Covid-19 Krizi Sürecinin Kadınların Kayıt Dışı İstihdamına Etkileri

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 73 - 101, 29.06.2022

Elif Özlem Özçatal , Pelin Güven

https://doi.org/10.30586/pek.1107358

Cited By: 1

Öz

Covid-19 krizi sürecinde kayıt dışı çalışan kadınlar gelir ve istihdam kayıplarından en olumsuz etkilenen grup olmuştur. Bu çalışmada, ilgili literatür ışığında Covid-19 krizi sürecinin kadınların kayıt dışı istihdamdaki etkileri toplumsal cinsiyete dayalı boyutları çerçevesinde tartışılmaktadır. Araştırmanın temel bulgularına göre, kadınlar istihdama katıldıkları kayıt dışı çalışma biçimlerinin (ev işçiliği, sanayiye yönelik ev eksenli işler gibi) hem ataerkillik, toplumsal cinsiyetten beslenen özelliklerinden kaynaklı kırılganlığı hem de bu işlerin yüksek düzeyde karantina önlemlerine duyarlı olması nedeniyle büyük istihdam ve gelir kayıpları yaşamışlardır. Salgın önlemlerinin hafifletildiği süreçte ise ortaya çıkan eğilimler Covid-19 krizinin kadınlar için iş gücü piyasasında adeta bir kayıt dışına katılım döngüsü-çıkmazı yaratma potansiyeline işaret etmektedir. Bu ise kayıt dışı istihdama katılımın kadın için daha da artacağı anlamına gelmektedir. Covid-19 kriz süreci kadınların kayıt dışı işlerdeki kötü çalışma koşullu işleri ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğini kalıcılaştırmaktadır. Kayıt dışı istihdama yönelik olarak, çalışanların istihdam biçimlerinin yasal düzeyde tanınması; çalışma biçimlerinin, sosyal güvence kapsamına alınması, ücret güvencesi gibi tüm çalışma koşullarının yasal çerçevede düzenlenmesi acil bir gerekliliktir. Kadınlar özelinde bu politika ve programlar, aynı zamanda kadınlara karşı toplumsal cinsiyetçi tutumları dönüştürme, ücretsiz bakım-ev işlerinin ve kadınların iş gücü piyasasında üretim etkinliklerini toplumsal yaşamda daha görünür ve değerli kılacak ilke ve uygulamalar çerçevesinde tasarlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 krizi, ataerkillik, toplumsal cinsiyet, kadın istihdamı, kayıt dışı istihdam

The Effects Of The Covid-19 Crisis Process On The Informal Employment Of Women

Öz

During the Covid-19 crisis, informal working women have been the group most adversely affected by income and employment losses. In this study, in the help of the relevant literature, the effects of the Covid-19 crisis process on female informal employment are discussed within the framework of its gender-based dimensions. According to the main findings of the research, women have experienced great employment and income losses due to the fragility of the informal forms of work they participate in employment (such as domestic work, home-based jobs for industry) due to their patriarchy and gender-based characteristics, and the sensitivity of these jobs to high level of quarantine measures. The trends that emerged during the easing of epidemic measures point to the potential of the Covid-19 crisis to create a cycle of informal participation in the labor market for women. This means that participation in informal employment will increase even more for women. The Covid-19 crisis process perpetuates women's poor working conditions and gender inequality in informal jobs. For informal employment, legal recognition of informal employment, inclusion of these forms of work in the scope of social security, and implementation of legal arrangements for all working conditions, especially wage security, should be carried out urgently. Specific to women, these policies and programs should be designed within the framework of principles and practices that will transform gendered attitudes towards women, render unpaid care-housework and women's production activities in the labor market more visible and valuable in social life.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 crisis, patriarchy, gender, female employment, informal employment

