Çağdaş Bir Akademik Tefsir Örneği Olarak "The Study Quran" ve Ele Aldığı Bazı Tasavvufî Terimler

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 69 - 86, 31.03.2018

Nurullah Koltaş

Öz

Müslümanların hayatı algılayış ve anlamlandırışlarında asıl hareket noktasını oluşturan Kur’an’ı Kerimi anlamak, san’attan edebiyâta, siyâsetten iktisâda beşerî hayatın tüm alanlarına nüfuz etmesi bakımından da üst bir konuma sahiptir. Büyük açmazlara tanık olunan modern döneme kadar, Kur’an’ın anlaşılmasına yönelik çeşitli yöntemler geliştirilmiş ve bu yöntemlerle inananların İlahi Kelâm’la irtibatları her daim canlı tutulmaya çalışılmıştır.

Kur’an’la alakalı olarak oldukça geniş bir yelpazede yer alan klasik tefsir, te’vil ve meâl gibi çok sayıda çalışma kaleme alınmıştır. Bununla birlikte, modern dönemin gereksinim ve gerekliliklerinin farklı bir yapıda olduğu aşikârdır. İngiliz dilinde Müslüman ya da Müslüman olmayanların Kur’an’la alakalı çalışma ve okumalarında temel alacakları tam bir tefsir çalışmasının nerdeyse bulunmayışı, özellikle akademik dünyadaki gereksinimleri karşılayacak böylesi bir çalışmanın yapılmasını zorunlu kılmıştır.

Ülkemizde gelenek, irfân ve hikmet üzerine aldığı çok sayıda eseri Türkçeye tercüme edilmiş olan Seyyid Hüseyin Nasr’ın baş editörlüğünü yaptığı ve Caner K. Dagli, Maria Massi Dakake, Joseph Lumbard ve Mohammed Rustom’un meâl ve tefsir kısımlarını hazırlamış oldukları the Study Quran adlı çalışma, son kısmında yer alan makaleleriyle birlikte Kur’an’ın anlaşılması yolunda yeni bir soluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu makalede, The Study Qur’an’da izlenen yöntemin yanı sıra bazı tasavvufî unsurların işleniş biçimi ele alınmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Te'vil, İrfân, Mükâşefe, Müteşâbih

Kaynakça

• Alexandrin, E. R. (2016), "The Study Quran", Journal of the Muhyiddin Ibn ‘Arabi Society, c. 59. Ay, M. (2011), Kurân'ın Tasavvufî Yorumu, İnsan Yayınları, İstanbul. Cebecioğlu, E. (2014), Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Otto Yayınları, Ankara. Cürcânî, S. Ş. (2014), Ta’rifât, Litera Yayıncılık, çev. Abdülaziz Mecdi Tolun, İstanbul. El-İsfahânî, R. (2016), Müfredât, çev. Yusuf Türker, Pınar Yayınları, İstanbul. El-Kuşeyrî, A. (1999), Tasavvuf İlmine Dair Kuşeyrî Risâlesi, haz. Süleyman Uludağ, Dergâh Yayınları, 3. Baskı, İstanbul. El-Mardinî, Y. S. (2016), İhyâ Tercüme ve Şerhi (Mesîru Umûmi’l-Muvahhidîn Şerh u Terceme-i Kitâb-ı İhyâu Ulûmi’d-Dîn), haz. Mustafa Koç-Eyyüp Tanrıverdi, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, İstanbul. El-Mekkî, E. T. (2004), Kûtu’l-Kulûb (Kalplerin Azığı), haz. Yakup Çiçek-Dilaver Selvi, Semerkand Yayınları, İstanbul. Gökkır, N. (2016), "Kitâbiyat", İslâm Araştırmaları Dergisi, 36. Gördük, Y. E. (2013), Tarihsel ve Metodolojik Açıdan İşârî Tefsir, İnsan Yayınları, İstanbul. Hucvirî (1996), Keşfu’l-Mahcûb, haz. Süleyman Uludağ, Dergâh Yayınları, İstanbul. İbn Acîbe (2011), Bahru’l-Medîd, çev. Dilaver Selvi, Semerkand Yayınları, İstanbul. İbn Arabî, M. (2010), Fütûhât-ı Mekkiyye, çev. Ekrem Demirli, Litera Yayıncılık, İstanbul, c. 9. İbn Arabî, M. (2008), Fütûhât-ı Mekkiyye, çev. Ekrem Demirli, Litera Yayıncılık, İstanbul 2008, c. 7. İbn Arabî, M. (2011), Fütûhât-ı Mekkiyye, çev. Ekrem Demirli, Litera Yayıncılık, İstanbul, c. 16. Kâşânî, A. (2015), Tasavvuf Sözlüğü, çev. Ekrem Demirli, İz Yayıncılık, İstanbul. Kelâbâzî (1992), Doğuş Devrinde Tasavvuf (Taarruf), haz. Süleyman Uludağ, Dergâh Yayınları, İstanbul. Nasr, S. H. ve diğ. (2015), The Study Quran: a New Translation and Commentary, Editörler: C. K. Dagli, M. M. Dakake, J. Lumbard ve M. Rustom, Harper Collins Publishers, New York. Nasr, S.H. (2015), “The Making of the Study Quran”, Islamic Sciences, c. 13/42, s. 97-98. Selvi, D. (2011), "‘Her Ayetin Bir Zahiri Bir Bâtını Vardır’ Hadisindeki Zahir ve Batın Kavramları Üzerine Değerlendirmeler", Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, c. 11, sayı 2, s. 15-17. Suyûtî (1987), el-İtkân fî Ulûmi’l-Kur’an, çev. Sâkıp Yıldız-Hüseyin Avni Çelik, Hikmet Neşriyat, İstanbul. Sühreverdî (1993), Tasavvufun Esasları (Avârif), haz. H. Kâmil Yılmaz-İrfan Gündüz, Erkâm Yayınları, İstanbul. Şentürk, M. (2010), Kur’ân’ın Sünnî ve Şî’î Yorumu, İnsan Yayınları, İstanbul. Şimşek, S. (2017), Tasavvuf Edebiyatı Terimleri Sözlüğü, Litera Yayıncılık, İstanbul. Tûsî, E. N. S. (1996), İslam Tasavvufu (el-Lüma’), haz. Hasan Kâmil Yılmaz, Altınoluk Yayınları, İstanbul. Uludağ, S. (1991), Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Marifet Yayınları, İstanbul. Uludağ, S. (2001), “İşârî Tefsir”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), Ankara, XXIII, 423-428.