Bu çalışmanın amacı, erken dönem uyumsuz şemalar ile çevrimiçi kumar, dürtüsel ve kompulsif çevrimiçi satın alma, video oyunları oynama, çevrimiçi kompulsif cinsel davranışlar ve sosyal medya, internet veya akıllı telefonların sorunlu kullanımı gibi teknolojiyle ilişkili bağımlılık yapıcı davranışlar arasındaki ilişkiye dair bulguları sistematik olarak sentezlemektir. Çalışmaya dâhil edilme kriterleri çalışmaların erken dönem uyumsuz şemalar ve teknoloji ile ilişkili bağımlılık yapıcı davranışlar içermesi, hakemli bir dergide İngilizce dilinde yayınlanmış olması, geçerliliği kanıtlanmış ölçüm araçlarının kullanılması ve görgül araştırma makalesi olmasıdır. Dışlama kriterleri ise İngilizce dışında bir dilde olması, konuyla ilgili olmaması, çevrimiçi bağımlılık davranışlarını içermemesi, Young Şema Ölçeği’ni kullanmaması ve görgül araştırma makalesi dışında bir makale türü olmasıdır. Elektronik veritabanı taraması Scopus, ProQuest, PubMed ve Web of Science aracılığıyla “uyumsuz şemalar”, “internet bağımlılığı”, “akıllı telefon bağımlılığı”, “sosyal medya ekleme”, “teknoloji bağımlılığı”, “çevrimiçi oyun”, “çevrimiçi kumar”, “çevrimiçi satın alma” ve “çevrimiçi pornografi” gibi kapsamlı terimler kullanılarak yapılmıştır. Toplam 11 çalışma dâhil edilmiştir. Teknolojiyle ilişkili bağımlılık yapıcı davranışlar ile beş şema alanının tümü arasında bir ilişki bulunmasına rağmen, Kopukluk ve Reddedilme şema alanı ve Zedelenmiş Sınırlar şema alanı teknolojiyle ilişkili bağımlılık yapıcı davranışlar ile en fazla ilişkili olan şema alanlarıdır. Genel olarak bu derleme erken dönem uyumsuz şemalar ile teknoloji ile ilişkili bağımlılık yapıcı davranışlar arasındaki ilişki hakkında çok az şey bilindiğini göstermektedir. Bu nedenle bu ilişkiyi daha iyi anlamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Erken dönem uyumsuz şemalar şema alanları teknoloji ile ilişkili bağımlılık yapıcı davranışlar davranışsal bağımlılıklar
The objective of this study was to systematically synthesize the findings on the relationship between early maladaptive schemas and technology-related addictive behaviors such as online gambling, impulsive and compulsive online buying, video gaming, online compulsive sexual behaviors, and problematic use of social media, the Internet, or smartphones. The inclusion criteria were containing early maladaptive schemas and technology-related addictive behaviors, being published in a refereed journal in the English language, using validated instruments, and being a research article. The exclusion criteria were being in a language other than English, lacking relevance, not containing online addictive behaviors, not using the Young Schema Questionnaire, and being a source other than a research article. Electronic database searches were conducted via Scopus, ProQuest, PubMed, and Web of Science using comprehensive terms such as “maladaptive schemas”, “internet addiction”, “smartphone addiction”, "social media addiction", "technology addiction", "online gaming", "online gambling", "online buying", and "online pornography". A total of 11 studies were included. While technology-related addictive behaviors were associated with all five schema domains, the Disconnection and Rejection, and Impaired Limits domains were the domains most strongly associated with technology-related addictive behaviors. In general, this review indicates that little is known regarding the relationship between early maladaptive schemas and technology-related addictive behaviors. Therefore, further studies are needed to better understand this relationship.
Early maladaptive schemas schema domains technology-related addictive behaviors technology-related behavioral addictions
| Primary Language | English |
|---|---|
| Subjects | Clinical Psychology |
| Journal Section | Review |
| Authors | |
| Submission Date | November 14, 2024 |
| Acceptance Date | March 26, 2025 |
| Early Pub Date | November 27, 2025 |
| Publication Date | March 31, 2026 |
| Published in Issue | Year 2026 Volume: 18 Issue: 1 |
|
![]() Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar - Current Approaches in Psychiatry is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License. |