Financial Performance Analysis of Energy Companies: Borsa Istanbul Electricity Index

Year 2025, Volume: 12 Issue: 1, 89 - 111, 30.06.2025

Elif Hilal Nazlıoğlu

https://doi.org/10.47097/piar.1679017

Abstract

Financial performance analysis is a method that shows whether companies have achieved their goals and is necessary for financial planning and auditing processes. As financial analysis relies on data from companies' financial statements, it is also very important in terms of guiding the future. It is important for the Turkish economy, which has experienced economic, political and policy-related crises at regular intervals, especially since the 2000s, that regular financial analyses of listed energy companies are carried out and that both investors and policymakers are provided with information for their assessment. In this context, the aim of this study is to examine the financial performance of selected energy companies traded in the Borsa Istanbul Electricity Index using the ratio analysis method. The study, which looked at the financial performance of energy companies between 2019 and 2024, found that liquidity ratios were generally low. In terms of financial structure ratios, it was noted that there is a higher use of debt than equity. With regard to the effectiveness of asset utilisation, it has been observed that the turnover rates of receivables are generally higher than the turnover rates of payables. Finally, profitability performance varies considerably across years and companies.

Keywords

Financial Analysis, Ratio Analysis, Stock Markets, Energy Sector

Enerji Şirketlerinin Finansal Performans Analizi: Borsa İstanbul Elektrik Endeksi

Abstract

Finansal performans analizi firmaların amaçlarına ulaşıp ulaşmadığını gösteren ve finansal planlama ve denetleme süreçleri için gerekli olan bir yöntemdir. Finansal analiz firmaların mali tablolarından elde edilen verilere göre yapıldığı için geleceğe yön vermesi açısından da oldukça önemlidir. Özellikle 2000’li yıllardan sonra belirli aralıklarla ekonomik, politik ve siyasi krizlerle mücadele eden Türkiye ekonomisi için hisse senetleri borsada işlem gören enerji firmalarının finansal analizlerinin düzenli olarak yapılması ve hem yatırımcılara hem de politika yapıcılara değerlendirme yapabilmeleri için bilgi vermesi açısından önemlidir. Bu doğrultuda bu çalışmanın amacı Borsa İstanbul Elektrik Endeksinde işlem gören seçili enerji firmalarının oran (rasyo) analizi yöntemiyle finansal performanslarının incelenmesidir. 2019-2024 dönemi için enerji firmalarının finansal performanslarının incelendiği çalışmada sonuçlara göre likidite oranlarının düşük olduğu tespit edilmiştir. Finansal yapı oranları açısından özsermaye kullanımına oranla borç kullanımının olduğu tespit edilmiştir. Varlık kullanımının etkinliği açısından genel olarak alacak devir hızı oranlarının borç devir hızı oranlarına göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Son olarak kârlılık performansları yıllara ve firmalara göre belirgin şekilde değişiklik göstermektedir.

Keywords

Finansal Analiz, Oran (Rasyo) Analizi, Enerji Sektörü, Hisse Senedi Piyasası

Ethical Statement

Araştırmanın tüm safhalarında araştırma ve yayın etiğine özen gösterilmiştir. Bu çalışma etik kurul izni gerektiren çalışma grubunda yer almamaktadır.

