HASAN YÜKSEL’İN “ORUÇ BEĞ TARİHİ’NİN NEŞRİNE DAİR” İSİMLİ YAZISINA1 CEVABIMDIR

Yıl 2025, Sayı: 57, 169 - 201, 02.06.2025

Nejdet Öztürk

Öz

Hasan Yüksel (İnceleyici); yazısının Giriş’inde ilk baskı yılından (2007) on
yedi yıl sonra Oruç Beğ Tarihi çalışmamı neden inceleme ihtiyacı duyduğunu, Oruç
metinlerine karşı bu derin muhabbetin kendisinde birdenbire nasıl zuhur ettiğini,
esas meselenin ne olduğunu günümüz tarihçilerinden ziyade gelecek kuşak
tarihçilerin merakını gidermek için açıklaması gerekirdi. Genelde Türk tarih
ilminde, özelde Osmanlı tarihçiliğinde yayımlanmasından yıllar sonra hiçbir
açıklama yapılmadan “inceleme yazısı” yazılan ilk eser Oruç Beğ Tarihi olmalıdır.
Bu önemli Osmanlı tarih kaynağı üzerindeki incelemenin talihsizliği; XV.
yüzyıl kronikleriyle son birkaç yıldır meşgul olan2, kronik metinlerini yeterince tanımayan, dil ve üslubuna hâkim olmayan, görüleceği gibi Oruç Beğ’in hayatı ve
Oruç yazmaları üzerine ortaya atılan yeni tezleri değil, geçerliliğini çoktan yitirmiş
görüşleri hararetle benimseyen, neşre esas aldığım Paris yazmalarından P ile Pa
nüshası için -ispat edildiği hâlde- “Varsayımdan ibarettir” diyebilen; “İlk
Anonim” iddiası ile yayımlanan eser3 hakkında tamamen ilmî tenkit usûl ve
esasları çerçevesinde kaleme aldığım yazılarımın4 kendisi üzerinde derin izler
bıraktığı anlaşılan biri tarafından yapılmış olmasıdır. İşte inceleme yazısının on
yedi yıl sonra yazılmasının arka planında o ruh hâli yatmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Oruç Beğ , İnceleme Yazısı , Osmanlı Tarihi

Kaynakça

• Anonim Osmanlı Kroniği [Osmanlı Tarihi (1299-1512)], haz. Necdet Öztürk, Bilge Kültür Sanat, İstanbul 2015. Âşıkpaşazâde Tarihi [Osmanlı Tarihi (1285-1502)], haz. Necdet Öztürk, Bilge Kültür Sanat, İstanbul 2013. BABINGER, Franz, Die frühosmanischen Jahrbücher des Urudsch Quellen des islamischen Schrifttums, Hannover l925. BELDICEANU-STEINHERR, Iréne, “Un legs pieux du chroniqueur Uruj”, BSOAS, XXXIII, London 1970, s. 359-363. BULUÇ, Sadettin, Untersuchungen über die altosmanische anonyme Chronik der Bibliothèque Nationale zu Paris, Breslau 1938. MÉNAGE, Victor L., “Another text of Uruğ’s Otoman Chronicle”, Der Islam, XLVII (1971), s. 273-277. Oruç Beğ Tarihi [Osmanlı Tarihi (1288-1502)], haz. Necdet Öztürk, Bilge Kültür Sanat, İstanbul 2014.