Kaynakça

• Adams-Prassl, A., et. al. 2020. Inequality in the impact of the coronavirus shock: Evidence from real time surveys. Journal of Public Economics, (189) 1-33.
• Alon, T., et. al. 2020. The impact of COVID-19 on gender equality (Working Paper No. 26947). Cambridge, MA: National Bureau of Economic Research
• Alpar, B. I. 2020 Covıd-19 salgın sürecinde kadın ve hane içi emeği, İçinde D. Demirbaş, V. Bozkurt, S. Yorğun (ed) Covıd-19 Pandemisinin Ekonomik, Toplumsal ve Siyasal Etkileri, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Alvarez, J. and Pizzinelli, C. (2021). COVID-19 and the Informality-driven Recovery: The Case of Colombia's Labor Market, IMF Working Papers
• Andrew, A., et. al. 2020 How Are Mothers and Fathers Balancing Work and Family Under Lockdown? The Institute for Fiscal Studies (Available from: https://ifs.org.uk/publications/14860, Accessed 13 January 2022)
• Anker R. 1998 Gender and Jobs: Sex Segregation of Occupations in the World, Geneva: ILO
• Aşkın E. Ö. 2015. Kadınların işgücü piyasasındaki konumlarını etkileyen faktörler, GOSOS, 10(1), 43-66.
• Aşkın E. Ö. ve Aşkın U. 2018. Kadın Emeği Kullanım Çeşitliliği ve Türkiye İşgücü Piyasasında Görünümü. İçinde C. Çataloluk, D. Bozdoğan (Ed.), Sosyal Bilimlerde Değişim ve Gelişim Yazıları- I (271-317), Gece Kitaplığı.
• Aşkın E. Ö. ve Aşkın U. 2019. İşgücü Piyasasında Enformel Kadın İşgücü: Ev Eksenli Çalışan Kadınlara Yönelik Bir Araştırma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, (8) 977-1001.
• Bari, F. 2020. Women in the informal sector. (Available from: https://www.dawn.com/news/158030, Accessed 13 January 2022)
• Beneria, L. 2003, Gender, Development and Globalization: Economics As If All People Mattered New York: Routledge
• Benería, L. 2001. Changing Employment Patterns and the Informalization of Jobs: General Trends and Gender Dimensions, Geneva: ILO
• Carr, M. and Chen M. A. 2004 Globalization, social exclusion and work: with special reference to informal employment and gender, Working Paper No. 20, Policy Integration Department World Commission on the Social Dimension of Globalization ILO:
• Chauhan P. 2021 Gendering COVID-19: Impact of the Pandemic on Women's Burden of Unpaid Work in India, Gender Issues. 38 (395-419)
• Craig, L. and Churchill, B. 2021 Working and Caring at Home: Gender Differences in the Effects of Covid-19 on Paid and Unpaid Labor in Australia, Feminist Economics, (27:1-2) 310-326,
• Çagatay, N. 2001 Trade, Gender and Poverty, United Nations Development Programme, New York: UNDP
• Çağatay, N., İlkkaracan I. and Sadasivam, B. 2017. Investing in social care for gender equality and inclusive growth in Europe and Central Asia. Policy Brief 2017/01. UNDP and UN Women.
• Dam, M. M., Ertekin, Ş. ve Kızılca, N. 2018. Türkiye’de kayıt dışı istihdamın boyutu: Ekonometrik bir analiz. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(1), 293-318
• Dedeoğlu, S. 2020. Evden İçeri Bir Dünya: Türkiye’de Ev-Eksenli Çalışanlar, ILO Çalışma Belgesi 21, Cenevre:ILO
• Ecevit, Y. (1998), Türkiye’de Ücretli Kadın Emeğinin Toplumsal Cinsiyet Temelinde Analizi, İçinde 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, (267–284).
• Ecevit, Y. 2021 Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Temel Kavramları. Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği (CEİD) Yayınları, (https://ceidizler.ceid.org.tr/dosya/toplumsal-cinsiyet-esitliginin-temel-kavramlaripdf.pdf Erişim Tarihi: 13 Ocak 2022)
• ECLAC and ILO 2020. “Employment trends in an unprecedented crisis: policy challenges”, Employment Situation in Latin America and the Caribbean, No. 23 (LC/TS.2020/128), Santiago
