü ise çok az düzeyde belirleyici bulunmuştur. Öğrencilerin anasanat
atölye tercihinde bulunurken, öncelikle kişisel ilgi ve yeteneklere dayalı karar
almaları durumu, araştırmanın önemli sonuçlarından biridir. Temel Tasarım
dersine yönelik tutumlarda ise 1, 2 ve 3. sınıflardaki katılımcıların; olumluya
dönük kararsız, 4. sınıftaki katılımcıların olumsuza dönük kararsız olduğu
sonucuna ulaşılmıştır. Farklı sınıf düzeylerindeki katılımcıların, Temel
Tasarım dersine yönelik tutumlarında kararsız olmasının nedenlerinin
derinlemesine bir bakış sunan nitel araştırma yöntemi kullanılarak ele alınması
önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Temel sanat eğitimi, Sanat elemanları, Tasarım ilkeleri, Anasanat atölye dersi

Kaynakça

• Akengin, Ç. ve Başbuğ, Z. (2019). Temel sanat eğitiminde buluş yoluyla öğretim yaklaşımının önemi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1), 133-143.
• Akman, N. G. (2014). Nicel ve nitel araştırma yöntemleri. Erişim adresi: http://content.lms.sabis.sakarya.edu.tr/Uploads/80469/44072/nicel-nitel.pdf
• Anderson, M. A. (2007). Technology, design, and the arstist’s hand. School Arts, 107 (1), 38-39.
• Aytekin, A.C. (2008). Resim-iş eğitimi anabilim dalı öğrencilerinin anasanat atölye tercihleri ile temel tasarım dersine yönelik tutum, algı ve beklentileri arasındaki ilişki. Doktora Tezi,Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Bingöl, P. M. (2016). Temel tasarım eğitiminde kavramdan üç boyuta geçişe yönelik bir uygulama örneği. İdil Dergisi, 5 (21), 339-362.
• Bilirdönmez, T. (2014). Bauhaus tasarım okulu ve günümüze yansımaları. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Bulat, S., Bulat, M., ve Aydın, B. (2014). Bauhaus tasarım okulu/bauhause design school. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18 (1), 105-120.
• Creswell, W. J. (2016). Araştırma deseni nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. Ankara: Eğiten Kitap Yayınları.
• Çubukçu, E. ve Dündar, G.Ş. (2008). Can creativity be taught? An empirical study on benefits of visual analogy in basic design education. ITUA|Z, 4 (2), 67-80.
• Dede, B. (2014). Bauhaus eğitim modelinin Türkiye’de sanat ve tasarım eğitiminde etkisi. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Enhoş H. (2007). Temel tasarım ı ve ıı derslerinin öğretme - öğrenme süreçlerine ilişkin öğrenci görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Erim, G. (1999). Temel sanat eğitiminde renk algılamaları. Sanatta Yeterlilik Tezi, Marmara Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, İstanbul.
• Farthing, S. (2014). Sanatın tüm öyküsü. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Gürer, L. (1992). Görsel sanat eğitimi ve mekan- form. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Yayınevi.
• Harrison, C. ve Wood, P. (2011). Sanat ve kuram 1900 - 2000 değişen fikirler antolojisi. İstanbul: Küre Yayınları.
• Kavuran, T. (2007). Türkiye’de resim-iş öğretmenliği anabilim dalında okutulan temel tasarım derslerinin sorunları. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 24 (2) 50-59.
• Kula Kartal, S.ve Mor Dirlik, E. (2016). Geçerlik kavramının tarihsel gelişimi ve güvenirlikte en çok tercih edilen yöntem: Cronbach Alfa Katsayısı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(4), 1865-1879.
• Önder, U. (2018). Temel sanat eğitiminde içerik tasarımı. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Polat, H.H. (2009). Temel tasarım eğitimi dersinde web destekli renk öğretiminin öğrenci başarısına etkisi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Serin, O. ( 2001). Lisans ve lisansüstü düzeydeki fen grubu öğrencilerinin problem çözme, fen ve bilgisayara yönelik tutumları ile başarıları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Seylan, A. ( 2005). Temel tasarım. Samsun: M Kitap Dağdelen Basın Yayın Ltd. Şti.
• Taşkesen (2019). Sanat eğitimi alan öğrencilerin temel tasarım dersine yönelik tutum ve motivasyonları ile akademik başarı arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. EJER Congress 2019 Bildiri Özetleri Kitabı (s. 1196-1197) içinde. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Turan, İ., Şimşek, Ü., Aslan, H. (2015). Eğitim araştırmalarında likert ölçeği ve likert-tipi soruların kullanımı ve analizi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(30), 186-203.
• Toktaş, P. (2009). Güzel sanatlar eğitimi veren yükseköğretim kurumlarında temel sanat eğitimi / temel tasarım dersine ilişkin öğretim elemanı ve öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Uysal, E. (2015). Temel tasarım dersine ilişkin öğrenci görüşleri. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, 1 (14), 51-65.
• Yalnızoğlu, T. (2013).G. ü. gazi eğitim fakültesi g.s.e bölümü resim-iş eğitimi anabilim dalında verilen temel tasarım eğitiminin 4. sınıf öğrencilerinin resim atölye çalışmalarına yansıması.Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK, 2019), Resim-İş Öğretmenliği Müfredat Programı. Erişim adresi: https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Resim_Is_Ogretmenligi_Lisans_Programi09042019.pdf