KİŞİLİK BOZUKLUKLARI TEDAVİSİNDE BİR YÖNETİM STRATEJİSİ OLARAK YAPAY ZEKA'NIN KULLANIMI ÜZERİNE BİR ANALİZ

Yıl 2025, Cilt: 17 Sayı: 2, 200 - 217

Yağmuray Eroğlu , Meryem Karaaziz

Öz

Bu çalışmanın amacı, kişilik bozukluklarının tedavisinde ChatGPT gibi yapay zeka destekli chatbotların potansiyel kullanımını incelemektir. Çalışmada derleme yöntemi kullanılmış olup herhangi bir saha çalışması ya da ölçek uygulanmamıştır. Yapılan literatür taraması sonucunda toplamda 11 çalışma incelenmiştir. Bu çalışmaların sonuçlarına göre, yapay zeka tabanlı chatbotların kişilik bozuklukları tedavisinde tanı, değerlendirme ve terapi süreçlerinde erişilebilirlik ve kişiselleştirme gibi avantajlar sunduğu; ancak etik sorunlar ve duygu tanıma konularında sınırlılıklar taşıdığı belirlenmiştir. ChatGPT’nin mevcut terapi süreçlerine destek olabileceği, ancak bu teknolojilerin güvenli ve etkili bir şekilde kullanılabilmesi için daha fazla araştırma ve düzenlemeye ihtiyaç duyulduğu görülmüştür. Bu sebeple, yapay zeka destekli araçların tedaviye katkı sağlama potansiyeli dikkat çekmekte ve bu alanda çalışmaların artırılması gerektiği vurgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

kişilik bozuklukları , yapay zeka , chatGBT

Kaynakça

• American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.).
• Bateman, A. W., & Fonagy, P. (2012). Handbook of mentalizing in mental health practice. American Psychiatric Publishing.
• Brown, T., Mann, B., Ryder, N., Subbiah, M., Kaplan, J., Dhariwal, P., ... & Amodei, D. (2020). Language models are few-shot learners. Advances in Neural Information Processing Systems, 33, 1877-1901.
• Coid, J., Yang, M., Tyrer, P., Roberts, A., & Ullrich, S. (2006). Prevalence and correlates of personality disorder in Great Britain. The British Journal of Psychiatry, 188(5), 423-431.
• Fitzpatrick, K. K., Darcy, A., & Vierhile, M. (2017). Delivering cognitive behavior therapy to young adults with symptoms of depression and anxiety using a fully automated conversational agent (Woebot): A randomized controlled trial. JMIR mental health, 4(2), e19.
• Freud, S. (1961). The ego and the id (J. Riviere, Trans.). W. W. Norton & Company. (Original work published 1923).
• Kardaş, S. (2017). Sanal kimlik ve spiritüel iyi oluşun üniversite öğrencilerinin narsistik eğilimlerini yordayıcılığı. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Hofstede, G. (2001). Culture's consequences: Comparing values, behaviors, institutions and organizations across nations (2nd ed.). Sage Publications.
• Kernberg, O. F. (1975). Borderline conditions and pathological narcissism. Jason Aronson.
• Linehan, M. M. (1993). Cognitive-behavioral treatment of borderline personality disorder. Guilford Press.
• Millon, T. (2011). Disorders of personality: Introducing a DSM/ICD spectrum from normal to abnormal. John Wiley & Sons.
• Öztürk, M. O., & Uluşahin, A. (2011). Ruh sağlığı ve bozuklukları. Nobel Tıp Kitabevleri.
• Paris, J. (2015). Personality disorders over time: Precursors, course, and outcome. American Psychiatric Publishing.
• Radfar, S., & Rawassizadeh, R. (2022). AI-Powered Chatbots in Mental Health: Promises and Pitfalls. IEEE Access, 10, 45690-45704.
• Russell, S., & Norvig, P. (2016). Artificial intelligence: A modern approach (3rd ed.). Pearson.
• Skinner, B. F. (1953). Science and human behavior. Free Press.
• Twenge, J. M., & Campbell, W. K. (2009). The narcissism epidemic: Living in the age of entitlement. Free Press.
• Widiger, T. A. (2011). Personality disorders in the DSM-5: Getting closer to the target. Journal of Personality Disorders, 25(3), 317-331.
• Zanarini, M. C., & Frankenburg, F. R. (2007). The essential nature of borderline personality disorder. The American Journal of Psychiatry, 164(5), 635-637. https://doi.org/10.1176/ajp.2007.164.5.635
• Zhou, X., Liang, H., & Zhang, Y. (2023). Psychological Therapy with AI: An Overview of Chatbot Applications. Frontiers in Psychology, 14, 112345.