• Elgin, C. and Elveren, A. Y. 2019. Informality, Inequality, and Feminization of Labor, Political Economy Research Institute Working Paper 483
• Foucault, M. and Galasso, V. 2020. Working during COVID-19: Cross-country evidence from real-time survey data. OECD Social, Employment and Migration Working Papers 246, OECD Publishing, Paris
• Foley, M. and Cooper, R. 2021. Workplace gender equality in the post-pandemic era: Where to next? Journal of Industrial Relations, 63(4), 463–476
• George, C. (2021) The impact of COVID-19 on gender aspects of the informal sector in Tanzania, Repoa Brief, (Available from: https://media.africaportal.org/documents/Impact-of-Covid-19-PB.pdf Accessed 14 January 2022)
• Güler, C. 2021. Ev İşçiliğinin Türkiye’deki Görünümü: Kapsam, Boyut ve Sorunlar, Ankara: ILO (Çevirim içi: https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---europe/---ro-geneva/---ilo-ankara/documents/publication/wcms_803900.pdf, Erişim tarihi: 14 Ocak 2022)
• Günindi-Ersöz A. 2020. Bir salgını kadın olarak deneyimlemek: Covid-19 günlerinde ev içindeki yaşamın eşitsiz doğası, Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 6(31), 1510-1522
• Hartmann, H. 2006, Marksizm’le Feminizm’in Mutsuz Evliliği, (Çeviren: Gülşat Aygen), İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Hoehn-Velasco, L., et al. 2022. The impact of the COVID-19 recession on Mexican households: evidence from employment and time use for men, women, and children. Rev Econ Household. (Available from: https://deliverypdf.ssrn.com/delivery.php?ID=420125003002077003089004085074116092096020034023025001122075000066080023031113015071005059060034023051016027096108124012069004046078006069052027079082014076016118075021018062085067122005023023075119104100092116010100025102075075121089029123114072127084&EXT=pdf&INDEX=TRUE, Accessed 14 January 2022)
• Ilgın Y. 1995, Kayıtdışı Ekonomi ve Türkiye’deki Boyutları, Uzmanlık Tezi, DPT, Ankara
• ILO 2018. Women and men in the informal economy: a statistical picture (third edition) International Labour Office – Geneva: ILO
• ILO 2019a. A quantum leap for gender equality : for a better future of work for all / International Labour Office. - Geneva:
• ILO 2020a. ILO Monitor 2nd Edition: COVID-19 and the World of Work, International Labour Organization
• ILO 2020b. ILO Monitor: COVID-19 and the world of work. Third edition:ILO
• ILO 2020c. Sectoral Brief: COVID-19 and the textiles, clothing, leather and footwear Industries, Geneva:ILO
• ILO 2020d. A gender-responsive employment recovery: Building back fairer, ILO Brief
• ILO 2020e. The Covid-19 response: Getting gender equality right for a better future for women at work (Geneva)
• ILO 2021a. World Employment and Social Outlook,Trends:2021, Geneva:ILO
• ILO 2021b. Working from home: From invisibility to decent work, Geneva:ILO
• ILO 2022. World Employment and Social Outlook | Trends 2022, Geneva:ILO
• İlkkaracan, İ. ve Memiş, E. 2020. COVID-19 Küresel Salgın Sürecinde Türkiye’de Bakım Ekonomisi ve Toplumsal Cinsiyet Temelli Eşitsizlikler, UNDP, Rapor (Çevirim İçi: https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/library/corporatereports/COVID-gender-survey-report.html 14 Ocak 2022)
• Jahan, I., Pavlik, J. B. and Williams, R. B. 2020. Is the Devil in the Shadow? The Effect of Institutional Quality on Income. Review of Development Economics, 00, 1-21. https://doi.org/10.1111/rode.12691.
• Kabeer, N., et. al. 2021 Feminist Economic Perspectives on the COVID-19 Pandemic, Feminist Economics, (27:1-2) 1-29
• Kashen, J., Glynn, S. C., and Novello, A. 2020. How Covid-19 sent women’s workforce progress backward. (Available from: https://cdn.americanprogress.org/content/uploads/2020/10/29133659/Womens-Labor-Force-Participation.pdf Accessed 14 January 2022)