Supporting Institution

yok

Thanks

yok

References

• Abdmouleh, Z., Alammari, R. A., & Gastli, A. (2015). Review of policies encouraging renewable energy integration & best practices. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 45, 249-262. https://doi.org/10.1016/j.rser.2015.01.035
• Adıgüzel, İ. (2023). İşletmelerde finansal risk yönetimi ve finansal analiz: BIST’te işlem gören enerji şirketleri üzerine bir uygulama. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 24(1) 2023, 365-378. https://doi.org/10.31671/doujournal.1172738
• Akgüç, Ö. (1998). Finansal yönetim (7. Baskı), Avcıol Basım Yayın.
• Akhtar, S., Javed, B., Maryam, A., & Sadia, H. (2012). Relationship between financial leverage and financial performance: Evidence from fuel & energy sector of Pakistan. European Journal of Business and Management, 4(11), 7-17. https://core.ac.uk/download/pdf/234624292.pdf
• Ata, H. A. ve Yakut, E. (2009). Finansal performansa dayalı etkinlik ölçümü: İmalat sektörü uygulaması. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (18), 80-100. https://dergipark.org.tr/en/pub/kosbed/issue/25702/271212
• Atıcı, K. B., & Ulucan, A. (2009). Multi Criteria Decision Analysis Approaches in Energy Projects Evaluation Process and Turkey Applications. H.U. Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, 27(1), 161-186.
• Bağcı, E. (2015). Türkiye tekstil ve hazır giyim sektörünün finansal durum analizi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 37(2), 83-100. https://doi.org/10.14780/iibd.83811
• Beller Dikmen, B. (2021). Elektrik enerjisi sektörünün finansal performanslarının oran analizi yöntemi ile incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(1), 912-926. https://doi.org/10.20491/isarder.2021.1174
• Ceyhan, İ. F. ve Demirci, F. (2017). MULTIMOORA yöntemiyle finansal performans ölçümü: Leasing şirketlerinde bir uygulama. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(15), 277-296. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/327137
• Çakmak, D. ve Baştürk, F. H. (2019). Hayat-Dışı sigorta şirketlerinde 16 yıl arayla yapılan etkinlik analizleri ve sonuçlarının karşılaştırılması. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 725-745. https://doi.org/10.33905/bseusbed.641821
• Çiftci, H. N. ve Yıldırım, B. F. (2020). BİST enerji sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin finansal performanslarının incelenmesi: Gri Sayılara Dayalı Zaman Kesiti örneği. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22(3), 384-404. https://doi.org/10.31460/mbdd.723322
• Çiftci, H. N., Yıldırım, S. K. ve Yıldırım, B. F. (2021). Nakit akış oranlarına dayalı finansal performansların kombine uzlaşık çözüm yöntemi ile analizi: BİST’te işlem gören enerji firmaları üzerine bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (92), 207-224. https://doi.org/10.25095/mufad.947737
• Demir, M., ve Tuncay, A. G. M. (2012). Türk gıda sektörünün faaliyet ve kârlılık oranları açısından analizi: İMKB gıda sektöründe işlem gören işletmeler üzerinde bir araştırma (2000-2008 Dönemi). Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 367-392. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduiibfd/issue/20821/222859
• Demireli, E. (2010). TOPSIS çok kriterli karar verme sistemi: Türkiye’deki kamu bankaları üzerine bir uygulama. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 101-112. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/716031
• Dışişleri Bakanlığı (2025). Türkiye’nin Uluslararası Enerji Stratejisi. https://www.mfa.gov.tr/turkiye_nin-enerji-stratejisi.tr.mfa (Erişim Tarihi: 20.03.2025)
• Ergül, N. (2010). İMKB’de işlem gören enerji şirketlerinin mali performanslarının TOPSIS yöntemi ile analizi. Beta Yayınları. No. 2316.
• Fattouh, B., Vakhshouri, S., & Henderson, J. (2024). Nuclear energy in the global energy landscape: advancing sustainability and ensuring energy security?. In Oxford Energy Forum: A Quarterly Journal for Debating Energy Issues and Policies (No. 139). Oxford: The Oxford Institute for Energy Studies. https://www.econstor.eu/handle/10419/307001
• Gürsoy, C. T. (2012). Finansal yönetim ilkeleri (2. Baskı), Beta Basım A. Ş.
• İskenderoğlu, O., Karadeniz, E. ve Ayyildiz, N. (2015). Enerji sektörünün finansal analizi: Türkiye ve Avrupa enerji sektörü karşılaştırması. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3(3), 86-97.https://dergipark.org.tr/en/pub/iicder/issue/31649/347036
• https://www.investing.com/indices/ise-100-historical-data
• https://www.investing.com/indices/ise-electricity-historical-data
• Kadıoğlu, S. ve Şensoy, N. (2024). Enerji sektöründe yapılan finansal performans analizinde stok bulundurmanın etkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(49), 1530-1543. https://doi.org/10.46928/iticusbe.1451546
