Türkiye’de sol düşünce 1960’lı yıllarda yeni anayasanın getirdiği atmosferden yararlanarak ve giderek sayısı artan üniversite öğrencisi ve sanayi işçisinin de etkisiyle aydınlar, işçiler, öğrenciler arasında yayılmıştır. 1960’larda Türkiye solunda farklı düşünce akımları ve partiler ortaya çıkmış ve bunlar arasında hararetli tartışmalar yaşanmıştır. Türkiye’nin toplumsal yapısı bir devrime hazır mı, sınıflar muhtemel devrimde nasıl bir rol oynayabilir, devrim parlamenter yolla gelebilir mi gibi soruların sorulduğu bu tartışmaların merkezinde aydın meselesi yer almaktadır. Aydın meselesi o yıllarda asker-sivil aydın zümre başlığı altında konuşulmuş ve bu çerçevenin dışına çıkamamıştır. Asker-sivil aydın zümreye devrimde nasıl bir rol düştüğüne dair yorumlar solun Kemalizm’le ilişkisi, Cumhuriyet devrimlerini yorumlayışı ve sosyalizm anlayışıyla doğrudan bağlantılıdır. Bu yazıda, birincil metinler üzerinden dönemin üç sol ana akımı olan Yön-Devrim Hareketi, Türkiye İşçi Partisi ve Millî Demokratik Devrim hareketlerinde bu tartışmanın nasıl yürütüldüğüne bakarak Türk solunun o yıllarda aydın meselesini kavrayışı ele alınmaktadır. Bu çerçevede akımların çıkardıkları dergiler, yazdıkları kitaplar ve bildiriler taranmış, bunlar analiz edilerek bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur.
Abstract
Leftist thought in 1960’s were spread among intellectuals, workers and university students by the effect of the atmosphere brought by the new constitution and increasing numbers of university students and workers. In the 1960’s different currents of thought and leftist parties emerged and there has been debates among them. The intellectual issue is at the center of these debates in which questions like whether Turkey’s social structure is ready for a revolution, which role social classes can play in the revolution, whether revolution can occur through parliamentarian ways were asked. The issue of the intellectual has been discussed under the heading of military-civilian groups of intellectuals and cannot go beyond this framework. The interpretations of the role of the military and civilian groups of intellectuals in the revolution are directly related to the left's relationship with Kemalism, its interpretation of the Republican revolutions and the understanding of socialism. In this article, Turkish left’s approach to the issue of the intellectual is handled by looking at how this debate was conducted in Yön-Devrim Movement, Workers Party of Turkey and National Democratic Revolution movements, which were the three main streams of the period, through the primary texts. In this framework, the journals published by the movements, the books they wrote and the papers were searched, analyzed and evaluated.
The Intellectual Turkish Left Yön-Devrim Movement Workers Party of Turkey National Democratic Revolution
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Political Science |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Early Pub Date | December 31, 2021 |
Publication Date | January 1, 2022 |
Acceptance Date | July 19, 2021 |
Published in Issue | Year 2022 Issue: 48 |