• MacDonald, K. 2021. COVID-19, Global Value Chains, and the Impacts on Gender: Evidence from the Garment and Electronics Sectors in Asia. K4D Emerging Issues Report No 43, Brighton, UK: Institute of Development Studies. DOI: 10.19088/K4D.2021.074
• Mitra, S. and Sinha, D. 2021. COVID-19 and Women’s Labour Crisis Reiterating an Inclusive Policy Response, Economic and Political Weekly, (lVI:17) 44-51
• O’Donnell, M., et. al. 2021. Promoting women’s economic empowerment in the COVID-19 context. Center for Global Development, (Available from: https://www.cgdev.org/sites/default/files/promoting-wee-during-covid.pdf Accessed 14 January 2022)
• Özçatal, E. Ö. 2011. Ataerkillik, Toplumsal Cinsiyet ve Kadının Çalışma Yaşamına Katılımı. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 1(1), 21-39.
• Özçatal, E. Ö. (2009). Kadınların İşgücü Piyasasına Katılımını ve Çalışma Koşullarını Etkileyen Sosyo-Demografik ve Kültürel Faktörler. Sakarya Üniversitesi Uluslararası– Disiplinlerarası Kadın Çalışmaları Kongresi 05-09 Mart 2009, Sakarya, Kongre Bildirileri, 1, 45-54.
• Sarker, M. R. (2021) Labor market and unpaid work simplications of COVID‐19 for Bangladeshi women. Gender, Work & Organization, (28:S2), 597–604
• Schneider, F., and D. H. Enste. 2000. Shadow Economies: Size, Causes, and Consequences. Journal of Economic Literature, 38(1): 77-114.
• Singh, N. and Kaur, A. 2021. The COVID-19 pandemic: Narratives of informal women workers in Indian Punjab. Gender, Work & Organization, 1–20. https://doi.org/10.1111/gwao.12766
• Standing, G. 1989 Global Feminization Through Flexible Labour, Word Development, (17:7) 1077–1095
• Sumalatha, B. S., Bhat, L. D. and Chitra, K. P. (2021) Impact of Covid-19 on Informal Sector: A Study of Women Domestic Workers in India, The Indian Economic Journal 69 (3), 441 –461
• Şener, Ü. (2012)., Kadın Yoksulluğu, Mülkiye Dergisi, 36(4):51-67
• Tokdemir, K. (2021) Pandemi Sürecinde Ev Eksenli Çalış(a)mayan Kadınlar Anlatıyor (Çevirim İçi: https://hipokampusakademi.com/covid-19-pandemi-surecinde-ev-eksenli-calisamayan-kadinlar-anlatiyor Erişim Tarihi: 14 Ocak 2022)
• Tomei, M. 2000. Home Work in selected Latin American Countries: A comparative Overview,” Infocus Programme, SEED, ILO, (Available from: http://ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_emp/---emp_ent/--- ifp_seed/documents/publication/wcms_117733.pdf, Accessed 14 January 2022)
• TÜİK, (2022). Türkiye İstatistik Kurumu İşgücü İstatistikleri, https://www. tuik. gov.tr
• UN (2020). Policy Brief: The Impact of COVID-19 on Women, UN. (Available from: https://www.un.org/sexualviolenceinconflict/wp-content/uploads/2020/06/report/policy-brief-the-impact-of-covid-19-on-women/policy-brief-the-impact-of-covid-19-on-women-en-1.pdf, Accessed 14 January 2022)
• Walby, S. 1990 Theorizing Patriarchy, Oxford: Blackwell.
• WB 2020. Global Economic Prospects, June 2020. Washington, DC: World Bank. DOI: 10.1596/978-1-4648-1553-
• WIEGO 2020. Impact of public health measures on informal workers livelihoods and health. (Acailable from: https://www.wiego.org/sites/default/files/resources/file/Impact_on_livelihoods_COVID 19_final_EN_1.pdf, Accessed 14 January)
• Yavorsky, J. E., Qian, Y. and Sargent, A. C. 2021. The Gendered Pandemic: The Implications of COVID-19 For Work and Family, Sociology Compass (15) 1-13
• Yücel, Y. 2020. Ekonomik Kalkınma ve Toplumsal Cinsiyet, İçinde Saygılıgil, F. (Edt), Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları (86-102) Ankara: Dipnot Yayınları,
• Zeybekoğlu-Akbaş, Ö. ve Dursun, C. (2020). Koronavirüs (COVID-19) pandemisi sürecinde özel alanına kamusal alanı sığdıran çalışan anneler. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 78-94.