• Kandır, S. Y. ve Yakar, S. (2017). Yenilenebilir enerji yatırımları için yeni bir finansal araç: Yeşil tahviller, Maliye Dergisi, 172, 85-110. https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2019/09/172-05.pdf
• Karadeniz, E. ve Kahiloğulları, S. (2014). Borsa İstanbul’da işlem gören spor şirketlerinin finansal performansının oran yöntemiyle analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 129-144. https://dergipark.org.tr/en/pub/cusosbil/issue/31959/351776
• Karakul Kayahan, A. ve Özaydın, G. (2019). TOPSIS ve VIKOR yöntemleri ile finansal performans değerlendirmesi: XELKT üzerinde bir uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 60, 68-86. https://dergipark.org.tr/en/pub/dpusbe/issue/44857/457775
• Kızıl, C. (2023). Otomotiv sektöründe finansal performansın oran yöntemiyle analizi: Karsan ve Ford Otosan karşılaştırması (2017-2021 Dönemi). Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 255-275. https://dergipark.org.tr/en/pub/gumus/issue/75752/1165497
• Mazman İtik, Ü. (2021). Bir tekstil firmasının finansal performansının Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası sektör ortalamaları ile karşılaştırılması (2017- 2019). Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 4(1), 77-90. https://doi.org/10.32951/mufider.867217
• Mercan, Y. ve Çetin, O. (2020). COPRAS ve VIKOR yöntemleri ile BIST Elektrik endeksindeki firmalarının finansal performans analizi. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 5(9), 123-139. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijar/issue/52793/692350
• Metin, S., Yaman, S. ve Korkmaz, T. (2017). Finansal performansın TOPSIS ve MOORA yöntemleri ile belirlenmesi: BİST enerji firmaları üzerine karşılaştırmalı bir uygulama. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 371-394. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ksusbd/issue/31599/319321
• Orçun, Ç. (2019). Enerji sektöründe WASPAS yöntemiyle performans analizi. BAİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 439-453. https://doi.org/10.11616/basbed.v19i47045.537839
• Özçelik, M. (2024). Türkiye'de yenilenebilir ve geleneksel enerji şirketlerinin finansal performans karşılaştırması: DuPont analizi yaklaşımı. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 16(31), 345-359. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.1508111
• Özdemir, O. ve Parmaksız, S. (2022). BIST Enerji işletmelerinin finansal performanslarının çok kriterli karar verme teknikleri ile karşılaştırılması: TOPSIS ve EDAS yöntemleri ile analiz. Başkent Üniversitesi Ticari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 34-56. https://dergipark.org.tr/en/pub/jcsci/issue/69018/1060661
• Paça, M. ve Karabulut, M. T. (2019). Finansal rasyolar ile finansal performans: BİST ve turizm. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(1), 53-65. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijgtr/issue/62262/934412
• Sağlık Bakanlığı, (2020). https://www.saglik.gov.tr/TR,80604/bakan-koca-turkiyenin-kovid-19la-1-yillik-mucadele-surecini-değerlendirdi.html (Erişim Tarihi: 20.02.2025)
• Sonmez, F., Baysal, G., Anik Baysal, I., & Bademcioglu, M., (2023). Determining the financial performances of BIST100 energy companies by TOPSIS method. PressAcademia Procedia (PAP), 16, 149-155. http://doi.org/10.17261/Pressacademia.2023.1680
• Suesyohi, T. (2005). Financial ratio analysis of the electric power industry. Asia-Pasific Journal os Operational Research (APJOR), 22(03), 349-376. https://doi.org/10.1142/S0217595905000509
• Terzioğlu, M. K., Kurt, E. S., Yaşar, A. ve Köken, M. (2022). BİST100-enerji sektörü finansal performansı: SWARA-VIKOR ve SWARA-WASPAS. Alanya Akademik Bakış, 6(2), 2439-2455. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1079820
• Uygurtürk, H. ve Korkmaz, T. (2012). Finansal performansın TOPSIS çok kriterli karar verme yöntemi ile belirlenmesi: Ana metal sanayi işletmeleri üzerine bir uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), 95-115. https://dergipark.org.tr/tr/pub/oguiibf/issue/5716/76515
• Ülger, M. ve Demirtürk, S. (2024). Borsa İstanbul (BIST) Sürdürülebilirlik Endeksinde yer alan enerji şirketlerin finansal oranlar yardımı ile performanslarının ölçümü. TOGÜ-TURHAL Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi /Journal Of Applied Sciences Faculty Of TOGU-TURHAL, 1(2), 1-12.https://dergipark.org.tr/en/pub/togubil/issue/85995/1502626
• World Health Organization. WHO. (2020). https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020 (Erişim Tarihi: 20.02.2025)
• World Development Indicators. WDI. (2025). World Development Indicators, https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators# (Erişim Tarihi: 20.02.2025)
• Yılmaz, A. Y. (2022). TFRS ile MSUGT oran analizi ile karşılaştırılması: Enerji sektöründe bir uygulama. Social Sciences Studies Journal (SSSJournal), 5(34), 2464-2469. https://doi.org/10.26449/sssj.1490