Stajyer Öğrencilerin Emek Süreçleri: Meslek Liseleri Üzerine Niteliksel Bir Araştırma

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 132 - 160, 26.06.2021

Sebiha Kablay

https://doi.org/10.30586/pek.943297

Öz

Staj meslek liselerinde öğrencilerin becerisini arttırmak amacıyla yapılan bir eğitim türüdür. Staj süreci bazı okul tiplerinde öğrencilerin haklar açısından değil ama iş görme açısından işçileşmesine neden olmaktadır. Bu çalışmada meslek lisesi öğrencilerinin staj süreçleri incelenmiştir. Bu amaçla 12 meslek lisesi mezunu 8 de meslek lisesi öğretmeni olmak üzere toplam 20 katılımcı ile yarı yapılandırılmış görüşme formu ile niteliksel bir çalışma yapılmıştır. Bu araştırmanın sonucunda bazı okul tiplerinde öğrencilerin ve velilerin okulu öğrencinin bir meslek öğrenmesi ve işe girmesi için tercih ettiği bulunmuştur. Ancak diğer meslek lisesi okullarının tercihinde genellikle öğrencinin yerleştirme sınavından düşük puan alması etkili olmaktadır. Temel amaç öğrencinin lise diploması almasıdır. Öğrencinin bir meslek edinmesi amacı bulunmamaktadır. Diğer bir sonuç ise öğrencilerin staj sürecinin okul türüne göre farklılaşmasıdır. Öğrencilerin staj süreleri, zamanları, staj yapılacak kurumun bulunması, staj kontrolleri, stajda yapılan işler farklılaşmaktadır. Bazı okul türlerinde staj sürecindeki öğrencinin bir işçi gibi çalışması söz konusudur. Diğer bazı okul türlerinde ise staj geçilmesi gereken bir ders türüdür. Mesleki eğitim pahalı bir eğitim türü olup bu alanda çalışmak istemeyen öğrencilerin mesleki eğitime yönlendirilmesi ekonomik değildir. Öğrencilerin hayatını etkileyecek bu tercihte öğrencinin yetenek ve beklentilerinin ön planda olması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Stajyer, Meslek Lisesi, Mesleki Eğitim, Stajyer Emeği

Labour Processes of Internship Students: A Qualitative Research on Vocational High Schools

Öz

Internship is a type of education that aims to increase the skills of students in vocational high school. The intership process causes students to be laboring force in some types of school not in terms of rights but in terms of working. In this study, the internship processes of vocational high school students were examined. For this purpose, a quanlitative study was conducted with semi-structured interwiew form, with a total of 20 participants, incuding 12 vocational high school graduates and 8 vocational high school teachers. As a result of this study, it was found that in some school types, students and parents preferred the school for the student to learn a vocation and get a job. However, the student’s low score in the placement exam is generally effective in the choosing other vocational high schools. Student’ getting a high school diploma is the main purpose. There is no aim of the student acquire a profession. Another result is that the internship process of the students differs according to the type of school. Students’ internship periods, times, finding the institution, internship checks, Works to be done during internship process are different. In some school types, the student in the internship process works like a worker. In some other school types, internship is a type of course that must be passed. Vocational education is an expensive type od education and it is not economical to direct students to vocational education who don’t want to work in this field. Students’ abilities and expectations should be at the forefront in this choice, which will affect the lives of the students.

Anahtar Kelimeler

Internship, Vocational High School, Vocational Education, Intership Labour

Kaynakça

• Akçasoy, İ. 2019. Öğrenciler milli eğitim bakanlığı eliyle nasıl işçileştiriliyor. Çalışma Ortamı Dergisi, 161. 23-25
• Aksoy, H.H., 2017. Meslek lisesi öğrencilerinin işletmelerde beceri eğitimi: okul destekli çocuk işçiliği. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi. Ekim 2016-Mart 2017. 62-63. 74-82.
• Bolat, Y., 2017. Türkiye’de Mesleki ve Teknik Eğitimin Mevcut Durumu ve Farklı Ülke Karşılaştırmaları. Ankara: PEGEM Akademi.
• Çelik, N., Caniklioğlu, N. ve Canbolat, T., 2019. İş Hukuku Dersleri, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım
• Demirdağ, H., Yılmaz, M. ve Gündüz, O., 2018. Bir devlet hastanesinde kesici delici alet yaralanmalarında öğrencilerin yaralanma sıklığı ve kök neden analizi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 34 (2), 23-29
• Düzgün, U., Alikoç, S. 2020 (02709). Meslek liseliye uzaktan eğitim sanayi demek. https://www.evrensel.net/haber/412982/meslek-liseliye-uzaktan-eğitisanayi-demek.
• Gönç Savran, T., 2012. Nicel ve nitel araştırmalarda kullanılan araştırma teknikleri. Sosyolojide Araştırma Yöntem ve Teknikleri. Ed. T. Gönç Savran. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Kablay, S., 2018. Yaşama verilen değerin bileşik göstergesi çerçevesinde ülkemizdeki çalışma hakkı açısından durum. Gürhan Fişek’in İzinde Ortak Emek Ortak Eylem. Ankara: Siyasal Kitabevi. 451-478
• Kablay, S., 2019. Stajyer mi işçi mi? Çalışma Ortamı Dergisi, 162, 15-19.
• Kablay, S., 2021. Covid-19 stajyerlere uğramaz mı? Çalışma Ortamı Dergisi, 167, 21-26.
• Mert, İ. S., 2018. Hemşire ve stajyer hemşirelerde en fazla stres yaratan olayların nitel araştırma yöntemiyle incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (67), 1043-1059
• Polat, E., Çalışkan, S. ve Met, Ö. L., 2016. Çalışma yeri tercihlerinde işletmelerin iş etiği uygulamalarının önem derecesi: ortaöğretim düzeyinde turizm eğitimi alan öğrenciler üzerine bir araştırma. Balıkesir University The Journal of Social Institude. 19 (36-1). 525-543
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı. 2018. Türkiye'de Mesleki ve Teknik Eğitimin Görünümü, Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi. Eğitim ve Değerlendirme Raporları Serisi No: 1
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı. 2020. Covid-19 Salgını Sürecinde Mesleki ve Teknik Eğitim.
• Süzek, S., 2019. İş Hukuku, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım