Ney Sazında “Artık Boğum” Problemi

Year 2018, Volume: 4 Issue: 1, 142 - 147, 31.03.2018

Ali Tan

Abstract

Türk Mûsikîsi’nin üflemeli bir sazı olan Neyin yapısı dokuz boğumludur. Boğumlar yukarıdan aşağıya doğru daralan bir yapıdadır. Buradaki denge açkı açısından oldukça önemlidir. Çünkü boğumlar arasındaki dengesiz uzamalar ve kısalmalar perdelerin boğumla olan ilişkisini olumsuz etkilemektedir. Boğumların düzenli olması kadar ney üzerindeki perdeleri dokuz parçalı yapıda karşılaması da önemlidir. Tarihi neyler üzerinde bu dokuzlu yapının korunduğu rahatlıkla görülebilir. Fakat günümüzde artan talep, kamış malzemesine ulaşmanın zorluğu gibi sebeplerle malzemenin azalması ve kıymetlenmesi neticesinde bazı neylerin alt kısmında “artık boğumlar” görülebiliyor. Bu kısım parazvanenin altında kaldığı için genellikle ilk bakışta fark edilmese de bu ilave boğumla bu nevi neyler 10 boğumludur. Bildiride artık boğumlu neylerin açılma sebeplerine değinildikten sonra artık boğumlu bir ney üzerinden ilave boğumun icraya yansımaları incelenecektir. Bunun için Ney yapımcısı Egecan Aydın’ın atölyesinde yapılan artık boğumlu kız neyinde perde yerlerinin sunduğu aralıklar ile bu boğumun tek bir boğumla değiştirilmesi sonucu aynı neyde ortaya çıkan aralıklar karşılaştırmalı olarak incelenecektir.

Keywords

Ney, Boğum, Artık Boğum

References

• Sarı, A. (1985) Geleneksel Türk Sanat Müziği Çalgıları Uygun, M. N. (2007) Ney, TDV İslam Ansiklopedisi, c.33, sy:68-69 Uygun, M. N. (2004) Türk Din Musikisinin Temel Sazlarından Ney ve Klasik Açkısı, M. Ü. İlahiyat Dergisi, s. 27, sy: 41-65.